Τι θα πει ο Κυριάκος σε Μακρόν και Μέρκελ – Η ατζέντα της Νέας Υόρκης

Οι δύο εβδομάδες των κρίσιμων επαφών που θα έχει σε δυτικές πρωτεύουσες ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ξεκινούν στα τέλη Αυγούστου) θα κρίνουν πολλά για τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια αυτών θα επιχειρήσει να ενημερώσει τους εταίρους για την απόφασή του να αλλάξει την πολιτική πορεία της Ελλάδας και και για την ανάγκη να τον διευκολύνουν στην προσπάθειά του.

Αν και συνήθως, τα πρώτα ταξίδια ενός νέου πρωθυπουργού θεωρούνται εθιμοτυπικά, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην προκείμενη περίπτωση. Για την ακρίβεια, οι επισκέψεις του Έλληνα πρωθυπουργού στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στην Χάγη και τέλος στη Νέα Υόρκη έχουν βαρύνουσα πολιτική σημασία. Για την ακρίβεια θα καθορίσουν κατά πολύ τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης.

Διακηρυγμένος στόχος της είναι η μείωση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και 2,2% μέχρι το 2060) στα οποία έχει δεσμευτεί η Ελλάδα. Η μείωσή τους είναι σχεδόν προϋπόθεση αφενός για να υλοποιήσει ο πρωθυπουργός τις περισσότερες προεκλογικές δεσμεύσεις του, αφετέρου για να απελευθερωθούν πόροι, οι οποίοι να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία.

Κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα δώσει μεταρρυθμιστικά “διαπιστευτήρια”, καθησυχάζοντας φόβους των Ευρωπαίων εταίρων για την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων που έχουν συμφωνηθεί. Από την πρώτη αυτή περιοδεία, ο πρωθυπουργός καλείται να πείσει τους εταίρους ότι κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με αυτούς όσον αφορά στα θέματα της οικονομίας.

Ενδεικτικό των δυσκολιών που θα συναντήσει είναι το γεγονός ότι η Άγκελα Μέρκελ, σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, έσπευσε να διευκρινίσει ότι δεν θα κάνει εκπτώσεις όσον αφορά τις υποχρεώσεις της Ελλάδας μόνο και μόνο επειδή άλλαξε η κυβέρνηση. Όπως είπε, περιμένει να δει τα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης.

Παρ’ ότι η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από μεγάλη ένταση στα ελληνοτουρκικά, αυτά θα είναι στο κέντρο των επαφών του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη. Αντίθετα, στην ατζέντα των επαφών του στην Ευρώπη θα βρεθεί η οικονομία. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δεν έχει σκοπό να θέσει με το καλημέρα το ζήτημα της μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Θα την επιδιώξει για το 2021.

Ανάπτυξη ανάπτυξη ανάπτυξη

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, για να καταστεί κάτι τέτοιο εφικτό, στοχεύει να παρουσιάσει ενδελεχώς το δημοσιονομικό πλάνο, τις διαρθρωτικές αλλαγές και κυρίως την αναπτυξιακή κατεύθυνση, προς την οποία επιχειρεί να στρέψει την ελληνική οικονομία. Σύμμαχός του στην προσπάθεια να πείσει τους συνομιλητές του είναι τα δείγματα γραφής που έχει δείξει η κυβέρνησή του στο σύντομο χρόνο που υπάρχει.

Κατά τη διάρκεια του σύντομου αυτού διαστήματος νομοθέτησε ταχύτατα μεταρρυθμίσεις που είχε προαναγγείλει για τη λειτουργία του κράτους και όχι μόνο. Ταυτόχρονα, προώθησε λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα, όπως η εμβληματική επένδυση στο Ελληνικό. Κυβερνητική πηγή μας συνόψισε την πολιτική Μητσοτάκη με το μότο “ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη”.

Σύμφωνα με στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, το πρόβλημα που καλείται να λύσει η κυβέρνηση είναι να σπάσει τον φαύλο κύκλο: προϋπόθεση της ανάπτυξης είναι οι επενδύσεις, οι οποίες θα λειτουργήσουν σαν ατμομηχανή. Προϋπόθεση, όμως, για να έλθουν μεγάλες επενδύσεις είναι να υπάρξει αναπτυξιακή κατεύθυνση και κυρίως να εμπεδωθεί κλίμα εμπιστοσύνης. Κατά την ίδια πηγή, αυτός είναι ο κεντρικός στόχος του πρωθυπουργού και γι’ αυτό δρομολογεί με ταχύ ρυθμό διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες στέλνουν στις αγορές το μήνυμα των κυβερνητικών προθέσεων.

