Πυρκαγιές και Κροάτες – Θα παραμείνει “αδιάβροχος” ο Κυριάκος;

Αν και είχαν προηγηθεί το αποδεδειγμένο σκάνδαλο των υποκλοπών και η πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη, στις εκλογές του Μαΐου 2023 ο Κυριάκος απέσπασε κάλπες το 41%. Ήταν μία έκπληξη, δεδομένου ότι προφανώς για τις υποκλοπές, αλλά και για τα Τέμπη οι ευθύνες της κυβέρνησης ήταν εξόφθαλμες. Δεν είχαν περάσει πολλές ημέρες από όταν ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Αχ. Καραμανλής διαβεβαίωνε για το πόσο καλά λειτουργούσε το σιδηροδρομικό δίκτυο. Όπως έγινε γνωστό, ο μοιραίος σταθμάρχης, ο οποίος δεν είχε την πείρα για να βρίσκεται στην κρίσιμη εκείνη θέση, ήταν ένα από τα “γαλάζια” ρουσφέτια.

Και ενώ πολλοί ανέμεναν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πλήρωνε στις κάλπες τις προφανείς πολιτικές ευθύνες της, σημείωσε περηφανή νίκη. Ο δε Κυριάκος αποδείχθηκε πολιτικά “αδιάβροχος”. Ούτε οι συγκεκριμένες κι αναμφισβήτητες αποδείξεις για το σκάνδαλο των υποκλοπών, ούτε η ολιγωρία και οι παραλείψεις στα Τέμπη επηρέασαν καθοριστικά το εκλογικό σώμα. Σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα και μόνο το ένα από τα δύο παραπάνω γεγονότα θα είχε οδηγήσει την όποια κυβέρνηση σε παραίτηση. Και βεβαίως, το εκλογικό αποτέλεσμα έσβησε ουσιαστικά τις όποιες πολιτικές και ποινικές ευθύνες.

Επειδή δεν υπάρχει κάποιος ιός που έσπρωξε τους ψηφοφόρους προς τον Μητσοτάκη, στο ερώτημα για το εκλογικό αποτέλεσμα δόθηκαν πολλές απαντήσεις. Μία είναι ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μοίρασε την περίοδο της πανδημίας το γιγαντιαίο ποσό των 55 περίπου δισ. με αποτέλεσμα να τα βρει στην κάλπη. Μία άλλη απάντηση είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο ιδανικός αντίπαλος για τη ΝΔ, με την έννοια ότι ο φόβος επανόδου στην εξουσία μίας κυβέρνησης Τσίπρα εξώθησε και κεντρώους να ψηφίσουν τη ΝΔ του Μητσοτάκη.

Αναμφισβήτητα, και οι δύο αυτοί κύριοι παράγοντες έπαιξαν τον ρόλο τους, όπως και κάποιοι ακόμα δευτερεύοντες. Το γεγονός είναι ότι οι ψηφοφόροι ζύγισαν τα συν και τα πλην και έκαναν την επιλογή που κατέγραψαν οι κάλπες. Προφανώς, δεν επιβράβευσαν την κυβέρνηση για τις υποκλοπές και τα Τέμπη. Πιθανότατα, μάλιστα, την χρέωσαν και για τις δύο αυτές υποθέσεις. Από την άλλη πλευρά, όμως, κρίνοντας συνολικά, έδωσαν στη ΝΔ του Μητσοτάκη το 41% και στον ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα το 20%. Ακόμα και όσοι πριν τις εκλογές αρνούνταν να το δουν, το εκλογικό αποτέλεσμα επιβεβαίωσε την εκτίμηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο ιδανικός αντίπαλος για τον Μητσοτάκη.

Μακάριοι οι νικηφόροι!

Οι εκλογές της 25ης Ιουνίου, όπως αναμενόταν, έδωσαν άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στη ΝΔ, καθιστώντας τον Μητσοτάκη πολιτικά κυρίαρχο και εντός της ΝΔ και στο πλαίσιο του πολιτικού συστήματος. Είχε, λοιπόν, την πολιτική άνεση να σχηματίσει κυβέρνηση, σύμφωνα με τις σκοπιμότητες και τα κριτήριά του, χωρίς να υπολογίσει εσωκομματικές ισορροπίες. Σε κόμματα εξουσίας όπως η ΝΔ ισχύει το δόγμα “μακάριοι οι νικηφόροι”!

Ο Κυριάκος άρχισε, λοιπόν, τη δεύτερη πρωθυπουργική θητεία του με τους καλύτερους δυνατούς οιωνούς. Τα πράγματα, όμως, άρχισαν γρήγορα να στραβώνουν, παρότι δεν είχε απειλητική αξιωματική αντιπολίτευση, λόγω της εκλογικής συρρίκνωσης του ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική ιστορία, όμως, έχει αποδείξει πως ένα ακόμα και ήσσονος σημασίας γεγονός είναι –υπό συνθήκες– ικανό να αλλάξει το πολιτικό κλίμα.

Τα καλοκαίρια, οι πυρκαγιές είναι πάντα ένας κίνδυνος για τις κυβερνήσεις. Πράγματι, αυτό τον Ιούλιο τα πύρινα πλήγματα ήταν μεγάλα. Ο Κυριάκος επαίρεται για το γεγονός ότι είχαμε λίγα ανθρώπινα θύματα, αλλά αυτό δεν είναι συνεχώς ικανή παρηγοριά. Για την ακρίβεια, η τακτική να εκκενώνονται πλήρως και δια της βίας περιοχές που ενδέχεται να απειληθούν από τις φλόγες μπορεί να συρρικνώνει την απειλή για ανθρώπινες ζωές, αλλά από την άλλη διευκολύνει τις πυρκαγιές να εξαπλώνονται και να καταστρέφουν δάση και περιουσίες.

Είναι άλλο να απομακρύνεις ηλικιωμένους και γυναικόπαιδα κι άλλο να επιβάλεις πλήρη εκκένωση, όταν οι ικανοί ενήλικες θα μπορούσαν υπό την καθοδήγηση των αξιωματικών της Πυροσβεστικής να συμβάλουν αποτελεσματικά στη συγκράτηση μίας πυρκαγιάς. Και εν πάση περιπτώσει, το εάν θα εκκενωθεί ένας οικισμός πρέπει να το αποφασίζει ο επικεφαλής των πυροσβεστών που είναι παρών και έχει εικόνα της κατάστασης κι όχι ο υπουργός από το γραφείο του που υπολογίζει μόνο το πολιτικό κόστος από ενδεχόμενο θάνατο.

Και ναι και όχι

Στο σημείο αυτό εγείρεται το ερώτημα: Ευθύνεται η κυβέρνηση για τις πυρκαγιές; Η απάντηση είναι και ναι και όχι. Όχι, επειδή όσα μέσα κι αν έχουν οι αρμόδιοι κρατικοί μηχανισμοί, όση προετοιμασία και αν έχουν κάνει, δεν μπορούν να μηδενίσουν την εκδήλωση πυρκαγιών ειδικά σε συνθήκες καύσωνα και ισχυρών ανέμων. Ναι, επειδή –όπως αποδείχθηκε– η κυβέρνηση, παρότι διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας για πάνω από τέσσερα χρόνια, δεν είχε λάβει τα κατάλληλα μέτρα (μέσα πυρόσβεσης και προετοιμασία) για να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις καταστροφικές συνέπειες των πυρκαγιών.

Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι ο Κυριάκος βρήκε στη συγκεκριμένη υπόθεση αντίπαλο τον εαυτό του! Όταν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είχαν και πάλι εκδηλωθεί καταστροφικές πυρκαγιές, ο Κυριάκος την κατηγορούσε σχεδόν για τα πάντα. Τώρα απέδωσε τις ευθύνες στην Κλιματική Αλλαγή! Εάν, όμως, η Κλιματική Αλλαγή έχει σήμερα μερίδιο ευθύνης για τις πυρκαγιές, το ίδιο περίπου είχε και πριν μερικά χρόνια, όταν –ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης– δεν την έβαζε καθόλου στην εξίσωση για να μεγιστοποιήσει τις ευθύνες του Τσίπρα και των υπουργών του.

