Θα βγάλει το 2025 ο Κυριάκος; 

Πέντε χρόνια μετά, στο ξεκίνημα του 2025, ο Κυριάκος Μηστοτάκης εξακολουθεί να λέει ότι «η Ελλάδα αλλάζει σελίδα» – ούτε καν άλλαξε – και να ζητά υπομονή μέχρι το 2027, οπότε ο μέσος μισθός θα φθάσει στα 1500 ευρώ. Σαν στόχους για το 2025 ο πρωθυπουργός βάζει τους ίδιους που έβαζε και τότε: Βελτίωση εισοδημάτων, άμβλυνση ανισοτήτων, ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης, ποιοτικότερες υπηρεσίες σε παιδεία-υγεία-κοινωνικό κράτος, περαιτέρω μείωση της ανεργίας. 

Τα βαρύγδουπα περί «Ελλάδας της ανάπτυξης, των επενδύσεων και των χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας», δεν λένε τίποτε στην συντριπτική πλειονότητα των πολιτών – από 65% έως 90% ανάλογα με την δημοσκόπηση– που θεωρούν ότι η κυβέρνηση απέτυχε στην αντιμετώπιση της ακρίβειας. Παρομοίως δεν σημαίνουν και πολλά πράγματα για τους πολίτες με εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ, που δεν είδαν μείωση της φορολόγησης τους (σύμφωνα με το τμήμα οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ) πέρα από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.

Αντίθετα η πλειονότητα είδε σημαντική επιβάρυνση λόγω της ακρίβειας και της αύξησης των έμμεσων φόρων. Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι μετρήθηκε 40% ακριβότερο από ότι το 2019 – η μέτρηση ήταν μάλλον συντηρητική – ενώ το εισόδημα φυσικά δεν αυξήθηκε αναλόγως. 

Παρά την βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, οι Έλληνες έχουν την υψηλότερη δαπάνη για ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας στην Ευρώπη – κάτι που απαξιωτικά η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου αποδίδει στην προσωπική επιλογή των πολιτών. Η τελευταία έκθεση της Κομισιόν για την σύγκλιση έδειξε ότι στους περισσότερους τομείς η απόσταση της χώρας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αυξάνεται, με κορυφαίο το πεδίο της στέγης. Στο επίπεδο διαβίωσης περνά την Βουλγαρία, ενώ συνολικά είναι στο 81% της προμνημονιακής περιόδου. 

Εάν κανείς προσθέσει την υποβάθμιση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας, με κορυφαία σημεία τις υποκλοπές και την συγκάλυψή τους, όπως και την συγκάλυψη των Τεμπών, σχηματίζεται η συνολική αρνητική εικόνα. 

Υποχώρηση Μητσοτάκη

Η κατάσταση αποτυπώθηκε πρώτα στις ευρωεκλογές – 28,3% από 40,5% ένα χρόνο νωρίτερα – και ακολούθως στις δημοσκοπήσεις, όπου ασθμαίνοντας η κυβέρνηση και οι δημοσκόποι της κάνουν φιλότιμες προσπάθειες για να δείξουν ότι παραμένει στην ζώνη του 30%, με αναγωγές και εκτιμήσεις ψήφου. Πιο πιθανό είναι ότι κινείται πέριξ του 25% και το ερώτημα είναι για πόσο μπορεί να κυβερνά με τους τρεις στους τέσσερεις πολίτες να την απορρίπτουν. 

Μέχρι τώρα ο Μητσοτάκης εκμεταλλεύτηκε τις προοπτικές που είχε δημιουργήσει για την οικονομία ο προκάτοχός του, για να οικοδομεί σταθερά την κοινωνία του ενός τρίτου. Ούτε θέλει, ενώ πλέον είναι αμφίβολο εάν μπορεί, να αλλάξει οικονομικό μοντέλο, κατά τρόπο που να προκαλέσει μία νέα κοινωνική συναίνεση και να αναστρέψει την πτωτική πορεία της ΝΔ. Στις εκλογές, όποτε και αν γίνουν, η αυτοδυναμία δεν υπάρχει ούτε σαν υποθετικό ενδεχόμενο και κυβέρνηση συνεργασίας προϋποθέτει συμπλήρωμα από ένα μεσαίο και όχι μικρό κόμμα. 