Εάν τα καταφέρει –υποστηρίζει ο ίδιος κυβερνητικός παράγοντας– θα έχει αποκτήσει πλεονέκτημα στη διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους εταίρους για τη μείωση του στόχου όσον αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα. Από τις επικείμενες επαφές του Κυριάκου Μητσοτάκη σε Παρίσι, Βερολίνο και Χάγη, πάντως, θα εξαχθεί σαφής εικόνα ως προς την στάση και τις προθέσεις των εταίρων. Εξάλλου, ο πρώτος κύκλος των διεθνών επαφών του πρωθυπουργού, θα ολοκληρωθεί λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την μετάβασή του στην Θεσσαλονίκη, όπου στο πλαίσιο των εγκαινίων της ΔΕΘ θα παρουσιάσει το κυβερνητικό πρόγραμμα και τους στόχους για το 2020.

Επειδή το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος δεν θα μπει ακόμα επίσημα στο τραπέζι των συνομιλιών, δεν αναμένεται να συμπεριληφθεί και στις ανακοινώσεις που θα γίνουν μετά τις συναντήσεις των ηγετών, σύμφωνα με συνεργάτη του πρωθυπουργού. Κεντρικό θέμα των συνομιλιών και στις τρεις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα είναι η λεπτομερής παρουσίαση του κυβερνητικού προγράμματος.

Πρώτη στάση Παρίσι

Όπως μας ειπώθηκε χαρακτηριστικά, αυτό θα λειτουργήσει –καλώς εχόντων των πραγμάτων– σαν σκαλοπάτι για την επίτευξη εν καιρώ της μείωσης του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος. Ενδεικτικό της τακτικής που έχει υιοθετηθεί είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση τονίζει σε όλους τους τόνους ότι τα συμφωνηθέντα θα τηρηθούν στο ακέραιο.

Πρώτη στάση, λοιπόν, το Παρίσι. Μπορεί ο Εμανουέλ Μακρόν να μην ανήκει στην ίδια πολιτική οικογένεια με τη ΝΔ, αλλά –σύμφωνα με κυβερνητική πηγή– έχουν ήδη μπει τα θεμέλια για μία παραγωγική συνάντηση. Δεν είναι μόνο ότι το περιοδικό Le Point είχε φιλοτεχνήσει το προφίλ του Κυριάκο Μητσοτάκη, χαρακτηρίζοντάς τον «ο Έλληνας Μακρόν». Είναι κυρίως το τετ-α-τετ του πρωθυπουργού με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, το οποίο είχε σκοπό να προετοιμάσει ακριβώς τη συνάντηση των δύο ηγετών.

Η ανάρτηση του Λεμέρ, μετά την κατ’ ιδίαν συζήτηση των δύο, ήταν η εξής: «Πολύ καλή συνομιλία με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για το μέλλον της Ευρωζώνης και την ενίσχυση της διμερούς οικονομικής και χρηματοοικονομικής σχέσης μας». Για να καταστεί πιο κατανοητό το πλαίσιο της συνάντησης Μητσοτάκη-Μακρόν πρέπει να σημειωθεί ότι στην παρούσα φάση ο Γάλλος πρόεδρος είναι ιδιαίτερα ενισχυμένος στο ευρωπαϊκό περιβάλλον, έχοντας νικήσει στο άτυπο μπρα ντε φερ με το Βερολίνο για την προεδρία της Κομισιόν και για την επικεφαλής του ΔΝΤ.

Η επίσκεψη στο Βερολίνο

Η επίσκεψη στο Βερολίνο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η Άγκελα Μέρκελ παραμένει, έστω και εσωτερικά αποδυναμωμένη, η σιδηρά κυρία της Ευρώπης. Ας σημειωθεί ότι η όποια αλλαγή των όρων της συμφωνίας για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος πρέπει να εγκριθεί από τα Κοινοβούλια της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Πρέπει βέβαια να εγκριθεί και από το Eurogroup, τον έλεγχο του οποίου, ως γνωστόν, έχει η Γερμανία και οι “δορυφόροι” της. Οι δύο ηγέτες, πάντως, γνωρίζονται καλά και η επικείμενη συνάντησή τους έχει ως στόχο την εδραίωση και επανεπιβεβαίωση της στενής συνεργασίας τους.

