Σε κατάσταση σοκ η Κουμουνδούρου – Θέμα ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ

Η συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ που συνιστά στρατηγική ήττα και διαμορφώνει συνθήκες κατάρρευσης – με αντίστοιχο θρίαμβο της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη και άνοδο του ΠΑΣΟΚ – θέτει εκ των πραγμάτων ζήτημα ηγεσίας στο κόμμα. Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα θα ήταν βέβαιη, εάν δεν υπήρχε μπροστά η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ήδη ότι θα οδηγήσει την χώρα σε εκλογές διεκδικώντας την αυτοδυναμία. Τώρα μετατίθεται μέχρι τις επόμενες εκλογές.

Μέχρι τότε η Κουμουνδούρου θα πρέπει να βρει αφήγημα για την εκλογική αναμέτρηση. Το ερώτημα “ψηφίστε μας γιατί;”, ακόμη δεν έχει απάντηση. Η Κουμουνδούρου βρίσκεται σε κατάσταση σοκ. Ακόμη και οι πιο απαισιόδοξοι δεν περίμεναν αυτό το αποτέλεσμα. Είναι ενδεικτικό ότι, ακόμη και μετά τα exit polls, ανεπισήμως έδινε διαφορά στις 8 ποσοστιαίες μονάδες.

Ο Αλέξης Τσίπρας έφθασε στην Κουμουνδούρου λίγο μετά τις 9:00 το βράδυ. Είναι ενδεικτικό της αποκαρδιωτικής εικόνας ότι, πλην του Ευκλείδη Τσακαλώτου, δεν βρισκόταν στα κεντρικά γραφεία του κόμματος κανένα από τα κορυφαία στελέχη – ήταν μόνο οι συνεργάτες του Μιχάλης Καλογήρου, ο Αλέκος Φλαμπουράρης, Θανάσης Καρτερός.

Στην δήλωσή του ο Αλέξης Τσίπρας προανήγγειλε ότι θα συγκληθούν άμεσα τα όργανα του κόμματος προκειμένου να αποφασίσουν της αλλαγές που χρειάζονται, καθώς ο εκλογικός κύκλος δεν έχει τελειώσει. Το ερώτημα είναι εάν θα είναι προτιμότερο να πάει στην επόμενη εκλογή με τον Αλέξη Τσίπρα στην ηγεσία. Αποχωρώντας λίγο πριν τις 11:00 ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επανέλαβε ότι θα συνεδριάσουν τα όργανα του κόμματος και απάντησε αρνητικά ως προ το ζήτημα ηγεσίας.

Τί έφταιξε για την συντριβή

Υπό την επήρεια του σοκ είναι νωρίς για να κάνει η Κουμουνδούρου αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος. Οι αιτιάσεις περί της υπεροχή της ΝΔ στα Μέσα Ενημέρωσης θα μπορούσαν να εξηγήσουν μία περιορισμένη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όχι την εκλογική κατάρρευση και τις 20 μονάδες. Το μέγεθος της διαφοράς καθιστά την ήττα δύσκολα διαχειρίσιμη και δημιουργεί συνθήκες διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι σαφές ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιλήφθηκε τις διαθέσεις της κοινωνίας και του εκλογικού σώματος και δεν προσάρμοσε την στρατηγική του σε όλη την διάρκεια της τετραετίας. Φυσικά έπαιξαν ρόλο τα πολλά λάθη και γκάφες στην προεκλογική περίοδο, καθώς και το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εμφάνισε μία συγκροτημένη ηγετική ομάδα με ενιαίο πολιτικό λόγο. Το σχέδιο και το πρόγραμμα αλλαγής, είτε δεν πέρασε, είτε δεν έγινε πιστευτό από την κοινωνία.

Γενικότερα ο Αλέξης Τσίπρας δεν έκανε όταν έπρεπε τις αλλαγές που ήταν απαραίτητες στο κόμμα. Περιορίστηκε την εκλογή του από την βάση και σε συμβιβασμούς με την εσωτερική αντιπολίτευση. Σε όλη την διάρκεια που ήταν στην αντιπολίτευση δεν ανασυγκρότησε το κόμμα και παρά την ρητορική δεν πέτυχε “την γείωση” με την κοινωνία και δεν ανέπτυξε μηχανισμό και ερείσματα στον συνδικαλισμό, στην τοπική αυτοδιοίκηση και τους συλλογικούς φορείς. Δεν απάντησε στο βασικό ζήτημα αξιοπιστίας που καλλιεργούσε η ΝΔ και τα συστημικά μέσα, δεν ανέπτυξε εθνικές θέσεις για να απευθυνθεί στην πατριωτική βάση της προοδευτικής παράταξης, ενώ κυριάρχησε ο δικαιωματισμός.

Έπαιξε ρόλο ότι τα άλλα αριστερά κόμματα – ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Μέρα 25, ακόμη και η Ζωή Κωνσταντοπούλου –, σε όλη την προεκλογική περίοδο έκαναν κριτική δημιουργώντας αντισύριζα μέτωπο από τα αριστερά. Το ίδιο όμως θα αντιμετωπίσει και στις επόμενες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ. Στις δηλώσεις τους τόσο ο Δημήτρης Κουτσούμπας, όσο και οι ηγέτες των άλλων αριστερών κομμάτων Νίκος Ανδρουλάκης, Γιάνης Βαρουφάκης, Ζωή Κωνσταντοπούλου επανέλαβαν την κριτική τους εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και του απέδωσαν την ευθύνη για τη νίκη της ΝΔ.

Υπαρξιακή ήττα για τον ΣΥΡΙΖΑ

Είναι σαφές ότι τις εκλογές τις επιθυμεί η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Σε συνθήκες διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές η μεν ΝΔ θα εδραιώσει την πολιτική της κυριαρχία και θα αυξήσει την κοινοβουλευτική της δύναμη, ενώ θα παιχθεί η δεύτερη θέση, εφόσον το ΠΑΣΟΚ συντηρήσει την τάση ανόδου.

Φυσικά ανοίγει και το ευρύτερο υπαρξιακό θέμα για την ελληνική Αριστερά, τους πολιτικούς της φορείς, την πολιτική της ιδεολογία και την προοπτική εξουσίας σε ένα πολιτικό περιβάλλον απόλυτης κυριαρχίας της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Μητσοτάκη.