Ψήφος αποδοκιμασίας – Εσωκομματικές ζυμώσεις – Πώς θα κινηθούν οι κορυφαίοι

Η ψήφος αποδοκιμασίας που έριξε ο ελληνικός λαός στις ευρωεκλογές στο σύνολο του πολιτικού συστήματος ανοίγει τον δρόμο για πολιτικές, αλλά και εσωκομματικές διεργασίες, στα τρία μεγαλύτερα κόμματα. Η ΝΔ έφερε το χαμηλότερο αποτέλεσμα των τελευταίων αναμετρήσεων, τόσο σε απόλυτο αριθμό ψήφων, όσο και στα ποσοστά της. Έμεινε δε, μακριά από τον στόχο που είχε βάλλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης του 33%, ενώ οι ψηφοφόροι έδειξαν ότι δεν συγκινήθηκαν από τον κίνδυνο πολιτικής αποσταθεροποίησης που επέσειε προεκλογικά.

Σε συνδυασμό με την αύξηση της δύναμης της Ακροδεξιάς-Νέας Δεξιάς, ήδη έχουν αρχίσει και ακούγονται φωνές για επαναπροσδιορισμό της πολιτικής και ιδεολογικής φυσιογνωμίας του κόμματος, παράλληλα με την διόρθωση της κυβερνητικής πολιτικής και τον εκτεταμένο όπως προδιαγράφεται ανασχηματισμό. Το εάν έλαβε το μήνυμα ο πρωθυπουργός είναι το ένα ερώτημα, το εάν έχει περιθώριο να κάνει διόρθωση πολιτικής έχει περισσότερο αντικειμενικά εμπόδια. Πάντως με τον ανασχηματισμό θα σηματοδοτήσει εάν θα κάνει δεξιά στροφή, όπως του ζητούν, ή όχι.

Ένα ακόμη ερώτημα είναι η στάση που θα τηρήσει στο εξής ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος αυτή την φορά όχι μόνο δεν στρατεύτηκε αλλά – τουλάχιστον στο Μαξίμου – θεωρούν ότι έσπρωξε ψήφους σε μικρότερα κόμματα. Η εκτίμηση που υπάρχει πάντως είναι ότι δεν θα παραμείνει θεατής των εξελίξεων, όπως είχε κάνει ο Κώστας Καραμανλής μέχρι την αποχώρηση του από την Βουλή. Το πώς θα αντιδράσει ο Μητσοτάκης σε ένα ανέβασμα των τόνων της αμφισβήτησης είναι επίσης ερωτηματικό. Η εκτίμηση που τείνει να επικρατήσει στο εσωτερικό του κόμματος είναι ότι το αποτέλεσμα σηματοδοτεί προσωπική αποτυχία του πρωθυπουργού και αποδοκιμασία του από τους ψηφοφόρους της δεξιάς παράταξης. Εν ολίγοις ότι το πείραμα της νεοφιλελεύθερης μετάλλαξης έλαβε τέλος.

Ψήφος αποδοκιμασίας και για την Κεντροαριστερά

Ψυχρολουσία ήταν το αποτέλεσμα και για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ενδεικτικό είναι ότι ο Στέφανος Κασσελάκης έκανε την δήλωση του με καθυστέρηση, αρκετά αργότερα από τον πρωθυπουργό. Μόνος του με τους συνεργάτες του ήταν στην Κουμουνδούρου, αφού τα κορυφαία στελέχη δεν πέρασαν από τα κεντρικά γραφεία του κόμματος. Μετά τις πρώτες θετικές εντυπώσεις, όταν βγήκε τo exit poll, επικράτησε απογοήτευση που ήταν εμφανής και στην δήλωση του προέδρου. Ο κ. Κασσελάκης μετά την προεκλογική προσπάθεια που κατέβαλε, θα περίμενε καλύτερο αποτέλεσμα.

