“Αεροπειρατεία” στη ΝΔ – “Νεοφιλελέδες” του Ακραίου Κέντρου στο κόκπιτ

Ποτέ δεν μου άρεσε η πόλωση. Η πολιτική σχολή που εκπροσωπώ ήταν, είναι και θα είναι υπέρ της συνθέσεως, της συναίνεσης και της συνεννόησης. Όμως, όσο “καίγεται” ο χρόνος διακυβέρνησης, η εκλογολογία θα εντείνεται και η όξυνση θα κυριαρχεί. Με βασανίζει μέρες τώρα η ανάγκη να προβώ σε ένα είδος πολιτικής εξομολόγησης απέναντι σε δύο Πολιτικούς με “Π” κεφαλαίο: τον Ανδρέα  Ανδριανόπουλο και τον Στέφανο Μάνο.

Ομόθρησκοι, μοιραζόμαστε πολλά και επί πολλά χρόνια είμαστε φίλοι, έχουμε συνεργαστεί στο ACG και βέβαια Ολυμπιακοί. Με τον δεύτερο γνωριστήκαμε παραμονές ευρωεκλογών του 2009. Εκτιμώ τη στέρεη σκέψη και των δύο. Διαβάζω προσεκτικά όλα τα κείμενά τους (και τα λογοτεχνικά του Ανδρέα). Αυτό δεν σημαίνει πως συμφωνώ με όλες τις απόψεις που διατυπώνουν. Αλλά κάθε φορά που τοποθετούνται έχουν κάτι σοβαρό να πουν.

Είναι φιλελεύθεροι, συνεπείς στις αρχές τους εδώ και τρεις δεκαετίες, πολύ διαβασμένοι και πολύ ευφυείς. Τους διαχωρίζω από τους νεοφιλελεύθερους, και μάλιστα τους πιο όψιμους εξ αυτών, νεόκοπους φιλοεξουσιαστές, που προσκολλήθηκαν στο άρμα του Κυριάκου Μητσοτάκη ως εισοδιστές στη “ΝΔ” για να απολαύσουν τα προνόμια της κομματικής –σε πρώτη φάση– και της κυβερνητικής –σε δεύτερη φάση– εξουσίας.

Δεν ξέρω αν ήταν λάθος η διαγραφή τους από τη ΝΔ του Κώστα Καραμανλή το 1998. Ίσως. Αυτό έμμεσα το αναγνώρισε ο πρόεδρος όταν επανέφερε τον Γιώργο Σουφλιά με το καλοσυνάτο  «Γιώργο καλωσόρισες στο σπίτι σου», στο συνέδριο του Φαλήρου το 2001. Για τους άλλους δύο η επαναπροσέγγιση τότε ήταν δύσκολη, καθώς ο Στέφανος Μάνος είχε ήδη ιδρύσει τους “Ταύρους” και ο Ανδρέας είχε προσεγγίσει το Σημιτικό ΠΑΣΟΚ, που όντως  τότε είχε έρθει  πιο κοντά στις απόψεις του. Όμως, ήταν το ΠΑΣΟΚ που άλλαξε, όχι ο Ανδρέας.

Άλλο φιλελεύθερος άλλο “νεοφιλελές”

Γιατί τα θυμάμαι τώρα όλα αυτά; Γιατί έχουν ξαναγίνει επίκαιρα για τρεις λόγους, τους οποίους θα αναφέρω με αντίστροφη σειρά σπουδαιότητας. Πρώτον, θα ήθελα να διαχωρίσω τους αξιόλογους φιλελεύθερους διανοητές και πολιτικούς, από τους “νεοφιλελέδες” του “ακραίου Κέντρου”, που αμφιβάλω αν έχουν διαβάσει τον Χάγιεκ και τον “Δρόμο προς την Ελευθερία” (μοιάζουν με πολλούς που δηλώνουν μαρξιστές και δεν έχουν καν στη βιβλιοθήκη τους “Το Κεφάλαιο”)!

