“Άγριες Πληγές”: Μία ταινία για την άλλη όψη της Κίνας

Οι Άγριες Πληγές είναι μια ταινία κινηματογραφημένη, σχεδόν στο σύνολό της, σε δημόσιους χώρους. Ελάχιστα πλάνα από σπιτική ζωή, έως καθόλου, λίγα και τα πλάνα κλειστών χώρων. Πολλά τα ατάκτως ειρημένα πλάνα από το παρελθόν, αυθεντικά, με τη μούσα του σκηνοθέτη, τη Zhao Tao (που υποδύεται την Κιάο), κινηματογραφημένη τότε, και με τη ζωή των αστικών χώρων είκοσι έτη πίσω, συνθέτοντας ένα κολάζ με το σήμερα, και το οποίο ντύνεται εκ των υστέρων με ένα ερωτικό αφηγηματικό σκελετό, και αποκτά ένα εκ των υστέρων νόημα. Ιδιαίτερο ήδη ως σύλληψη, παρόν και παρελθόν εμπλέκονται δημιουργικά, ο χρόνος αποκτά συσταλτικό χαρακτήρα.

Οι Άγριες Πληγές επιδίδονται σε έναν αγώνα λήψεων αστικών και επαρχιακών τοπίων, το δε στοιχείο μιας ανοικοδόμησης, καταστροφής και επαναδιατύπωσης του αστικού χώρου έρχεται στο προσκήνιο. Εν προκειμένω, ευφυώς, ο κινέζος σκηνοθέτης δημιουργεί ένα εξαιρετικό παλίμψηστο πλάνων από την πόλη, τις έντονες αντιθέσεις της, τη φτώχεια, την εξαθλίωση της εργατικής τάξης, την ταυτόχρονη ζωηράδα του πλούτο και των νιάτων, κι έναν συνεχή διαχρονικό αγώνα για επιβίωση. Η ηρωίδα Κιάο, αμίλητη σε όλη την ταινία, παλεύει με τόσες και τόσες εναλλαγές δουλειάς, σε ένα τοπίο που γνωρίζεται για την έντασή του. Το παρελθόν προετοιμάζει το τώρα, οι σχέσεις των ανθρώπων μέσα σε αυτό το αστικό πολύχρωμο τοπίο δοκιμάζονται.

Μια ταινία που μοιάζει με ντοκιμαντέρ

Όλα αυτά, με εξαιρετική διεισδυτικότητα, κινηματογραφούνται σιωπηλά, με ελάχιστους διαλόγους, έως καθόλου διαλόγους, ομοιάζει ως ένα σύγχρονο ντοκιμαντέρ για τη ζωή στην πόλη ή στις διάφορες επαρχιακές πόλεις της Κίνας τα τελευταία 20 χρόνια. Αγγίζει και το θέμα της πανδημίας, χωρίς να ξεχνάει ότι η ροή της ζωής βαδίζει σε μία ατομικότητα και κάτι απρόσωπο. Μονάδες άγνωστες μεταξύ τους, πρόσωπα-απρόσωπα, καταλήγουν εν τέλει να τρέχουν δίπλα-δίπλα σε ένα χιονισμένο αστικό τοπίο. Η επικοινωνία έχει χαθεί οριστικά. Οι Άγριες Πληγές κλείνουν με αυτό το μη παρήγορο πλάνο.

Παράλληλα, με επίσης, διακριτικότητα, ο σκηνοθέτης εστιάζει στις αναπαραστάσεις φύλου και του γένους, πριν εστιάσει στους δύο πρωταγωνιστές και εραστές. Δίνει με εικόνες και προτιμήσεις διαφορές και ομοιότητες, χωρίς να μπορείς να καταλήξεις σε ένα συμπέρασμα, παρά μόνο στις ασυνέχειες των σχέσεων ή των καταστάσεων. Η Κίνα μοιάζει τόσο δυστοπική όσο και μία δυτική κοινωνία, χαμένη σε ατομικές και εφήμερες διασκεδάσεις. Ακόμα και όταν η ηρωίδα βρεθεί σε ένα θρησκευτικό περιβάλλον θα έρθει αντιμέτωπη με τη συζυγική απιστία και το μίσος.

Ο ρεαλισμός εδώ και η οπτική σύνθεση των τοπίων και της πόλης είναι μια νέα πραγματικότητα, που συχνά επικαλείται κανείς μέσω αυτών των σινεφιλικών αποτυπώσεων. Εδώ το τοπίο παίρνει μια άλλη διάσταση, κατακερματισμένη και αποκομμένη από τις ανθρώπινες σχέσεις. Οι διάλογοι μοιάζουν ασύνδετοι, όταν υπάρχουν, οι σχέσεις απόμακρες, ήδη είκοσι χρόνια πριν. Η Κιάο ψάχνει τον αγαπημένο της Μπιν (Zhubin Li) που δεν της απαντά στα μηνύματα, στα τηλέφωνα. Η επιμονή της να τον συναντήσει είναι εκπληκτική.

Όταν τον βρίσκει καταλήγει στο τέλος της σχέσης της. Είναι εξαιρετικά περίλυπο το γεγονός ότι αυτή η σχέση θα καταλήξει στην πιο συγκινητική στιγμή της ταινίας, όπου η Κιάο θα δέσει τα κορδόνια του καταπονημένου από εγκεφαλικό αγαπημένου της, είκοσι χρόνια μετά τον χωρισμό τους. Αμέσως μετά, ακολουθεί το μανιασμένο τρέξιμο του απρόσωπου πλήθους, σε μία πόλη που μοιάζει δυστοπική κάτω από τις μάσκες της πανδημίας.

“Άγριες πληγές”: Ανάμεικτα συναισθήματα

Δεν ξέρω τι μου άρεσε ή τι δε μου άρεσε περισσότερο σε αυτό το σινεφιλικό δραματοποιημένο κόσμο. Έχοντας κατά νου το εξαιρετικό ‘Black Dog’ (2024) του Γκουάν Χου διακρίνουμε κάποιες ομοιότητες τοπίων και μιας υπόρρητης ερημίας που σημειώνεται σε όλα τα πλάνα, ακόμα και όταν υπερέχουν τα τραγούδια και οι φωνές. Η μελαγχολία της εικόνας αποπνέεται ακόμα και αν τα χρώματα είναι έντονα. Η παρακμή εδώ της Ανατολής (σε παράφραση του γνωστού έργου του Σπένγκλερ). Η Κίνα μοιάζει τόσο μακρινή, σε ήθη, έθιμα, απόσταση. Εδώ ο σκηνοθέτης τη φέρνει τόσο κοντά μας, που αναρωτιέσαι αν διαφέρει η Δύση (πλέον) από αυτό που περιγράφει εδώ ο Ζανγκ-κε ή είναι μία προορατική του διάσταση για το εγγύς μας μέλλον.

Στις Άγριες Πληγές το αστικό τοπίο αποκτά ανθρωπογεωγραφικά χαρακτηριστικά, ενώ η κάμερα εστιάζει ταυτόχρονα στα πρόσωπά των ανθρώπων, που είτε τραγουδούν, είτε μιλούν για τον εαυτό τους, είτε φλερτάρουν, τρώνε, κυκλοφορούν. Τα τοπία της φύσης σε ένα μόνιμο ταξίδι της ηρωίδας συμπληρώνουν μια χαμένη αθωότητα ή μία εγκατάλειψη, που στιγμές – στιγμές σου αποπνέει ακόμα και αυτή η επαρχιακή όψη. Και τα δύο, φυσικό και αστικό τοπίο, αποκτούν έναν αυτόνομο χαρακτήρα και μοιάζουν να μπορούν να επηρεάσουν τους ίδιους τους χαρακτήρες. Ο τόπος δεν είναι έξω από τη μοίρα του χαρακτήρα, εμπλέκονται είτε δημιουργικά είτε αποδομητικά.

Ο τόπος, ο χώρος, αποκτά μια δύναμη, μια ομορφιά και ταυτόχρονα μία αθλιότητα που ο άνθρωπος έχει κατασκευάσει. Αυτή η διάσταση απλώνεται και στους διαλυμένους εσωτερικούς χώρους που κάποια πλάνα μας επιδεικνύουν, ενώ το νέο αστικό τοπίο υψώνεται δυναμικά, με μια Κίνα στην αρχή της ταινίας να βρίσκεται στους ρυθμούς των Ολυμπιακών Αγώνων του 2008. Η πλοκή θα καταλήξει με την επιλεγμένη μοναχικότητα των δύο πρωταγωνιστών, μια μοναχικότητα που δεν είναι άμοιρη συναισθημάτων. Κι εκεί συμμετέχει και το απρόσωπο πλήθος και η εξελιγμένη τεχνολογικά ανθρωποπόλη. Τι θα μείνει; Δύο άνθρωποι χαμένοι στις αναμνήσεις, ο ένας βουβός κοιτάζει το πλήθος που τρέχει στο άγνωστο με τις μικρές ριπές χιονιού παρέα, και η άλλη, χαμένη στο ίδιο το πλήθος, συνεχώς αμίλητη, συνεχώς ασταμάτητη. Η αποξένωση παραμένει το βαθύτερο άγγιγμα σε αυτή την πρωτότυπη ταινία.