Θα φέρει κάτι ο Δένδιας από την Τυνησία; – Με το βλέμμα στη Λιβύη η επίσκεψη

Διπλωματική κινητικότητα παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες γύρω από την κατάσταση στη Λιβύη και μια σειρά άλλων παραμέτρων, οι οποίες άπτονται ή είναι επακόλουθα αυτής. Η Ιταλία, μετά την Άγκυρα, επιχείρησε μια προσέγγιση και με την Τρίπολη του Σάρατζ, η Αίγυπτος προωθεί την πρωτοβουλία της και θέτει “κόκκινες γραμμές”, ενώ ο Νίκος Δένδιας μεταβαίνει στην Τυνησία.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα έχει συναντήσεις σε κορυφαίο επίπεδο, αφού, εκτός από τις συνομιλίες με τον Τυνήσιο ομόλογό του, Νουρεντίν Εράι, θα γίνει δεκτός από τον πρόεδρο της χώρας, Καΐς Σάγεντ, και τον πρωθυπουργό,  Ελιές Φαχφάχ. Οι συζητήσεις, όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, θα εστιασθούν σε ζητήματα διμερούς και περιφερειακού ενδιαφέροντος.

Έμφαση θα δοθεί βεβαίως στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Λιβύη και στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με βασικά στοιχεία την τουρκική επέμβαση και την προειδοποίηση της Αιγύπτου για τη Σύρτη. Θα συζητηθούν επίσης το Μεσανατολικό και οι σχέσεις της Τυνησίας με την ΕΕ, ενώ αναμένεται να υπογραφεί Συμφωνία Θαλασσίων Μεταφορών μεταξύ των δύο χωρών.

Σε διπλό ταμπλό 

Η επίσκεψη Δένδια στην Τυνησία κρίνεται σημαντική, καθώς η χώρα αποτελεί μαζί με την Αίγυπτο και την Αλγερία την τριμερή επιτροπή για τη Λιβύη. Ο ρόλος της Τύνιδας γίνεται, όμως, ακόμη πιο σημαντικός, μετά την ανεξήγητη, φαινομενικά, απόφασή της, να εκφράσει επιφυλάξεις και να αρνηθεί να στηρίξει την αιγυπτιακή πρωτοβουλία. Μια άρνηση, μέσω της οποίας συντάχθηκε, στην έκτακτη Σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου, την περασμένη Τρίτη, με το Κατάρ και τη Σομαλία. Με δύο χώρες δηλαδή, που είναι έξω από τις ζώνες των δικών της συμφερόντων.

Με την απόφασή της αυτή, η Τύνιδα δεν βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη μόνον με την πλειονότητα (17 στις 21) των αραβικών χωρών που υποστηρίζουν την πρωτοβουλία του Καΐρου, αλλά και με το σύνολο των χωρών του Μαγκρέμπ και της βόρειοανατολικής Αφρικής. Περιοχές δηλαδή με τις οποίες έχει κοινά συμφέροντα και χρειάζεται την καλή συνεργασία μαζί τους.

Σημειώνεται ότι το Κατάρ και η Σομαλία, χώρες στις οποίες η Τουρκία διατηρεί στρατιωτικές βάσεις, αντέδρασαν στα σημεία 7 και 8 της πρότασης Σίσι, στα οποία τονίζεται η ανάγκη της αποχώρησης όλων των ξένων δυνάμεων από το έδαφος και τα χωρικά ύδατα της Λιβύης. Η Σομαλία μάλιστα, στην οποία υπάρχει σημαντική δράση τζιχαντιστών αντέδρασε και στο σημείο 11 της πρότασης, το οποίο προβλέπει την αποχώρηση όλων των ξένων μισθοφόρων, ανάμεσά τους και οι τζιχαντιστές που μετέφερε ο Ερντογάν από τη Συρία στην αφρικανική χώρα.

