Τί προσδοκά από την soft αντιπολίτευση ο Τσίπρας

Τείνει να καταστεί κοινός τόπος όχι μόνο στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία αλλά και στην κοινωνία ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν βιάζεται για τις εκλογές, ενώ η ήπια αντιπολίτευση, soft αντιπολίτευση, που ασκεί αφήνει χώρο στην αντισυστημική ψήφο. Φυσικά σε κάθε δημόσια εμφάνισή του θέτει θέμα πρόωρων εκλογών, όπως είναι το πολιτικό έθιμο όταν πλησιάζει το τέλος της κυβερνητικής τετραετίας καθώς και για λόγους συσπείρωσης και ετοιμότητας του κόμματός του.

Ωστόσο είναι σαφές ότι δεν θέλει να δώσει το πρόσχημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη (ο οποίος ενίοτε επικαλείται το τοξικό πολιτικό κλίμα) ή να χρεωθεί ότι τις εκβιάζει σε μία επανάληψη του 2015. Στο πλαίσιο αυτό κινείται και η μέχρι τώρα soft αντιπολιτευτική του τακτική που αποφεύγει τις μείζονες αντιπαραθέσεις και αντανακλάται και στις δημοσκοπήσεις οι οποίες παρά τις μεγάλες δυσκολίες της κυβέρνησης και τα απανωτά λάθη τους τελευταίους μήνες εξακολουθεί να προηγείται. Ακόμη και το Ινστιτούτο Πουλατζά του ΣΥΡΙΖΑ, εκτιμά ότι η ψαλίδα είναι λίγο κάτω από τις πέντε ποσοστιαίες μονάδες με τάση περαιτέρω μείωσης, αν και εκτιμά ότι στην τελική ευθεία το παιχνίδι θα παιχθεί στα ίσα.

Φυσικά ο κ. Τσίπρας έχει κάθε λόγο να θέλει οι εκλογές να γίνουν στο τέλος της τετραετίας αφού ο χρόνος δουλεύει υπέρ του και σε βάρος της κυβέρνησης που έχει μπροστά της έναν δύσκολο χειμώνα. Αν και στο Μαξίμου επεξεργάζονται ήδη την επόμενη δέσμη μέτρων που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στην ΔΕΘ (αύξηση συντάξεων και κατώτερων μισθών, επιδόματα για πετρέλαιο θέρμανσης και ενδεχομένως για φυσικό αέριο, επανάληψη της ενίσχυσης στους λογαριασμούς ρεύματος, στεγαστικό πρόγραμμα για νέους), τα μέτρα δεν θα ανακόψουν την ενεργειακή και καταναλωτική ακρίβεια και την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος για κρίσιμες εκλογικά πληθυσμιακές ομάδες.

Αν οι εκλογές γίνονταν τον Φθινόπωρο όπως ήταν ο σχεδιασμός του πρωθυπουργού-και όπως η πλειονότητα των συνομιλητών του εξακολουθεί να του εισηγείται- τότε οι πιθανότητες θα ήταν σε βάρος του Αλέξη Τσίπρα και το παιχνίδι θα ήταν σε κάθε περίπτωση ντέρμπι. Στο τέλος της τετραετίας οι πιθανότητες θα είναι σε βάρος της κυβέρνησης. Μία ήττα της κυβέρνησης στο τέλος της τετραετίας που θα είναι μεγάλη, θα συνδυαστεί με μάχη για την ηγεσία (δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης απλώς θα αποχωρήσει) και θα αναδείξει το ερώτημα για την πολιτική και ιδεολογική φυσιογνωμία της ΝΔ (είναι νεοφιλελεύθερο κόμμα όπως το έκανε ο νυν πρωθυπουργός, είναι κοινωνική δεξιά όπως λένε οι καραμανλικοί, θα θελήσει να εκφράσει την καθ ημάς alt right όπως διατείνονται οι σαμαρικοί;).

Soft αντιπολίτευση

Ο Αλέξης Τσίπρας καταθέτει τις δικές του προτάσεις για μία σειρά θέματα από την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, την ρύθμιση του πανδημικού χρέους των μικρομεσαίων ή για την στεγαστική κρίση και φυσικά για την υγεία και την παιδεία. Ωστόσο είναι σαφές ότι κινείται εντός του συστημικού πλαισίου, συμφώνησε με την επιλογή Τσιόδρα για την πανδημία, δεν ύψωσε τους τόνους για τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς ενώ υποτονική είναι η κριτική του και για τα 10 δις εξοπλισμών με τις ανάλογες προμήθειες που αποφάσισε η κυβέρνηση. Ακόμη και στο μείζον θέμα της ενεργειακής κρίσης περιορίζεται στην «επαναφορά του δημόσιου χαρακτήρα της ΔΕΗ» σε συνεννόηση με τους εταίρους μας και μόλις την τελευταία του συνέντευξη μίλησε «ακόμη και για επανακρατικοποίηση» και αφού έχουν προηγηθεί παρόμοιες πολιτικές στην Γαλλία και την Γερμανία. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θέλει να κατηγορηθεί για αντιπολίτευση παρόμοια με το 2014 (κατάργηση μνημονίου, πρόγραμμα Θεσσαλονίκης) ούτε να βρεθεί την επομένη των εκλογών με αυξημένες απαιτήσεις και με την πολεμική που θα του ασκεί ένα εμπαθές μιντιακό σύστημα.