Δεύτερον, πρέπει να διευκρινίσω ότι η σημερινή “ΝΔ”, την οποία χαρακτηρίζω μεταλλαγμένη, δεν έχει “αλλοιωθεί” από φιλελεύθερα στοιχεία, αλλά από “νεοφιλελεύθερα”. Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο, δηλαδή αν επικρατούσε η φιλελεύθερη ιδεολογία, ο Κυριάκος θα ήταν τουλάχιστον συνεπής με τις ιδεολογικές καταβολές του ίδιου και του πατέρα του, ο οποίος κυβέρνησε με αυτές και έπεσε εξαιτίας αυτών.

Αντίθετα, σήμερα εμφανιζόμαστε με ένα –ακατάληπτο και από τους πολίτες και από τους μη ενσωματωμένους αναλυτές– κράμα πολιτικής που αλλού είναι full κρατικίστικη, αλλού υπερ-δικαιωματική (παράδειγμα με τα θέματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, σε βαθμό που εκπλήσσουμε και τους Συριζαίου) και άλλοτε υπερ-συντηρητικοί (βλ. Αστυνομία σε Πανεπιστήμια). Μάλιστα όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα! Ένας ιδεολογικοπολιτικός αχταρμάς, που προκαλεί σύγχυση, ακόμη και στον πιο καλόπιστο παρατηρητή.

Θα μου πείτε: «μα ήρθε ο κορονοϊός και τα άλλαξε όλα»! Σύμφωνοι, αλλά σε ποιο βαθμό; Να το καταλάβω στις πολιτικές για τη Δημόσια Υγεία ή τις επιδοτήσεις(!) των επιχειρήσεων. Φαντάζομαι πως όταν υπογράφει τις σχετικές ΚΑΔ ο φίλος μου Θοδωρής Σκυλακάκης –επίσης φιλελεύθερος– θα τρέμει το χέρι του. Τί να κάνουν όμως; “Ανάγκα και φιλελεύθεροι πείθονται”. Όμως δεν μπορώ να καταλάβω καθόλου γιατί η επαναφορά της βάσης του 10 ιδεολογοποιήθηκε εντός της παρατάξεως. Να είναι καλά η Μαριέττα Γιαννάκου που τη θέσπισε ως κατώτατο βαθμό πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και ίσχυσε από τις Πανελλαδικές του 2006…

Μετά-covid πραγματικότητα

Τέλος, ο σημαντικότερος λόγος που κάνω την αναφορά στους συνεπείς φιλελεύθερους. Θα ήθελα τα “φώτα” και την εμπεριστατωμένη άποψή τους. Τους απευθύνω ένα call to collective thinking (ίσως διοργανώσουμε και ένα σχετικό συνέδριο με το FORUM 2020). Πώς πιστεύουνε ότι θα διαμορφωθεί η νέα μετά-Covid πραγματικότητα; Προσοχή: δεν γράφω “κανονικότητα”, γιατί αυτή με τους όρους που ξέραμε, δύσκολα θα επανέλθει.

Και ο Ανδρέας και ο Στέφανος έχουν διορατικότητα. Μπορούν να δουν μπροστά και να αντιληφθούν πώς και πόσο διαφορετικός θα είναι ο Kόσμος μας από το 2022 και μετά, όχι μόνο η Ελλάδα, που αναπόφευκτα θα επηρεαστεί από τις αλλαγές. Θα εκτιμούσα πολύ, λοιπόν, τη “μελλοντολογική” άποψή τους μέσα από το φιλελεύθερο πρίσμα. Γιατί η άλλη πλευρά ήδη θριαμβολογεί για την επάνοδο στις κεϋνσιανές πρακτικές. Φθάνουν να μιλάνε για ιστορική-οριστική επικράτησή τους.

Ενώ η δήθεν “δική μας” κάνει χοντροκομμένες παρεμβάσεις, όπως αυτή του νεόκοπου νεοδημοκράτη (εκ της ΚΝΕ και του λαλιώτικου ΠΑΣΟΚ προερχόμενου πρώην υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου, που προκάλεσε με τη δήλωσή του «έχουμε καπιταλισμό και δεν μπορώ να εγγυηθώ για τη δραστηριότητα κανενός ιδιώτη επιχειρηματία»… Και μετά συνέχισε με κάτι ακατάληπτα περί «δημιουργικής άμιλλας μεταξύ δημοτικών και ιδιωτικών δομών». Όπως καταλαβαίνετε η σύγχυση επιτείνεται, ακόμη και όταν οι (πρώην πια) υπουργοί τα έχουν μπλέξει.