Στην δήλωση του πάντως υπογράμμισε ότι μείωσε την διαφορά με τη ΝΔ από 23% στο 13% και ξεκαθάρισε ότι θα συνεχίσει την πορεία του για την διαμόρφωση της κυβερνητικής εναλλακτικής λύσης. Υπήρχαν στελέχη που σημείωναν ότι το αποτέλεσμα είναι μακριά από το 20% που είχε βάλλει ο κ. Κασσελάκης, αλλά και από το περυσινό αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών. Εν ολίγοις σημείωναν ότι η πτώση συνεχίστηκε και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αξιοποίησε την φθορά της κυβέρνησης.

Παράλληλα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι διχασμένοι, υπάρχουν στελέχη που υποστηρίζουν ότι ο κ. Κασσελάκης μετέτρεψε με δική του απόφαση τον προεκλογικό αγώνα σε one man show και ότι δεν ήθελε κανέναν δίπλα του. Άλλοι υποστηρίζουν ότι υπήρξαν στελέχη και βουλευτές που σκοπίμως έκαναν “λευκή απεργία”, περιμένοντας ένα κακό αποτέλεσμα που θα ενεργοποιήσει διεργασίες.

Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα δεν σηματοδοτεί μία ξεκάθαρη αλλαγή της πολιτικής δυναμικής παρά την πτώση και της ΝΔ, ενώ επιβεβαιώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ακόμη δρόμο να διανύσει για να επανέλθει σε τροχιά εξουσίας. Ορισμένοι πάλι υποστηρίζουν ότι “αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να πάει μακριά και χρειάζεται ένας διαφορετικός κομματικός οργανισμός”. Προβληματισμός όμως υπάρχει και στο στελεχικό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ που ασκεί κριτική στον πρόεδρο, καθώς μάλιστα είναι μπροστά το οργανωτικό Συνέδριο του κόμματος. Ήδη ο Διονύσης Τεμπονέρα μίλησε για διαδικασίες ανασύνθεσης του χώρου. Το εάν θα υπάρξει στο προσεχές μέλλον αμφισβήτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, είναι σε κάθε περίπτωση ανοικτό και συναρτάται με πρωτοβουλίες για την ανασυγκρότηση της ευρύτερης Αριστεράς και Κεντροαριστεράς.

Ο τελευταίος που έκανε δήλωση ήταν ο Νίκος Ανδρουλάκης ο οποίος έστρεψε τα βέλη του κατά του ΣΥΡΙΖΑ και του Στέφανου Κασσελάκη. Ο κ. Ανδρουλάκης δεν πέτυχε τον στόχο της δεύτερης θέσης, παρά την κρίση και την διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Προανήγγειλε δε, πρωτοβουλίες με τις πραγματικές προοδευτικές δυνάμεις, αφήνοντας εκτός τον ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη. Εφόσον υπάρξουν κινήσεις για ανασύσταση της ευρύτερης Αριστεράς και Κεντροαριστεράς θα εξελιχθούν παράλληλα με την αντιπαράθεση ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ για την ηγεμονία του χώρου. Ο Ανδρουλάκης δέχεται κριτική από το εσωτερικό του κόμματος του, αν και δεν διαφαίνεται συγκροτημένη κίνηση αμφισβήτησης της ηγεσίας του.

Το πώς θα κινηθεί ο Αλέξης Τσίπρας μέσα σε αυτό το θολό τοπίο είναι ένα ερώτημα. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες έχει υπάρξει προσέγγιση του Γιώργου Παπανδρέου με τον Αλέξη Τσίπρα, στο πλαίσιο της ενεργοποίησης μίας δυναμικής που θα υπερβαίνει τα δύο κόμματα και θα ανταποκρίνεται στην αντικειμενική ανάγκη να υπάρξει αμφισβήτηση και της ΝΔ, αλλά και της δυναμικής που αναπτύξει η Ακροδεξιά-Νέα Δεξιά στη χώρα μας. Φυσικά μία τέτοια διαδικασία έχει σειρά προϋποθέσεων και είναι βέβαιο ότι θα αντιδράσουν με έντονο τρόπο οι παρούσες ηγεσίες. Για τον ΣΥΡΙΖΑ πχ, στελέχη που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις διαβεβαιώνουν ότι ο Κασσελάκης είναι αποφασισμένος να διαγράψει όποιον τον αμφισβητήσει και θέσει ζήτημα ηγεσίας.