Όσοι πολίτες δεν έχουν μετατραπεί σε φανατικούς χειροκροτητές, διατηρούν στοιχειώδη μνήμη. Θυμούνται, λοιπόν, και προφανώς χρεώνουν στον Μητσοτάκη ότι φάσκει κι αντιφάσκει αναλόγως των εκάστοτε πολιτικών σκοπιμοτήτων του. Αλλά επειδή οι πυρκαγιές είναι ενδημικό φαινόμενο, πιθανόν η καιροσκοπική στάση του απλώς να τον γρατσουνίσει πολιτικά. Είναι, άλλωστε, και τα συστημικά ΜΜΕ που φροντίζουν όχι μόνο να μην υπογραμμίζουν τον καιροσκοπισμό του, αλλά και δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα.

Ο Κυριάκος και η επιδρομή των Κροατών

Πριν καλά καλά συνέλθουμε ως κοινωνία από την πύρινη λαίλαπα, προέκυψε η επιδρομή των Κροατών χούλιγκαν-ναζί στο γήπεδο της ΑΕΚ, η οποία εκτός από υλικές καταστροφές προκάλεσε τον θάνατο ενός 29χρονου που έπινε τον καφέ του και τον βαρύ τραυματισμό ενός εφήβου. Όπως αποδείχθηκε, η Αστυνομία διέθετε όλες τις πληροφορίες και για την επιδρομή των Κροατών χούλιγκαν, αλλά και για το ποιόν τους, για το τι συνηθίζουν να κάνουν. Κι όμως, τους επέτρεψε όχι μόνο να εισέλθουν στην Ελλάδα, αλλά και να την διασχίσουν ανενόχλητοι από Βορρά προς Νότο οπλισμένοι με μαχαίρια, ρόπαλα και λοστούς.

Αν η Αστυνομία τους είχε σταματήσει, όπως είχε υποχρέωση και δυνατότητα, το κακό δεν θα είχε συμβεί. Θα είχαν αποφευχθεί όχι μόνο η δολοφονία, ο τραυματισμός και οι υλικές καταστροφές, αλλά και ο διεθνής εξευτελισμός του ελληνικού κράτους. Το πιο σημαντικό, όμως, θα είχε αποφευχθεί η διάχυτη αίσθηση των πολιτών ότι η Ελλάδα είναι ανοχύρωτη Πολιτεία.

Το ερώτημα που εγείρεται είναι εάν για την εγκληματική ολιγωρία της Αστυνομίας έχει ευθύνη η κυβέρνηση. Προφανώς, τόσο ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη όσο και ο πρωθυπουργός δεν είναι αρχηγοί της ΕΛΑΣ. Και ο αρμόδιος υπουργός και ο πρωθυπουργός, όμως, έχουν –ο καθένας στο επίπεδό του– την πολιτική ευθύνη για τον τρόπο που λειτουργούν ή δεν λειτουργούν οι κρατικοί μηχανισμοί.

Και αυτή την ευθύνη ο εκάστοτε αρμόδιος υπουργός και πρωθυπουργός οφείλουν να την αναλαμβάνουν στο ακέραιο, ανεξαρτήτως των μέτρων που θα λάβουν σε βάρος εμπλεκόμενων υπηρεσιακών παραγόντων. Για τον Γιάννη Οικονόμου υπάρχει η δικαιολογία ότι βρισκόταν στη θέση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη ελάχιστες ημέρες και άρα δεν είχε προλάβει να εξοικειωθεί, άρα και να έχει ευθύνη. Ο Κυριάκος, όμως, είναι στη θέση του για περισσότερα από τέσσερα χρόνια και άρα δεν έχει την ίδια δικαιολογία.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Μητσοτάκης έπρεπε να παραιτηθεί μερικές εβδομάδες μετά την εκλογική νίκη του. Σημαίνει, όμως, ότι όφειλε να αναλάβει την πολιτική ευθύνη, αντί να κρύβεται πίσω, όπως κατά κανόνα πράττει όταν η κυβέρνηση τα “σκατώνει”. Ο ίδιος, άλλωστε, με το ιδεολόγημα του “Επιτελικού Κράτους”, έχει συγκεντρώσει όλες σχεδόν τις εξουσίες στα χέρια του, μετατρέποντας τους υπουργούς σε “γενικούς διευθυντές”! Είναι αλφαβήτα στις δημοκρατίες, όμως, ότι η εξουσία πηγαίνει χέρι-χέρι με την ευθύνη. Όπως επίσης ότι οι τραγωδίες έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται εάν παραβιάζεται αυτή η αρχή.