Φωτεινά παραδείγματα τέσσερις θεατρικές παραστάσεις
23/03/2024Θλιβόμαστε ολοένα και περισσότερο με την ισοπεδωτική, την άκριτη κατεδάφιση τού προηγούμενου πολιτισμού στον βωμό μίας άχρωμης, άοσμης, άγευστης, άρρυθμης ψηφιακής πλανητικής ομοιομορφίας… Βεβαίως, οι προηγμένοι μαθηματικοί και αστρονόμοι Mayas κάθε 52 γήινα χρόνια (τόσο διαρκούσε ο δικός τους “αιώνας”) γκρέμιζαν παλάτια, οικίες και ναούς και τα ξαναέχτιζαν με τα ίδια δομικά υλικά. Tα ξαναέχτιζαν όμως!
Σήμερα ζούμε στην άχαρη μεταβατική, μεταιχμιακή πολιτισμική φάση που τα μπάζα έχουν κατακλύσει τον ορίζοντα, ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα, ναρκοθετούν την αισιοδοξία μας, απαξιώνουν την δημιουργικότητά μας, μας σκλαβώνουν, καθιστώντας μας υποχείρια παντοειδών επίδοξων τυραννίσκων.
Εξηγούμαι: ο Λόγος, η Λογική, το μέτρο, το άγραφο Δίκαιο, η Νέμεσις, η Θέμις, η Δίκη έχουν παραμερίσει στο όνομα μιας ελευθεριότητος που πόρρω απέχει κάθε έννοια χρηστής Ελευθερίας. Φυσικά, κάθε φασίστας, κάθε χειριστής, κάθε κουκλοπαίχτης, κάθε σκακιστής στην μεγάλα κλίμακα, θα βολευόταν με πειθήνια, υπάκουα, άβουλα πιόνια.
Το μόνο που μας διαφοροποιεί από τα άλλα ήδη είναι ο Πολιτισμός που βασίζεται στον ορθολογισμό. Όταν κατεδαφιστεί κι αυτό είμαστε χειρότερα κι από τα ζώα στη στάνη. Οδεύουμε στην καταστροφή απλώς ακολουθώντας τον/τη/το προηγούμενό μας, κάνοντας χρήση τού τυφλού μιμητικού μας ιδιώματος που κληρονομήσαμε λέει από τους πιθήκους.
Μάλιστα. Τόσο απλά. Τόσο καλά. Κι όσοι δεν συμφωνούμε με αυτή τη μηχανιστική, απλοποιητική κοσμογονία που βασίζεται στο “τυχαίο” (η άλλη όψη τής “ελέω θεού” βασιλείας); Όσοι/όσες/όσα θέλουμε και μπορούμε να σκεφτόμαστε ελεύθερα, τι ποιούμε σε ετούτους τους σκοτεινούς θυελλώδεις πολεμικούς καιρούς; Χιλιάδες ακήρυχτοι πόλεμοι. Και οι χειρότεροι δεν είναι έξω μας.
Κοσμογονικές αλλαγές και φωτεινά παραδείγματα
Στο θέατρο τώρα: παρατηρούμε αργές, κοσμογονικές αλλαγές. Μέσα από την διαστρική σκόνη μορφοποιούνται καινούργια άστρα που θα σχηματίσουν γαλαξίες. Για την ώρα συναπαρτίζουν νεφελώματα. Παραδείγματα φωτεινά:
1. “JINX, μια παράσταση των Ginger Creepers Theater Band εμπνευσμένη από την παραλογή Του Νεκρού Αδερφού”. Αυτοί οι ταλαντούχοι νέοι άνθρωποι επεξεργάζονται με τη βοήθεια της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας ήχους, στίχους, υπερήχους, υποήχους, αξιοποιούν σαν ντισκ-τζόκεϋ την συνθετική πολυφωνία τής θορυβώδους καθημερινότητας και μεταλλάσσουν το εκκωφαντικό σε κελάηδισμα πουλιών, εκθέτοντας εαυτούς και αλλήλους σε ταυτόχρονη βιντεοσκοπημένη, μιξαρισμένη ζωντανή επί σκηνής παρουσία. Ο φασματογράφος μετατρέπει τα ηχοχρώματα τής φωνής τους σε οπτικά κύματα, συναγωνίζονται την ταχύτητα τού φωτός, ενώ έχουν ήδη παραβγεί με τα υπερηχητικά στην υπέρβαση τής συμβατικής πραγματικότητας ενός υλιστικού πολιτισμού που παραπαίει στο κβαντικό κενό των ανέξοδων στοχασμών μας.
