Χτύπησε πολιτική φλέβα το νέο κόμμα της Σάρας στη Γερμανία

Μια κάθετη διαφωνία που για πολλούς Γερμανούς φαίνεται πως αποτελεί μια αναγκαία εναλλακτική στα παραδοσιακά κόμματα, ιδιαίτερα μετά την “αποστασία” της «μετενσάρκωσης της Ρόζας Λούξεμπουργκ», μαζί με εννέα άλλους βουλευτές από την ασθμαίνουσα εδώ και χρόνια γερμανική Αριστερά (Die Linke). Ποτέ άλλοτε στην μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας ένα κόμμα χωρίς καν να έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο κομματικό πρόγραμμα δεν δυνάμωσε τόσο γρήγορα όσο το BSW.

Τίποτα δεν θυμίζει σήμερα την παραδοσιακή κομματική διάταξη δυνάμεων της μερκελικής περιόδου, την ώρα μάλιστα που το ρήγμα, 35 χρόνια μετά την επανένωση των πολιτικά πιο “απρόβλεπτων” Ανατολικογερμανών (Ossis) και των πιο “ορθόφρονων” Δυτικογερμανών (Wessis) διευρύνεται όλο και περισσότερο. Σε σημείο μάλιστα κάποιοι ακραίοι ορθοπολιτικοί Wessis να μιλούν αποκαρδιωμένοι και πάλι για «αναγκαίο χωρισμό» (Correctiv), παρά τα 1,6 τρισ. ευρώ που δαπανήθηκαν για την “επανένωση”.

Το δημοσκοπικό αποτύπωμα όλων των εταιρειών τους τελευταίους μήνες είναι σχεδόν πανομοιότυπο: το νεοϊδρυθέν BSW λαβαίνει παγγερμανικά ποσοστό 9-10% (διαγρ. 1). Μάλιστα, στα ανατολικογερμανικά κρατίδια Θουριγγία, Σαξωνία, όπου την 1η Σεπτεμβρίου θα διεξαχθούν εκλογές για τα τοπικά Κοινοβούλια, το ποσοστό του BSW εκτιμάται στο 19% και 15% αντιστοίχως (πιν. 1), πολύ πιο μπροστά και από τα τρία κόμματα του σημερινού κυβερνητικού συνασπισμού. Εάν δεν αλλάξει κάτι δραματικά μέχρι το τέλος Αυγούστου  περίπου οι μισοί κάτοικοι της Θουριγγίας αναμένεται να επιλέξουν δύο αντισυστημικά κόμματα, το BSW και το AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία), με το δεύτερο να προηγείται σε αυτά τα δύο κρατίδια με ποσοστά πάνω από το 30%, όταν μάλιστα η γερμανική “Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος” το παρακολουθεί επισήμως ως ακροδεξιό.

Το 6,2% των πρόσφατων ευρωεκλογών για το BSW δικαίως χαρακτηρίστηκε σαν το πρώτο βήμα που οδηγεί σε μελλοντική ανάληψη κυβερνητικής εξουσίας, ακόμα και σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Με το BSW να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με όλα τα κόμματα, πλην των Πρασίνων και του AfD, το οποίο όμως με 19% παγγερμανικά βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πίσω από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) που παίρνουν το 30% (διαγρ. 1).

Ποιο είναι το BSW

Πρόκειται για ένα –προς το παρόν τουλάχιστον– προσωποπαγές κόμμα, που αυτοχαρακτηρίζεται ως κοινωνικό και όχι φιλελεύθερο, εθνικό και όχι εθνικιστικό, βασισμένο στο τετράπτυχο: «οικονομικός εξορθολογισμός, κοινωνική δικαιοσύνη, ειρήνη, ελευθερία». Το ενδιαφέρον είναι όμως ότι όλοι οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το BSW δεν μπορεί να τοποθετηθεί μέσα στο παραδοσιακό σχήμα Αριστερά-Δεξιά, καθώς παρουσιάζει σαφή υπερβατικά αλλά και συνδυαστικά χαρακτηριστικά αυτού του διπόλου. Πρόκειται για ένα νέο πολιτικό μίγμα που αποτελείται από στοιχεία σοσιαλισμού, φιλειρηνισμού, προσανατολισμού στη μεσαία τάξη και συντηρητισμού, με αρκετά μεγάλη δόση παραδοσιακού αντιαμερικανισμού και αυστηρής κριτικής στην παραδομένη στις σειρήνες της παγκοσμιοποίησης lifestyle Αριστεράς.

