ΣΥΡΙΖΑ: Δύο κόμματα σε συσκευασία ενός – Διεύρυνση ή μετάλλαξη;

Με την πρώτη του περιοδεία στην Περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας (θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας), στο πλαίσιο των τρίμηνων προσυνεδριακών διαδικασιών με ορίζοντα το 3ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να ενεργοποιήσει μία δυναμική διαδικασία που στο επίκεντρο έχει την αδιαμεσολάβητη επαφή με τους πολίτες, ώστε να παρακάμψει τα συστημικά ΜΜΕ.

Στις τοποθετήσεις του στα όργανα του κόμματος έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι «αυτή είναι η δύναμή μας, η επαφή με τους πολίτες» και έχει περιγράψει τον στόχο: «Να νικήσουμε στους δρόμους, στις γειτονιές, στους χώρους δουλειάς, παντού μέσα στην κοινωνία την πιο ακραία αντιλαϊκή και σκληρά συντηρητική κυβερνητική πολιτική».

Ξεκινώντας χθες την ομιλία του στην Χαλκίδα έδωσε συνοπτικά το πλαίσιό του: «Από την Εύβοια ξεκινάμε αυτή τη νέα πορεία προς το λαό, βάζουμε τα θεμέλια μιας νέας αρχής για τον ΣΥΡΙΖΑ και την Προοδευτική Συμμαχία… Με τελικό μας σκοπό, να δυναμώσουμε το κόμμα μας στη πορεία προς το 3ο συνέδριό του, να ανοίξουμε τις πόρτες του σε νέα μέλη, δημοκρατικούς και προοδευτικούς πολίτες, να ανοίξουμε το δρόμο για τη μεγάλη νίκη της προοδευτικής και δημοκρατικής παράταξης στις επόμενες εκλογές. Μια νίκη που θα φέρει τη πολιτική αλλαγή και τη προοδευτική διακυβέρνηση».

Είναι αμφίβολο αν η εσωκομματική αντιπολίτευση υπό την “Ομπρέλα” της “δημογεροντίας”, όπως τους αποκαλούν οι εσωκομματικοί τους αντίπαλοι, συμμερίζεται την εννοιολογία του Αλέξη Τσίπρα. Πολιτικά, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, σε κάθε του εμφάνιση, εξαπολύει επίθεση στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη σε δύο άξονες, που είναι και οι αντίστοιχες καμπάνιες που είχε προαναγγείλει: Πρώτον, για την αποτυχία στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Δεύτερον, για την απροθυμία της κυβέρνησης να πάρει μέτρα για την ακρίβεια που προοιωνίζεται τον πιο δύσκολο χειμώνα των τελευταίων χρόνων για τους οικονομικά ασθενέστερους.

“Σφαγές” για τη διεύρυνση

Φυσικά μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου αυτά αναπροσαρμόζονται. Είναι αναμενόμενο ότι στο πλαίσιο διαδικασιών που έχουν κομματικό ακροατήριο η επίθεση στην κυβέρνηση και η προσπάθεια αποδόμησης του πρωθυπουργικού προφίλ θα είναι έντονες (μέχρι και Γκόρτσο τον αποκάλεσε τις δύο προηγούμενες μέρες, την δε κυβέρνηση «κυνική, χυδαία, επικίνδυνη»). Στο τέλος της διαδρομής θα γίνει το ταμείο και θα μετρηθεί το αποτέλεσμα της πορείας προς τον λαό, στις δημοσκοπήσεις.

Μέχρι τότε, πέρα από τις επιθέσεις στην κυβέρνηση για τα θέματα της επικαιρότητας (τακτική που ο Νίκος Φίλης χαρακτήρισε «συμπολιτευτόμενη αντιπολίτευση»), ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να διαμορφώσει πειστικό κυβερνητικό αφήγημα για να ξεκολλήσει από τα χαμηλά ποσοστά. Το συνέδριο όμως δεν παύει να είναι μία εσωκομματική διαδικασία, όσο κι αν θέλει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να υποβαθμίσει και να παρακάμψει το βασικό επίδικο: την διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ (τώρα αριθμεί στα χαρτιά 50.000 μέλη) ώστε να αντιστοιχηθεί με την εκλογική βάση του 32%.

Αυτό σημαίνει άνοιγμα των οργανώσεων σε νέα μέλη που στην πλειονότητά τους προέρχονται από την δημοκρατική παράταξη και συμμετοχή παλαιών και νέων στις διαδικασίες ανάδειξης των συνέδρων. Είναι δεδομένη η αντίθεση της “Ομπρέλας”. Από την πλευρά της περιγράφει το ζητούμενο –όπως το ανέφερε ο Πάνος Σκουρλέτης– με το διαζευκτικό: «άλλο διεύρυνση, άλλο πολιτική και ιδεολογική μετάλλαξη». Δήλωσε σαφώς ότι η αθρόα προσέλευση νέων μελών από το πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ σημαίνει μετάλλαξη και απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από τον “αριστερό χαρακτήρα” του, όποιο περιεχόμενο κι αν δίνει κανείς στον όρο “αριστερό”.

Οι… ισορροπίες του γραμματέα

Επί παραδείγματι, κανείς δεν εξηγεί γιατί ο “δικαιωματισμός” που τείνει να γίνει η προμετωπίδα του ΣΥΡΙΖΑ είναι “αριστερός” και όχι “νεοφιλελεύθερος”. Καθώς ο Αλέξης Τσίπρας δεν επιθυμεί μία τρίμηνη προσυνεδριακή διαδικασία εσωκομματικών εντάσεων, στην τελευταία Κεντρική Επιτροπή επικράτησε συμβιβασμός. Το επίδικο, δηλαδή το εύρος της διεύρυνσης και το ποιόν των νέων μελών, θα κριθεί στις οργανώσεις όπου όμως τα κλειδιά τα κράτα πάντα ο παλιός μικρός δικαιωματιστικός ΣΥΡΙΖΑ, που φοβάται τις αλλαγές.

Η “Ομπρέλα” από την πλευρά της απέφυγε να προκαλέσει ψηφοφορίες για τα οργανωτικά που θα έδιναν προς τα έξω την πραγματική εικόνα των διαφωνιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι ένα ερώτημα πώς εννοεί ο γραμματέας του κόμματος Δημήτρης Τζανακόπουλος την ανάγκη συγκρότησης ενός «μαζικού λαϊκού προοδευτικού κόμματος της Αριστεράς». Ο προηγούμενος γραμματέας, Πάνος Σκουρλέτης, κινήθηκε στην αντίθετη από την γραμμή του προέδρου όσον αφορά την διεύρυνση. Πληροφορίες από τα παρασκήνια αναφέρουν ότι και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος κινείται με ισορροπίες, αν και ίσως όχι στον βαθμό του προκατόχου του.

Σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μοιάζει να είναι δύο κόμματα σε συσκευασία ενός, με ανοιχτό το ζητούμενο της ομογενοποίησής του στο τρίμηνο που μεσολαβεί μέχρι το συνέδριο. Είναι σαφές ότι το κύριο βάρος τόσο της επαφής με την κοινωνία όσο και της διεύρυνσης είναι στον Αλέξη Τσίπρα, στον οποίο θα χρεωθεί και ο λογαριασμός στις εκλογές. Η αναφορά του στο συνέδριο είναι και προειδοποίηση στην εσωκομματική αντιπολίτευση: «Ένα συνέδριο που θα αποτελέσει το πολιτικό συμπέρασμα μιας μακράς, πολύμηνης επικοινωνίας και διαβούλευσης με τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας».