Το επίμαχο πόθεν έσχες, ο κομματικός καυγάς και η θεσμική ξευτίλα

O πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ Μαξίμου και ΣΥΡΙΖΑ για το πόθεν έσχες του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ο σίγουρος τρόπος για να μετατραπεί ένα υπαρκτό ζήτημα σε αντικείμενο κλασικού και αδιέξοδου κομματικού καυγά. Οι αλληλοκατηγορίες το μόνο που καταφέρνουν είναι να συσκοτίζουν την υπόθεση και να πολώνουν τους πολίτες όχι επί του συγκεκριμένου, αλλά με βάση την κομματική τοποθέτηση.

Αυτό θα το καταλάβαινα εάν επρόκειτο για μία ιδεολογική-πολιτική αντιπαράθεση. Ο καθένας θα έλεγε τα δικά του και επειδή ούτε σοβαρή αντιπαράθεση μπορούν να κάνουν τα πολιτικά μας κόμματα, στο τέλος θα κατέληγαν το ένα να πυροβολεί με χαρακτηρισμούς το άλλο. Μπορεί η όλη φάση να είναι αντιαισθητική για όσου πολίτες σέβονται τον εαυτό τους, αλλά άντε να το καταπιούμε.

Αυτό, όμως, που δεν καταπίνεται είναι αυτό που λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια μας το τελευταίο διάστημα. Η εφημερίδα Documento δημοσίευσε κάποια στοιχεία για το πόθεν έσχες του πρωθυπουργού. Πατώντας σ’ αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ τον πιέζει. Από την πλευρά του, το Μαξίμου λέει και ξαναλέει πως δεν υφίσταται θέμα, πως το πόθεν έσχες έχει ελεγχθεί και όλα είναι όπως πρέπει.

Μη με ρωτήσετε ποια είναι η δική μου άποψη, επειδή δεν έχει σημασία τι πιστεύω εγώ, ή ο αναγνώστης που αυτή τη στιγμή με διαβάζει. Σημασία έχει να λειτουργούν οι θεσμοί. Τί σημαίνει πρακτικά αυτό; Σημαίνει ότι οι αρμόδιες αρχές, αντί να παριστάνουν τις τυφλές και τις κουφές, θα έπρεπε να έχουν ζητήσει από την εφημερίδα και την αξιωματική αντιπολίτευση να καταθέσουν όσα επίσημα στοιχεία διαθέτουν και να θέσουν όσα ερωτήματα θέλουν.

Στη συνέχεια, οι ίδιες αρχές θα έπρεπε να καλέσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη σύζυγό του, αυτοπροσώπως ή μέσω δικηγόρων, να δώσουν, επίσης με επίσημα στοιχεία, απαντήσεις στις κατηγορίες και στα ερωτήματα. Και επειδή πρόκειται για μία υπόθεση που αφορά προσωπικά τον πρωθυπουργό, οι ίδιες αυτές αρχές θα όφειλαν να πραγματοποιήσουν την σχετική έρευνά τους με τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αντί για πολιτικάντικες παρόλες τόσο η αξιωματική αντιπολίτευση, όσο και ο πρωθυπουργός θα πρέπει να καταθέσουν στοιχεία. Κι αυτά να δημοσιοποιηθούν, ώστε η κρίση των αρμοδίων αρχών να μπορεί να κριθεί.

Άκρη δεν θα βγάλουμε για το πόθεν έσχες

Μην μου πείτε πως πρόκειται για πολυτέλεια. Στην Ελλάδα ζούμε και ξέρουμε ότι ο εκάστοτε πρωθυπουργός έχει και το μαχαίρι και το πεπόνι και πως η ανεξαρτησία των ανεξάρτητων αρχών, ακόμα και της Δικαιοσύνης είναι σύντομο ανέκδοτο, ή τουλάχιστον η εξαίρεση του κανόνα. Στις ΗΠΑ, μάλιστα, που τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα σε θεσμικό επίπεδο, υπάρχει ο θεσμός του ανεξάρτητου ειδικού εισαγγελέα για να αποφευχθούν πιέσεις από την εκτελεστική εξουσία. Το είδαμε στην υπόθεση του Μπιλ Κλίντον και της Μόνικα Λεβίνσκι, όπως και αργότερα στην υπόθεση της ρωσικής εμπλοκής στην εκλογή Τραμπ.

Αυτά τα προφανή θα έπρεπε να είναι αυτονόητα σε μία χώρα, όπου θεωρητικά ισχύει η αρχή ότι όλοι οι πολίτες, μη εξαιρουμένου του πρωθυπουργού, είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Στην πράξη, όμως, αποδεικνύεται ότι κάποιοι είναι πιο ίσοι από τους άλλους. Γιατί μπορεί ο πόλεμος των σχεδόν πανομοιότυπων δηλώσεων-ανακοινώσεων καλά να κρατεί, αλλά για το εάν υπάρχει κάτι μεμπτό στο πόθεν έσχες του Κυριάκου και της συζύγου του, άκρη δεν θα βγάλουμε έτσι.

Και μάλλον αυτό είναι και η επιδίωξη. Ο καθένας θα πιστέψει αυτό που θέλει, αυτό που ταιριάζει με την κομματική του προτίμηση. Μόνο που πρακτική αυτή ταιριάζει σε “πρόβατα” όχι σε δημοκρατικούς πολίτες. Γιατί ο δημοκρατικός πολίτης που ψηφίζει ΝΔ οφείλει να μεμφθεί τον αρχηγό του κόμματός του εάν αποδειχθεί ότι υπέβαλε λάθος πόθεν έσχες, όπως και αντιστρόφως ο δημοκρατικός πολίτης που ψηφίζει ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να μεμφθεί την ηγεσία του κόμματός του εάν αποδειχθεί ότι η κατηγορία είναι αβάσιμη.

Ο Τσίπρας με tweet του «ανέφερε αν αυτό με το Πόθεν Έσχες Μητσοτάκη συνέβαινε σε άλλη χώρα της ΕΕ, δε θα μπορούσε να σταθεί ο πρωθυπουργός…Υπάρχει ένα καθεστώς που αποκρύπτει θέματα. Είναι ζήτημα Δημοκρατίας». Όντως τίθεται ζήτημα δημοκρατίας (όχι Δημοκρατίας), επειδή οι θεσμοί είναι ανίκανοι να μας πουν με τεκμηριωμένο κι αναμφισβήτητο τρόπο ποιος έχει δίκιο και ποιος όχι στην υπόθεση του πόθεν έσχες του πρωθυπουργού.