Περιμένω να τους ακούσω και σε άλλα ποιητικά, κλασικά αλλά και σύγχρονα ποιητικά κείμενα τού ζέοντος καιρού μας. Το μίγμα τους αυτό το ατονικό δεν κινδυνεύει να παραβράσει γιατί χρησιμοποιούν το ανάλογο μιας χύτρας ατμού που λειτουργεί και σαν φούρνος μικροκυμάτων. Οι τεχνολογικές μεταφορές είναι απαραίτητες για να εκφράσει το Άρρητο, εν τη γενέσει. Έργο εν εξελίξει οι τεχνουργίες τους. Ο εποικοδομητικός, αναδομητικός πειραματισμός στο απόγειό τους.
2. “ROBA. Mια παράσταση σωματικού θεάτρου σε ιδέα-σύλληψη της ομάδας JEUDi σε σκηνοθεσία: Κορίνα Κόκκαλη – Simon Gleave”. Ετούτοι οι νέοι φωστήρες πάλι λειτουργούν αντιστικτικά με ομοιοπαθητικό δραματοθεραπευτικό τρόπο. Υποδυόμενα το αντίθετο των μικρομέγαλων αιωνίων εφήβων σαρκάζουν τα αδιέξοδά μας, σατιρίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες που αρνούνται να μας περάσουν από τελετές ενηλικίωσης κι αφού κραυγάσουν, μιμηθούν, σπάσουν τα παιχνίδια τους, ξεσκίσουν τα ρούχα τους, απομυθοποιήσουν τις μάσκες των ρόλων τους, βάζουν διακεκομμένο αλλά νοσταλγικό ένα νησιώτικο παραδοσιακό τραγούδι προκειμένου να μας θυμίσουν πως κάποτε (οι παππούδες μας) ζούσαν σε αγαστή αρμονία με το Όλον μέσα στη Φύση αξιοποιώντας γονιμολατρικά τις δημιουργικές ορμές τους. Δύσκολο στην αποκωδικοποίησή του θέαμα, από τα πλέον λειτουργικά όμως.
3. Το αποκορύφωμα όμως της διαπολιτισμικής γεφύρωσης παρελθόντος μέλλοντος (πέρα από το περίφημο “χάσμα των γενεών”) είναι η πρωτότυπη εκδοχή τής κλασικής “Ερωφίλης” του Χορτάτση στο πάντα φιλόξενο στις νεανικές καινοτομίες Θέατρο Αλκμήνη.
Τωρινή μουσική, σπάσιμο τής παραδοσιακής προσωδίας, χορός, τραγούδι, υποκριτική σε μια ποιοτική διασκευή που δικαιώνει τον όρο μεταμοντερνισμός, έστω κι αν τον υπονομεύει η εντελέστατη αυτή θεατρική-ποιητική εργασία που ξεπερνάει τα συνηθισμένα και σηματοδοτεί την έναρξη επανερμηνείας τού σχετικά πρόσφατου ιστορικού παρελθόντος.
Η λόγια γλώσσα τού Χορτάτση, που φυσικά και δεν απηχεί την καθομιλουμένη τής εποχής του, καθίσταται εδώ εφαλτήριο για γλωσσικές αναδομήσεις που, αν και αποφεύγουν τις ακροβασίες, πυροδοτούν νέες εξελίξεις. Αυτό που λέγαμε παλιά “επιστροφή στις ρίζες” προκειμένου να αρδευτούν από τον πλούσιο, τον πάμπλουτο πολιτισμικό “υδροφόρο ορίζοντα” τα καχεκτικά μετανεωτερικά δεντράκια-μπονσάι, είναι η μόνη ελπίδα για την πνευματική οξυγόνωση παρόντος και μέλλοντος.
4. Οι αναδομημένες τσεχωφικές “Τρεις αδελφές” στον λιβανισμένο (και με ξεραμένο φασκόμηλο) υπόγειο χώρο τού Bios, φλερτάρουν με τον σαμανισμό, τα διαχρονικά όμως οικολογικά μηνύματα αναδεικνύονται με την επείγουσα ζοφερότητά της αναγκάζοντας τον συνειδητό θεατή να μετασχηματίσει τα δυσοίωνα προγνωστικά μεταβολίζοντάς τα στο αντίθετό τους. Το μέλλον που οραματίζεται ο Ρώσος ιατροφιλόσοφος “μετά από 200 ή 300 χρόνια” θα σημάνει την καινούργια Αναγέννηση και θα είναι τόσο φωτεινό όσο οι προσπάθειές μας να διατρήσουμε τα Σκοτάδια το επιτρέψουν…
Κι έπεται μακρά συνέχεια, ελπίζω κι εύχομαι από καρδιάς για το καλό όλων, για το κοινό καλό!