Τι δεν είπαν οι 64 στο μανιφέστο της μετά-αλήθειας

Αν διευθύνουν οι ανίκανοι, τότε φταίνε οι ικανοί
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ

Ένα πολιτικό κείμενο αντι-ΣΥΡΙΖΑ για το «τι είναι προοδευτικό» που δεν περιποιεί τιμή για τις 64 «καταξιωμένες προσωπικότητες από τον χώρο του πολιτισμού, της οικονομίας και της ακαδημαϊκής κοινότητας» που το συνυπογράφουν εμφανίστηκε στα κοινωνικά δίκτυα. Πρόκειται για ένα κείμενο χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα, ανιστόρητο, θρησκευτικού περιεχομένου, διχαστικού χαρακτήρα, καθόλου επιστημονικό που αποβλέπει στην πολιτική στήριξη του Κυριάκο Μητσοτάκη.

Δεν υπάρχει φράση του κειμένου που να μην μπορεί να αποδομηθεί από την πραγματικότητα. Η στρατηγική των συγγραφέων του στηρίζεται στην πρακτική της έμφασης στο παρόν, βασισμένη στην παρουσίαση παραποιημένων (με την έννοια του junk news) προβλημάτων του παρόντος, με βαρύγδουπους ακαδημαϊκούς και ιδεαλιστικούς όρους ώστε να αποκτούν σοβαροφάνεια στο λαϊκό φαντασιακό.

Με την τακτική αυτή επιτυγχάνουν να αποσπάσουν την προσοχή του πολίτη από το παρελθόν και τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων του παρόντος και να φορτώσουν στο τώρα, άρα στον ΣΥΡΙΖΑ, όλα τα ιστορικά εγκλήματα του παρελθόντος. Πρόκειται για την στρατηγική της «αποϊστορικοποίησης», μια νέα νεοφιλελεύθερη μέθοδο χειραγώγησης των πολιτών (ειδικά των νέων) που σε συνδυασμό με τη μόχλευση του «τρόμου του μέλλοντος» προκαλούν ανασφάλεια και υποταγή.

Αυτά ως πλοηγός στην κριτική του κειμένου που ακολουθεί. Δυστυχώς, το χιλίων περίπου λέξεων κείμενο των 64 δεν μπορεί να παρατεθεί και να σχολιαστεί αναλυτικά. Θα επιλέξω εδώ μερικά ενδεικτικά σημεία:

ΚΕΙΜΕΝΟ: Στη χώρα επικρατεί μια γενική παράλυση. Η μεσαία τάξη, ραχοκοκαλιά της ελληνικής δημοκρατίας, συρρικνώνεται. Ατομικά αδιέξοδα και συλλογική ματαίωση υποσκάπτουν κάθε απόπειρα να βγούμε από το τέλμα. H χώρα αποτυγχάνει εκεί όπου άλλες κοινωνίες λύνουν τα προβλήματά τους. Η απόστασή μας από τον αναπτυγμένο κόσμο καθημερινά μεγαλώνει. Παράγοντας αυτής της κρίσης είναι η γιγάντωση του λαϊκισμού που οδήγησε τη χώρα στα χέρια των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Στέρησε την οικονομική μας ελευθερία για πολλά περισσότερα χρόνια από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Οδήγησε την εγχώρια αγορά σε ασφυξία λόγω των capital controls.

ΣΧΟΛΙΟ: Το εισαγωγικό αυτό κείμενο των 64 είναι χαρακτηριστικό της ενστάλαξης του ψέματος και του διχασμού στο κοινωνικό σώμα. Προφανώς, η χώρα δεν είναι σε γενική παράλυση και αυτό φαίνεται αν ανοίξει κανείς ένα οικονομικό site. Προτείνω το economistas.gr που είναι εχθρικό προς την κυβέρνηση και το οποίο είναι γεμάτο επιχειρηματικές ειδήσεις που τεκμηριώνουν πως η χώρα δεν είναι παράλυτη, το αντίθετο. Η μεσαία τάξη υποφέρει από τα αποτελέσματα της χρεοκοπίας, που προκάλεσε η διαχείριση της Νέας Δημοκρατίας 2004-2009 και η ανικανότητα των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να διεκπεραιώσουν τα δύο πρώτα μνημόνια αφού προηγουμένως δανείστηκαν εκατοντάδες δισ. ευρώ.

Τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας δεν επιλύθηκαν στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, εξ αιτίας του πελατειακού κράτους που συντήρησαν και διόγκωσαν τα δύο αυτά κόμματα. Η ανικανότητά τους ήταν που οδήγησε τον απελπισμένο λαό στον ΣΥΡΙΖΑ και όχι οι αρχικές ιδεολογικές παραισθήσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Τα δε capital controls τα προκάλεσε η φυγή των αφορολόγητων κλεμμένων στο εξωτερικό που πυροδότησαν συγκεκριμένα συστήματα πολιτικής προπαγάνδας κόντρα στο εθνικό συμφέρον.

Μόνο η διαπλοκή είχε αυτονομία…

ΚΕΙΜΕΝΟ: …Προοδευτική πολιτική σήμερα δεν είναι αυτή που χαϊδεύει τους ολοκληρωτισμούς του 20ου αιώνα. Δεν είναι αυτή που ενοχοποιεί την επιχειρηματικότητα και απαξιώνει την εργασία και την αριστεία. Που μεταχειρίζεται τον διχαστικό λόγο και ανέχεται την πολιτική βία και τους βανδαλισμούς. Που υποστηρίζει αντιδημοκρατικά καθεστώτα. Που εργαλειοποιεί τη Δικαιοσύνη. Που υποτάσσεται χωρίς αντίλογο στα κελεύσματα των ισχυρών της Γης για ατομικά πολιτικά οφέλη…

ΣΧΟΛΙΟ: Η απλούστευση που διακατέχει το κειμενάκι αυτό είναι που οδήγησε την Ελλάδα στα βράχια και τώρα την Ευρώπη στην σταδιακή αποσάθρωση. Η απλούστευση είναι το θερμοκήπιο του ολοκληρωτισμού… Είδαμε την επιχειρηματικότητα του Μαρινόπουλου και του Κουτσολίουτσου. Είδαμε την επιχειρηματικότητα του Mega και του αρχιστράτηγου του ΔΟΛ.

Είδαμε την αριστεία του αντιγραφέα στο Κολέγιο. Είδαμε επί δεκαετίες την απουσία βίας και βανδαλισμών όλη την περίοδο πριν τον ΣΥΡΙΖΑ με τους παράξενους άπιαστους κουκουλοφόρους. Είδαμε και πότε αποθρασύνθηκε η Χρυσή Αυγή. Είδαμε τη Δικαιοσύνη των παραδικαστικών κυκλωμάτων και ακούσαμε τις τηλεφωνικές εντολές ενός πρωθυπουργού. Είδαμε και την υπερήφανη εξωτερική πολιτική της αδράνειας και του στρουθοκαμηλισμού…

ΚΕΙΜΕΝΟ: …Η πραγματική προοδευτική πολιτική σήμερα συνδέει τη Δημοκρατία με την ανάπτυξη, την ποιοτική εργασία, την κοινωνική κινητικότητα και την προσωπική αυτονομία…

ΣΧΟΛΙΟ: Εννοείται, εννοείται, αυτά είναι αυτονόητα. Αλλά το ζήτημα είναι ότι η δήθεν προοδευτική πολιτική ήταν που οδήγησε στο φιάσκο του χρηματιστηρίου, στα δημόσια έργα τριπλού κόστους από το πραγματικό, στη ληστεία της χώρας από τα οργανωμένα συμφέροντα, στις 150.000 προσλήψεις της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή. Ποια αυτονομία; Μόνο η διαπλοκή είχε αυτονομία…

Την πάτησε το Μάαστριχτ!

ΚΕΙΜΕΝΟ: … Η πραγματική προοδευτική πολιτική σήμερα φροντίζει για την ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης και την αποκατάσταση του κράτους δικαίου. Ασκεί αποτελεσματική και αποδοτική δημόσια διοίκηση με διαφάνεια, αξιολόγηση, λογοδοσία. Προσφέρει ποιοτικά δημόσια αγαθά παιδείας και υγείας…

ΣΧΟΛΙΟ: Μα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ είχαν 40 χρόνια στη διάθεσή τους, αλλά το μόνο που παρέδωσαν είναι μια ύποπτη φιλοεργοδοτική νομολογία και μια Δικαιοσύνη που δεν λογοδοτεί πουθενά. Για τη δημόσια διοίκηση το ίδιο. Ευτυχώς που ο Σταύρος Μπένος έφτιαξε τα ΚΕΠ. Όσο για την παιδεία και την υγεία επί της 40ετίας τους συγκροτήθηκε σε βιομηχανία η παραπαιδεία και το φακελάκι. Ντροπή.

ΚΕΙΜΕΝΟ: … Η πραγματική προοδευτική πολιτική σήμερα αντιλαμβάνεται τον σύγχρονο πατριωτισμό ως αναπόσπαστο συστατικό μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής ταυτότητας και προοπτικής…

ΣΧΟΛΙΟ: ΟΚ!… Μόνο που την ευρωπαϊκή ταυτότητα την πάτησε το Μάαστριχτ. Το είδαμε πόσο γρήγορα εγκαταλείφτηκε η πολιτική ενοποίηση. Είδαμε το δημοκρατικό έλλειμμα να διογκώνεται και η Ευρωζώνη να διευθύνεται ατύπως, με κατ΄ εξαίρεση ντιρεκτίβες, με διακρατικές συμφωνίες. Ντροπή. Εννοείται πως οι δυνάμεις που κλαίγονται σήμερα για όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη μας είναι αυτές που τα προκάλεσαν. Οι νεοφιλελεύθεροι δεν μπορούν να δώσουν λύση στην ευρωπαϊκή κρίση. Οι πολίτες αρκετά ανέχθηκαν την υποκρισία και την ανικανότητά τους να υπηρετήσουν τα κοινό καλό.

Είχαν τις ευκαιρίες τους

ΚΕΙΜΕΝΟ: … Οι προοδευτικοί πολίτες αυτής της χώρας που επί χρόνια συμμετέχουμε στα κοινά υποστηρίζοντας όλα αυτά τα αιτήματα, θα αναγνωρίσουμε ως προοδευτική την κυβέρνηση εκείνη που θα υποσχεθεί ότι θα επικεντρώσει τις δυνάμεις της στην ανασύνταξη της μεσαίας τάξης, τη μείωση της φορολογίας, την αποκομματικοποίηση του κράτους με εργαλείο την αξιολόγηση, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τη βελτίωση της δημόσιας υγείας και παιδείας, την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος και την αναδιοργάνωση του ασφαλιστικού συστήματος στην καθολικά αποδεκτή δομή των τριών πυλώνων κοινωνικής ασφάλισης.

ΣΧΟΛΙΟ: Ας πιάσουμε το τελευταίο, της ασφάλισης. Μα η ιδιωτική ασφάλιση υπάρχει και ανθεί για όσους έχουν και μπορούν. Η «θεσμοθέτησή» της είναι για να περιοριστεί το δημόσιο κομμάτι και μόνο. Οι παλαιότεροι θυμόμαστε και το κάζο που πάθαμε με τα περιβόητα Unit-Linked. Τώρα, για την προοδευτική κυβέρνηση που θα κάνει όλα τα παραπάνω, εννοείται πως δεν μπορεί να είναι αυτή των Μητσοτάκη – Γεννηματά.

Είχανε τις ευκαιρίες τους. Αντίθετα, τώρα που λύθηκαν οι αλυσίδες από τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, με τη φόρα που έχουν και τα μαθήματα που πήραν από τα λάθη τους, μπορεί να δούμε άσπρη μέρα με μια δεύτερη ευκαιρία. Είναι πασιφανές πως το κείμενο των 64 είναι από άμβωνος και ως εκ τούτου βαρετό. Το μόνο που έχει αξία είναι οι υπογραφές που μπήκαν ελαφρά τη καρδία σε ένα γκεμπελικής έμπνευσης κείμενο που ανήκει φιλολογικά – φιλοσοφικά στην σχολή της μετα-αλήθειας (post-truth).

Ο καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Θεόδωρος Γεωργίου εξηγεί ότι στη θεωρία της μετα-αλήθειας «δεν υφίστανται τα γεγονότα ως ρεαλιστικά δεδομένα, τα οποία μπορούν και θα μπορούσαν να αποτελούν τη βάση ελέγχου των προτάσεων των ομιλητών».

Σε άρθρο του επισημαίνει ότι οι εισηγητές του όρου δεν γνωρίζουν τίποτε από τις σχετικές φιλοσοφικές συζητήσεις περί αλήθειας, ότι πρόκειται για ένα πνευματικό φαινόμενο το οποίο θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «πνευματική βιομηχανία» και ότι το δομικό στοιχείο της «μετα-αλήθειας» δεν είναι ούτε οντολογικό ούτε πραγματολογικό, αλλά κατ’ εξοχήν πολιτικό. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που ή μετα-αλήθεια ήταν βασικό θέμα στην τελευταία συνεδρίαση της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ.

ΥΓ: Μπορεί να μην έχω την ακαδημαϊκή νομιμοποίηση των 64 «καταξιωμένων προσωπικοτήτων», αλλά δεν μπορούσα και να καταπιώ αμάσητο αυτό το δήθεν σοβαρό κείμενο.