Στελέχη της Κουμουνδούρου αποδίδουν τις χαμηλές αντιπολιτευτικές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ στο εχθρικό σύστημα των Μέσων Ενημέρωσης που υποβαθμίζουν τις πρωτοβουλίες, αποσιωπούν τις επιτυχίες και αντίθετα καλύπτουν την κυβέρνηση. Ωστόσο είναι σαφές ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει παρουσιάζει το όραμά του και δεν διαμορφώσει ρεύμα στην κοινωνία. Η «Αλλαγή» του Ανδρέα Παπανδρέου, «ο εκσυγχρονισμός» του Κώστα Σημίτη ή ακόμη και η «επανίδρυση του κράτους» του Κώστα Καραμανλή δεν χρειάζονταν μιντιακό σύστημα, ούτε μπορούσαν τα ΜΜΕ να μειώσουν την εμβέλειά τους. Φυσικά και στις τρεις περιπτώσεις υπήρχε υπόβαθρο και ένα δουλεμένο πρόγραμμα.

Από την στιγμή βέβαια που ο Κυριάκος Μητσοτάκης πηγαίνει τις εκλογές στο τέλος της τετραετίας ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει το χρονικό περιθώριο να περιγράψει το όραμά του, να καταθέσει το κυβερνητικό του πρόγραμμα και να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές σε επίπεδο στελεχών που να προσωποποιούν την πρόταση διακυβέρνησής του, απομακρύνοντας τα βαρίδια και αναδεικνύοντας νέους από την κοινωνία. Στελέχη περί τον Αλέξη Τσίπρα τα προεξοφλούν αλλά μένει να αποδειχθούν και στην πράξη.

Η μέχρι τώρα στάση του οδηγεί παράγοντες του δημοσίου βίου να αναρωτιούνται εάν θέλει να κερδίσει τις επόμενες εκλογές ή είναι ικανοποιημένος με το ότι έχει εδραιώσει την θέση του στον ΣΥΡΙΖΑ και θα παραμείνει αρχηγός όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα. Φυσικά στην πολιτική το timing έχει τεράστια σημασία και για κάθε στιγμή ισχύει το «οι καιροί ου μενετοί». Αν χάσει το ερώτημα της ηγεσίας θα τεθεί εκ των πραγμάτων.

Ο Τσίπρας

Το βέβαιο είναι ότι η επόμενη κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει μία εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση παρόμοια με το 2015-1019. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την ανοχή των ευρωπαίων έχει ήδη μοιράσει περί τα 40 δις και ετοιμάζεται να ρίξει κι άλλο πακέτο. Ο λογαριασμός σε κάθε περίπτωση θα ζητηθεί από την επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι. Στο πλαίσιο αυτό ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να περιγράψει στην κοινωνία τις δυσκολίες και να καταγγείλει το σύστημα που ωφελήθηκε μέχρι τώρα.

Όσο όμως ο Αλέξης Τσίπρας περιορίζεται σε ήπια και εντός συστημικού πλαισίου αντιπολίτευση (στερώντας επιχειρήματα από την κυβέρνηση που μονότονα και κουραστικά επιστρέφει στο δημοψήφισμα του 2015), οι μετρήσεις της κοινής γνώμης καταγράφουν μικρή άνοδό του από την δεξαμενή των αναποφάσιστων αλλά κυρίως ενίσχυση της αντισυστημικής ψήφου. Οι εκτιμήσεις από πρόσωπα που έχουν πλήρη εικόνα αναφέρουν ότι υπάρχει τάση στο δεξιό φάσμα όχι μόνο προς τον Βελόπουλο αλλά και προς τον Κασσιδιάρη και στο αριστερό άκρο ακόμη και προς το Μέρα 25 που ενισχύεται. Στις ποιοτικές αναλύσεις ερμηνεύεται ως τάση διεύρυνσης της αντισυστημικής ψήφου καθώς ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ χρεώνονται ότι δεν συγκρούονται με την κυβέρνηση σε μείζονος σημασίας ζητήματα, όπως πχ οι εμβολιασμοί, τα εθνικά, το ουκρανικό.

Μπορεί η ρήση ότι ο Αύγουστος δεν έχει ειδήσεις να έχει διαψευστεί επανειλημμένως από τα γεγονότα, ωστόσο σίγουρα ο τελευταίος μήνας του θέρους δεν ευνοεί την πολιτική. Κυβέρνηση, κόμματα και βουλευτές κατεβάζουν τους ρυθμούς. Υπ’ αυτό το πρίσμα ες αύριον τα σπουδαία, από τον Σεπτέμβριο όταν τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση θα ξεδιπλώσουν την στρατηγική τους για την τελική ευθεία των εκλογών.