Περίεργη στάση 

Το περίεργο με την Τύνιδα είναι ότι οι αντιδράσεις της στην αιγυπτιακή πρόταση εστιάζονται μόνον στην τελευταία φράση του σημείου 7, όπου γίνεται σαφής προειδοποίηση για τις συνέπειες που θα έχει η μετακίνηση των σημερινών μετώπων στην κλιμάκωση της κρίσης. Με απλά λόγια, η Τυνησία, με τη στάση της στον Αραβικό Σύνδεσμο, ουσιαστικά τάχθηκε υπέρ των επιθέσεων κατά της Σύρτης.

Και το έκανε ενώ, την προηγούμενη ημέρα, ο Τυνήσιος Πρόεδρος δήλωνε από το Παρίσι, παρουσία του Μακρόν, αντίθετος με την συνέχιση των μαχών στη Λιβύη. Σε αντίθεση με το Κατάρ και την Σομαλία, η Τυνησία δεν υιοθετεί πλήρως τις θέσεις του Ερντογάν. Είχε αρνηθεί, άλλωστε, στον Τούρκο πρόεδρο την παραχώρηση ενός λιμανιού για στρατιωτική βάση. Ένα αίτημα που υπέβαλε ο Ερντογάν, κατά την επίσκεψή του στην Τύνιδα, τον περασμένο Δεκέμβριο.

Σήμερα, όμως, πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Τυνησίας είναι ο ισλαμιστής ηγέτης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σε εκείνη τη χώρα, ο Ρασίντ Γανούτσι. Και αυτό εξηγεί μάλλον την αντίθεση ανάμεσα στις θέσεις που υποστήριξε από το Παρίσι ο πρόεδρος της χώρας Καΐς Σάγεντ και τη στάση που τήρησε η τυνησιακή αντιπροσωπεία στον Αραβικό  Σύνδεσμο.

Προβληματικό περιβάλλον 

Προβληματικές είναι, πάντως, και οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου Σαγιέντ, ο οποίος σημείωσε ότι «η στάση και η παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη είναι καλύτερη από την επέμβαση άλλων χωρών». Εκφράζοντας όμως, παραλλήλως, την άποψη ότι μια διχοτόμηση της Λιβύης είναι ένα εφιαλτικό σενάριο, το οποίο, ωστόσο, όπως είπε, είναι αυτό που «βλέπουμε τις τελευταίες ημέρες».

Το ερώτημα βέβαια είναι τι μπορεί να αποκομίσει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, με την εκεί επίσκεψή του. Ειδικά, όταν η Τύνιδα, με βάση τα παραπάνω, δείχνει να έχει διαλέξει στρατόπεδο, αγνοώντας μάλιστα, ακόμα και αυτά που ο πρόεδρος Σαγιέντ είπε παρουσία του Μακρόν. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τυνησία, όπως και η Αλγερία, υπήρξαν γαλλικές κτήσεις και έχουν στενούς δεσμούς με το Παρίσι.

Αν η επίσκεψη Δένδια, σε ό,τι αφορά τη λιβυκή κρίση και τις τουρκικές απειλές εναντίον της Ελλάδας περιοριστεί στην ανταλλαγή απόψεων, οι οποίες ήδη δείχνουν διαφορετική προσέγγιση στο θέμα, τότε το μόνο αποτέλεσμα θα είναι η υπογραφή της Συμφωνίας Θαλασσίων Μεταφορών μεταξύ των δύο χωρών. Ανάλογη συμφωνία με το Μαρόκο, έφερε και πριν λίγες ημέρες η κυβέρνηση στη Βουλή.

Η συμφωνία υπερψηφίστηκε, αλλά τα κόμματα της αντιπολίτευσης επισήμαναν, ότι θα έπρεπε να συνοδεύεται και με κάτι άλλο και έθεσαν στη διάρκεια της συζήτησης: την ανάγκη για «ένα συνολικό στρατηγικό πλαίσιο» και για «αλλαγή εθνικής στρατηγικής» με συμφωνία ή ομοφωνία των πολιτικών δυνάμεων, αντί για αποσπασματικές κινήσεις και επιμέρους ασύνδετες συμφωνίες με αραβικά κράτη.