Στις 2-3 Σεπτεμβρίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στην Χάγη για να συναντηθεί με τον Ολλανδό ομόλογό του Μαρκ Ρούτε. Κυβερνητικές πηγές δεν επιβεβαιώνουν ακόμα μία κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο στις ΗΠΑ, όπου και οι δύο θα βρεθούν για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 17 έως τις 30 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, πραγματοποιούνται συνεννοήσεις σε διπλωματικό επίπεδο με σκοπό να βρεθεί χρόνος για την πραγματοποίησης συνάντησης.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός επιδιώκει τη συνάντηση και εάν αυτή καταστεί δυνατή, προτίθεται –σύμφωνα με ελληνική διπλωματική πηγή– να θίξει στον Αμερικανό πρόεδρο μία σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με την τεταμένη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στρατηγική σχέση των δύο χωρών έχει ήδη μπει σε ράγες και η διεύρυνσή της είναι αμοιβαία επιθυμία.

Κατά την ίδια πηγή, η Αθήνα επιδιώκει να αποσπάσει από την Ουάσιγκτον κάποιου είδους εγγυήσεις για την ελληνική εθνική ασφάλεια, δεδομένης της τουρκικής επιθετικότητας και στην κυπριακή ΑΟΖ και στο ελλαδοτουρκικό μέτωπο. Με δεδομένο το πολύ θετικό κλίμα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, οι δυο πλευρές θα μιλήσουν και για τις διμερείς οικονομικές σχέσεις. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδιώκει να προσελκύσει Αμερικανούς επενδυτές.

Αισιόδοξοι στο Μαξίμου

Αν και στην κυβέρνηση έχουν επίγνωση των δυσκολιών, είναι αισιόδοξοι. Ελπίζουν ότι το θετικό κλίμα που διαχέεται λόγω της κυβερνητικής αλλαγής στην Ελλάδα, αλλά και λόγω του προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη, θα βοηθήσει να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια. Η “βουτιά” σε νέο ιστορικό χαμηλό που σημείωσε το επιτόκιο στη δημοπρασία τρίμηνων εντόκων γραμματίων και το ράλι που σημείωσαν τα ελληνικά ομόλογα με την απόδοση του 10ετούς να υποχωρεί κάτω του 2%, ενισχύουν τα θετικά μηνύματα για φτηνό δανεισμό της Ελλάδας από τις αγορές.

Είναι κι αυτό ένα ακόμα όπλο στη φαρέτρα της κυβέρνησης στο πλαίσιο της μετέπειτα διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Οι επικεφαλής των Θεσμών, σύμφωνα με πληροφορίες, προγραμματίζουν να βρίσκονται στην Αθήνα στις 23 Σεπτεμβρίου, ενώ την εβδομάδα που θα προηγηθεί, από τις 16 Σεπτεμβρίου, τα τεχνικά κλιμάκια θα προετοιμάζουν το έδαφος.

Στο εσωτερικό μέτωπο, η κυβέρνηση εστιάζει στο να δώσει έμπρακτα δείγματα γραφής σε τρία επάλληλα μέτωπα: στην καταπολέμηση της κάθε είδους ανομίας, στην κατάλυση του “άβατου των Εξαρχείων” και στην εμπέδωση του αισθήματος της ασφάλειας των πολιτών με την καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Παράλληλα, καταρτίζεται το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει όλες τις αλλαγές που έχουν εξαγγελθεί από την κυβέρνηση στο μέτωπο της φορολογίας, και οι οποίες θα ισχύσουν σε βάθος τετραετίας.

Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει πλήθος διατάξεων που θα αφορούν στη φορολογία μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών, ελεύθερων επαγγελματιών, εκμισθωτών ακινήτων, αλλά και όλων των επιχειρήσεων. Μόλις ανοίξει η Βουλή, η κυβέρνηση σχεδιάζει να φέρει προς ψήφιση και τη διάταξη για την ψήφο των ομογενών, η οποία αποσυνδέεται από το εκλογικό νομοσχέδιο, το οποίο χρονικά θα ακολουθήσει.

Τα βλέμματα του πρωθυπουργικού επιτελείου, όμως, αμέσως μετά την περιοδεία του Κυριάκου Μητσοτάκη, θα στραφούν στη ΔΕΘ. Ήδη προετοιμάζονται οι εξαγγελίες που θα γίνουν εκεί από τον πρωθυπουργό για την οικονομική πολιτική της περιόδου 2019-20, η οποία θα περιέχει μεταξύ άλλων και φοροελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα.