Ανώμαλη προσγείωση στην έκθεση Life in Space
11/01/2024Η παρουσίαση του προγράμματος της ΝΑSA για την τρέχουσα χρονιά, που φέρνει νέες επιστημονικές προκλήσεις για την περαιτέρω γνώση του γαλαξία μας και του κοσμικού σύμπαντος, ήταν κι ένα επιπλέον κίνητρο να επισκεφθούμε την έκθεση Life in Space στην Αθήνα, που γίνεται σε συνεργασία με τέσσερις κολοσσούς του χώρου. Τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), το “The US Space & Rocket center, το “Marshall Space flight center της NASA και τον Ιταλικό Διαστημικό Οργανισμό (ASI), φιλοξενούμενη σε έκταση 1500 μέτρων στο Γουδή, σε μια εποχή που μπαίνουν στην επικαιρότητα ζητήματα διαστημικής.
Που πάντα η περιέργεια του τί συμβαίνει σε άλλους πλανήτες, γαλαξίες, πώς είναι η ζωή των αστροναυτών και γιατί ετοιμάζονται τόσο μεγάλα νέα διαστημικά κέντρα από Κίνα, Ινδία και Ρωσία, έρχεται στην επικαιρότητα και ίσως ως απάντηση στον υφιστάμενο διεθνή διαστημικό σταθμό ΗΠΑ, Ρωσίας κι ευρωπαϊκών χωρών που πλέον “γερνάει”.
H διατυπωμένη άποψη ότι μόνο μέσω της παιδείας και της σφαιρικής καλλιέργειας που πηγάζει από τη σύνδεση των επιστημών με την τέχνη και τον πολιτισμό, ο σύγχρονος άνθρωπος αποκτά το κατάλληλο υπόβαθρο, ώστε να κατανοήσει τις εξελίξεις και έξω από το άτομό του, έξω από το δικό του κράτος, με συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη ισχύει έντονα στα μεγάλα διακρατικά διαστημικά projects.
Η επίσκεψη στον χώρο της έκθεσης στο Γουδή Αθηνών απομυθοποίησε την εικόνα που θα περίμενε να δει κάποιος με την σύμπραξη των κορυφαίων αυτών Διαστημικών Οργανισμών. Και είναι απορίας άξιο, πώς μέχρι στιγμής την έχουν δει τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες στον κόσμο, στην επιθυμία να γνωρίσουν από κοντά τη συναρπαστική ιστορία της κατάκτησης του διαστήματος από τον άνθρωπο, καθώς και όλη την τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό αυτό, χωρίς να υπάρξει κριτική ματιά. Τα εκθέματα, πραγματικά μοναδικές κατασκευές προχειρότητας, θύμιζαν απλό σκηνογραφικό υλικό.
Πουθενά ιστορικά αντικείμενα, κάτι που να παραπέμπει στο μεγαλείο αυτής της διαδρομής, αλλά μόνο κακέκτυπες απομιμήσεις. Ακόμη και οι γιγαντοαφίσες, με φωτογραφίες ήταν στην πιο απλή εκδοχή τους. Ο δε βράχος της Σελήνης, μια καρικατούρα κατασκευαστικής προχειρότητας, και το… άγγιγμά του, η απόλυτη ψευδαίσθηση. Ο χώρος φιλοξενίας αταίριαστος και στα δύο επίπεδα.
Η οπτική της έκθεσης απέναντι στις ρωσικές αποστολές, προβληματική. Οι αστροναύτες της πρώην ΕΣΣΔ μικροκαμωμένοι σαν παιδικές φιγούρες, οι Αμερικανοί δίμετροι κι επιβλητικοί. Ακόμη και στο σημείο που θα ήθελαν κάποιοι να έχουν μια αναμνηστική φωτό στην στολή ενός αστροναύτη, ο φωτισμός ήταν προβληματικός και δεν ήταν επιτυχημένη η προσπάθεια…
Είναι δυνατόν η ΝASA να προσυπέγραψε μια τέτοια πρόχειρη και με ευτελή προσέγγιση έκθεση, για ένα τόσο απαιτητικό θέμα που αφορά την ιστορία της διαστημικής;
Με προχειρότητα η Life in Space
Είναι δυνατόν η πιο σημαντική έρευνα τριών ελληνικών Πανεπιστημίων, μέσα από το πρόγραμμα “Ερμής” για την δημιουργία σμήνους νανοδορυφόρων, σ’ ένα εγκεκριμένο γενικό πρόγραμμα ύψους 200 εκατομμυρίων ευρύ, να πνίγεται σε μια γωνιά, απαξιωμένη και στο τέρμα της περιήγησης που ελάχιστοι, αν προσεγγίσουν, θα την δουν;
Η έκθεση δεν πληρούσε τους βασικούς κανόνες αισθητικής, υποδομής, στησίματος αυθεντικότητας, με διαδρομές και αναφορές σε αποστολές κι εξοπλισμό. Οργανώθηκε χωρίς συνοχή και με ένα “αλμυρό” εισιτήριο που θα άξιζε αν οι οργανωτές της ήθελαν να ξεφύγουν από την εικόνα ενός πολύχρωμου “παιδότοπου”, αγγίζοντας με άλλους όρους όσα μαγικά σημαίνει το σύμπαν, ατελείωτο και προκλητικά άγνωστο.
Δεν ξέρω τί θα έλεγε σήμερα βλέποντάς την ο πρωτοπόρος επιστήμονας του κλάδου της πυραυλικής τεχνολογίας και διαστημικής, που άφησε έργο σε αρχικές εποχές, o γερμανικής καταγωγής Wernher Von Braun, με σημαντική συμβολή στη δημιουργία βαλλιστικών πυραύλων και ειδικός σε προβλήματα σχετικά με τα διαστημικά ταξίδια, με αυτή την απλουστευτική προσέγγιση…
H γράφουσα επισκέφθηκε δύο φορές την Φλόριδα των ΗΠΑ και τον διαστημικό σταθμό Κέιπ Κανάβεραλ με την προετοιμασία της πτήσης του Τσάλαντζερ και αργότερα τον διαστημικό σταθμό Κένεντι, στα πλαίσια αξέχαστων οργανωμένων ξεναγήσεων, βιώνοντας εμπειρίες και γνώσεις μοναδικές. Έτσι, η αναφορά γίνεται με πραγματικό ενδιαφέρον και την ελπίδα ότι θα προσέγγιζε το μεγαλείο της προσπάθειας δεκαετιών στο διάστημα και θα ήταν κάτι διαφορετικό.
Η παρουσίαση της έκθεσης αναγγέλθηκε με διθυράμβους σε υπερθετικό βαθμό, κάτι που συνηθίζεται για διάφορα πράγματα στην Ελλάδα. Οι αναφορές, στηριγμένες στα δελτία Τύπου, δεν βοήθησαν στην ματιά του επισκέπτη παρατηρητή, που τελικά βλέπει πιο έντονα την ένδεια της προσέγγισης.
Μία απογοήτευση η Life in Space…
Επανερχόμενη στα δικά μας και στην έκθεση “Life in Space” στην Αθήνα για τους πιο απλούς επισκέπτες της τα παιδιά, αυτό που μένει ήταν η παραμονή τους στο διαμορφωμένο ως space camp χώρο, ανάμεσα σε ουρές αναμονής, γιατί εκεί γίνονται… αστροναύτες, έχοντας την ψευδαίσθηση του “χωρικού” προσανατολισμού τους της βαρύτητας, μέσα σ’ ένα σύνολο στημένων ετερόκλητων δραστηριοτήτων στυλ λούναπαρκ, στην επιθυμία τους να ζήσουν μια διαφορετική διάσταση, όπως την γνωρίζουν από ταινίες ή βιβλία επιστημονικής φαντασίας…
Οι επισκέπτες φειδωλοί ακόμη και στην απόκτηση αναμνηστικών, όπως κούπες με πυραύλους ή αστροναύτες των 15 ευρώ, μαξιλαράκια, μπλούζες, μουσικά cd, μινιατούρες, κοσμήματα κι άλλα αναμνηστικά για να θυμούνται την παραμονή του σ’ ένα χώρο διαφημισμένο ως εμπειρία, που ήταν όμως κατώτερη των προσδοκιών τους. Φεύγοντας, κατανοεί κάποιος πόσο απαιτητική και με σοβαρότητα πρέπει να είναι η διαστημική προσέγγιση, τιμώντας την έρευνα, την αδιάκοπη προσπάθεια των πρωτοπόρων, αλλά και των σημερινών επιστημόνων που συνυπάρχουν, παρά τις πολιτικές διαφοροποιήσεις και συνεργάζονται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Τί ανακοίνωσε η NASA
Ένα σύνθετο πρόγραμμα ανακοίνωσε η ΝΑΣΑ για το τρέχον έτος το 2024, δίνοντας έμφαση και “πρωταγωνιστικό” ρόλο στην γυναίκα αστροναύτη. Αντιγράφουμε τις δραστηριότητες: «Μεταξύ αυτών είναι η προσεδάφιση επιστημονικού εξοπλισμού στη Σελήνη, η επίδειξη σιωπηλών υπερηχητικών αεροσκαφών, η εκτόξευση δύο δορυφόρων για την παρατήρηση του κλίματος στη Γη και μία αποστολή στην Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία».
Ο Mπιλ Νέλσον διοικητής της NASA για την φετινή αποστολή στην Σελήνη έχει δηλώσει: «Σύμφωνα με το σχέδιο της αποστολής το πλήρωμα θα αποτελείται από τέσσερις αστροναύτες εκ των οποίων μια γυναίκα που θα είναι η πρώτη γυναίκα που θα βγει από την σεληνάκατο και θα πατήσει το πόδι της στην Σελήνη. Όταν το διαστημόπλοιο φθάσει στη Σελήνη δύο μέλη του πληρώματος θα παραμείνουν στο σκάφος και δύο μέλη θα κατέβουν με μια σεληνάκατο στην επιφάνεια του φυσικού δορυφόρου σε μια περιοχή του Νότιου Πόλου πραγματοποιώντας πλήθος εργασιών και ερευνών». Να που το έτος 2024 θα γίνει ορόσημο και για τις γυναίκες αστροναύτες που θα πατήσουν στην Σελήνη.
Υπενθυμίζεται ότι πολύ προγενέστερα στις 16 Ιουνίου του 1963, η 26χρονη τότε Σοβιετική Βαλεντίνα Τερέσκοβα ήταν η πρώτη γυναίκα στην ιστορία που ταξίδεψε στο διάστημα, καταφέρνοντας να συμπληρώσει 48 περιφορές γύρω από τη Γη και σχεδόν τρία ημερονύκτια στο διάστημα. Με μόνο αυτή την πτήση, συμπλήρωσε περισσότερο χρόνο (71 ώρες) από το άθροισμα των χρόνων όλων μαζί των Αμερικανών αστροναυτών, που είχαν ταξιδέψει στο διάστημα ως τότε.
Για τους κοινούς θνητούς, που όμως παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο διάστημα, η ΝASA θέλοντας να τους… εμπλέξει στην χαρά της συμμετοχής και της ενημέρωσης για δράσεις και πρωτοβουλίες της, ήδη έβγαλε ένα όμορφο διαδικτυακό κάλεσμα για να ταξιδέψει το όνομα του κάθε υποστηρικτή-ενδιαφερόμενου στο διάστημα και ήδη το ελληνικό ενδιαφέρον πληθαίνει.