Επιπλέον, για την Βαγκενκνέχτ και τους ομοϊδεάτες της ο κύριος ιδεολογικός αντίπαλος δεν είναι τόσο οι λαϊκιστές της “Νέας Δεξιάς”, όσο οι νεοφιλελεύθερες ολιγαρχίες και οι υπεροπτικές ελίτ, μαζί με τους υποστηριχτές τους (συστημικά mainstream ΜΜΕ, οργανικοί διανοούμενοι κλπ) και τους θιασώτες και προαγωγούς της δικαιωματικής ατζέντας. Σύμφωνα με την έγκριτη ελβετική εφημερίδα ΝΖΖ πρόκειται για ένα κόμμα με ισχυρά στοιχεία “αριστερού λαϊκισμού”, που έχει το πλεονέκτημα όχι μόνο της φρεσκάδας, αλλά και γιατί εμφανίστηκε την κατάλληλη στιγμή για να γεμίσει ένα υπαρκτό πολιτικό κενό, το λεγόμενο και “κενό Βάγκενκνεχτ”.

Προϋπήρξε όμως, εδώ και αρκετό καιρό, ένα νέο και δυναμικό κοινωνικό στρώμα, κύριο χαρακτηριστικό του οποίου είναι η “αντιπράσινη ιδεολογία”, ένα μέρος του οποίου έβρισκε μέχρι τώρα διέξοδο ψηφίζοντας AfD και τώρα προσβλέπει στη Σάρα Βαγκενκνέχτ. Αυτό το εκλογικό σώμα απορρίπτει οτιδήποτε σοσιαλφιλελεύθερο της καθεστηκυίας τάξης που συνδέεται άμεσα με:

• Την αποπολιτικοποιημένη “φρονηματική δημοκρατία” των Πρασίνων κι ενός τμήματος της Αριστεράς και των σοσιαλδημοκρατών.
• Την παραπέρα συρρίκνωση των κρατικών φορέων και λειτουργιών.
• Τα διαλυτικά στοιχεία της woke ιδεολογίας, των gender και της cancel culture.
• Την αναγκαστική προσαρμογή της κοινωνίας στις “χωρίς εναλλακτική” δυνάμεις της φιλελεύθερης αγοράς.

Αποτελείται κυρίως από ψηφοφόρους που συνήθως απείχαν από τις εκλογικές διαδικασίες ή που πλέον δεν τους εκπροσωπούν τα παραδοσιακά κόμματα: παραδοσιακοί ψηφοφόροι του SPD (Σοσιαλδημοκράτες) και της Αριστεράς, αλλά και συντηρητικοί που εδώ και μερικά χρόνια βλέπουν πως η μερκελική CDU απέκτησε ισχυρές αριστεροπράσινες “πινελιές” και χαρακτηριστικά της woke ιδεολογίας, αλλά που δεν θέλουν να βάλουν τον σταυρό τους στο AfD, ένα μειοψηφικό τμήμα του οποίου αποτελείται όντως από νοσταλγούς του ναζισμού.

Τα παραδοσιακά κόμματα

Το στρατηγικό λάθος του SPD, της Αριστεράς και τμήματος του CDU έγκειται στο γεγονός ότι εδώ και μερικά χρόνια απώλεσαν σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία τους, εγκαταλείποντας τους παραδοσιακούς τους ψηφοφόρους στην προσπάθειά τους νa ανταγωνιστούν τους Πράσινους, όχι μόνο για κάποια, ακόμη και αμφιλεγόμενα, “πράσινα θέματα”, αλλά και για τα woke και gender κοινωνικά στρώματα που ζουν στις μεγαλουπόλεις της Γερμανίας.

Οι Xριστιανοδημοκράτες (CDU)πάλι, ως το ισχυρότερο κόμμα της Γερμανίας, ακολουθώντας πιστά τα πολιτικά πατήματα της Μέρκελ, που για πολλούς θεωρείται σήμερα σαν η πιο πετυχημένη πράσινη πολιτικός της Γερμανίας, δεν το κρύβουν πλέον ότι θεωρούν τους Πράσινους σαν το ιδανικό κόμμα για μελλοντική συγκυβέρνηση. Κι αυτό παρότι πολλοί συντηρητικοί ψηφοφόροι έχουν πλέον αντιληφθεί ότι ελλοχεύει ο πραγματικός κίνδυνος να ψηφίζουν CDU και να τους βγαίνουν τελικά οι Πράσινοι.

Μετά από τρία χρόνια διακυβέρνησης η παρατηρούμενη πτώση των Πρασίνων (11%) δεν αφορά μόνο “αλλόκοτες” οικονομικές αποφάσεις με “πράσινο περιτύλιγμα” αλλά και αυταρχικές συμπεριφορές και αλαζονικά στοιχεία “διαπαιδαγωγικού” χαρακτήρα, κάνοντάς τους να μοιάζουν με “γερασμένο κόμμα”. Ιδιότητες που δεν μπορούν να κρυφτούν πλέον, παρά το έξυπνο επικοινωνιακό μάρκετινγκ και την απροκάλυπτη προπαγάνδα υπέρ τους από δημόσια και ιδιωτικά ΜΜΕ. Τελευταία δεν το κρύβουν μάλιστα πως θεωρούν την σημερινή κυβέρνηση απλά ως “μεταβατική”, προκαλώντας μεγάλη συζήτηση για το τι θέλουν πραγματικά οι Πράσινοι.

Όσο για τους φιλελεύθερους, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να πέσουν κάτω από το όριο του 5% για την είσοδο στην ομοσπονδιακή βουλή, ενώ οι δημοσκοπήσεις για τις επικείμενες εκλογές σε Σαξωνία και Θουριγγία τους δίνουν 2% και 3% αντιστοίχως (πιν. 1). Μια δυσοίωνη προοπτική, καθώς η πολιτική των επιγόνων ενός Γκένσερ ή ενός Λάμσντορφ ουδεμία σχέση έχει πλέον με τους φιλελεύθερους περασμένων δεκαετιών.

ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣΑΞΩΝΙΑ	ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΘΟΥΡΙΓΓΙΑ
·        CDU: 29%	·        CDU: 21 %
·        SPD: 5%	·        SPD: 6 %
·        Grüne: 5%	·        Grüne: 3%
·        FDP: 2%	·        FDP: 3%
·        Linke: 5%	·        Linke 16%
·        AfD: 32%	·        AfD: 30%
·        BSW: 15%	·        BSW: 19%
·        Άλλο: 7%	·        Άλλο: 2%

Πιν. 1 . Δημοσκόπηση για τις εκλογές της 1^ης Σεπτεμβρίου σε Σαξωνία και Θουριγγία (Focus, 18-8-2024)

Που βαδίζει η Γερμανία

Όπως παρατηρεί και η εφημερίδα ΝΖΖ, το BSW εμφανίστηκε ακριβώς σε μια περίοδο που, τα παραδοσιακά κόμματα διέρχονται μεγάλη κρίση με διαλυτικά στοιχεία. Η γερμανική παραδοσιακή Αριστερά καταβαραθρώνεται εκλογικά και ο κυβερνητικός συνασπισμός του “φωτεινού σηματοδότη”, που απαρτίζεται από Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινους και Φιλελεύθερους, υποχώρησε στο 32% αθροιστικά (διαγρ. 1). Και μάλιστα υποχώρησε με γρήγορους ρυθμούς και χωρίς βάσιμες ελπίδες ανάκαμψης ενόψει ομοσπονδιακών εκλογών τον ερχόμενο χρόνο. Κι αυτό γιατί στην γερμανική κοινωνία καταγράφεται μεγάλη δυσαρέσκεια και αγανάκτηση με:

• Την ανεπάρκεια και τον πολιτικό ναρκισσισμό του πολιτικού προσωπικού.
• Την υποχώρηση και το χαμηλό επίπεδο της δημοκρατίας.
• Την σιωπηρή συναίνεση των παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας στην ανεξέλεγκτη μετανάστευση, που εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία λειτουργεί σαν επιταχυνόμενος παράγοντας απορρύθμισης της γερμανικής κοινωνίας.

Πολιτικοί αναλυτές ισχυρίζονται μάλιστα ότι τα τελευταία χρόνια η γερμανική πολιτική ασκείται σχεδόν αποκλειστικά από επαγγελματίες πολιτικούς, χωρίς όμως να κατέχουν τις τρεις αρχές που έθεσε για την σωστή διακυβέρνηση ο Μαξ Βέμπερ, έναν σχεδόν αιώνα πριν στην περίφημη ομιλία του “Η πολιτική ως επάγγελμα”: ενθουσιασμός για το πολιτικό αντικείμενο, υπευθυνότητα για το γενικό καλό, μέτρο στις λεπτομέρειες. Κι αυτές οι αλλαγές συντελούνται σε μια χρονική περίοδο που  για πολλούς αναλυτές η πάλαι ποτέ κραταιά οικονομικά Γερμανία βρίσκεται «μεταξύ υστερίας και κατάθλιψης» και ο περίφημος γαλλογερμανικός άξονας έχει δεχτεί μεγάλο πλήγμα.