Τα σενάρια πρόωρων εκλογών ή αλλαγής πρωθυπουργού εν κινήσει, κυριαρχούσαν στα χριστουγενιάτικα τραπέζια πολιτικών, οικονομικών και μιντιακών παραγόντων. Είναι ενδεικτικές οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες σύμφωνα με τις οποίες ο Απόστολος Τζιτζικώστας φέρεται να λέει ότι δεν θα μείνει πολύ στην θέση του Επιτρόπου – γιατί θα γυρίσει για την πρωθυπουργία. 

Στους τυφλούς ο μονόφθαλμος…

Ακόμη και αποδυναμωμένη όμως η κυβέρνηση εξακολουθεί να είναι πολιτικά κυρίαρχη. Το ΠΑΣΟΚ δεν έσπασε ούτε δημοσκοπικά το όριο του 20% και απέχει περί τις 10 ποσοστιαίες μονάδες από το να αμφισβητήσει την πρωτιά της ΝΔ. Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ στην καλύτερη περίπτωση (σύμφωνα με την μέτρηση της ΜRB) δείχνει να διεκδικεί το 10%, μαζί με την Ελληνική Λύση και το ΚΚΕ. Η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να απειλήσει την πρωτιά θέτει εκ των πραγμάτων το θέμα των συνεργασιών στον χώρο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, τις οποίες εξακολουθεί να αρνείται ο Νίκος Ανδρουλάκης, ενώ δεν τις στέργουν και δυνάμεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, όπως η Άννα Διαμαντοπούλου και το εκσυγχρονιστικό κομμάτι. 

Ο κατακερματισμός τόσο στο κεντροαριστερό όσο και στο πέραν της ΝΔ δεξιό φάσμα του πολιτικού συστήματος, υπό το πρίσμα της κυβερνησιμότητας, εκ των πραγμάτων δημιουργεί δυναμικές αναδιατάξεων και συγκλίσεων. Στον χώρο της ευρύτερης αριστεράς και κεντροαριστεράς στο τέλος θα προκύψει η πίεση από την εκλογική βάση: αφού ο καθένας μόνος του δεν μπορεί κάντε κάτι από κοινού για να αμφισβητηθεί ο Μητσοτάκης. 

Παρά την κυριαρχία του (στους τυφλούς ο μονόφθαλμος), ο πρωθυπουργός δεν διαθέτει επαρκές πολιτικό κεφάλαιο. Γίνεται αυτό ορατό στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Το 2020 απλώς αποφάσισε και ανακοίνωσε την Κατερίνα Σακελλαρόπουλου αδιαφορώντας πλήρως για την δυσφορία που προκαλούσε στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα. Τώρα εάν επιμείνει ή επιλέξει πρόσωπο από την Κεντροαριστερά θα χάσει την δεξιά πτέρυγα της ΝΔ. Εάν πάει σε καθαρή δεξιά επιλογή θα κρατήσει τους βουλευτές του, αλλά θα έχει σηματοδοτήσει την απομάκρυνση από το κέντρο υπό την πίεση της δεξιάς, εντός και εκτός ΝΔ. 

Μέσα στην όλη εικόνα υπάρχει και ο Αντώνης Σαμαράς ο οποίος δεν διαγράφηκε για να πάει σπίτι του, “είναι παρόν και μάχιμος” δήλωσε. Ίσως ο μεγαλύτερο άγνωστος παράγοντας είναι οι προθέσεις της Τουρκίας και εάν κινηθεί προς τα δυτικά της, κάτι που θα επιφέρει κραδασμούς στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας.