“Ιστορίες Καλοσύνης”: Ο Λάνθιμος επιστρέφει στις ρίζες του

Μια τρίπτυχη ιστορία που ακολουθεί έναν άνθρωπο χωρίς επιλογές, ο οποίος προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του, έναν αστυνομικό που ανησυχεί επειδή η γυναίκα του, που είχε εξαφανιστεί στη θάλασσα, επέστρεψε και μοιάζει να είναι ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος, και μια γυναίκα που είναι αποφασισμένη να βρει έναν συγκεκριμένο άνθρωπο με μια ιδιαίτερη ικανότητα, ο οποίος προορίζεται να γίνει ένας θαυμαστός πνευματικός ηγέτης.

Η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου σηματοδοτεί την επιστροφή του στις απαρχές της κινηματογραφικής του γλώσσας, έτσι όπως σχηματίστηκε μέσα από ταινίες όπως ο Κυνόδοντας και οι Άλπεις, έχοντας ξανά στο πλευρό του τον Ευθύμη Φιλίππου στη θέση του συν-σεναριογράφου, μόνο που αυτή τη φορά διαθέτει ένα all-star-cast σταθερών συνεργατών όπως η Emma Stone και ο Willem Dafoe και τον Robbie Ryan στη θέση του διευθυντή φωτογραφίας που ανέδειξε την οπτική πλευρά του λανθιμικού αυτού κόσμου στην Ευνοούμενη και το Poor Things.

Τι είναι αυτές οι ιστορίες καλοσύνης που αφηγείται εδώ ο Λάνθιμος, και συγκεκριμένα τι είδους καλοσύνη είναι αυτή που παρακολουθούμε σε αυτό το τρίπτυχο ιστοριών; Στην πρώτη ιστορία, ένας άντρας προσπαθεί να πάρει πίσω τον έλεγχο της ζωής του από τον εργοδότη και εραστή του, ο οποίος του δίνει αυστηρές οδηγίες για οποιαδήποτε πράξη μέσα στην καθημερινότητά του.

Στη δεύτερη, ένας αστυνομικός οδηγείται στην παράνοια καθώς είναι πεπεισμένος ότι η σύζυγός του που επιστρέφει σπίτι μετά από μήνες που ήταν αγνοούμενη δεν είναι η πραγματική αλλά μία πανομοιότυπη ρέπλικα. Και στην τρίτη, δύο ακόλουθοι μιας θρησκευτικής αίρεσης αναζητούν μια γυναίκα που μπορεί να ανασταίνει τους νεκρούς, ώστε να γίνει ο νέος πνευματικός τους ηγέτης.

Και στις τρεις αυτές ιστορίες, ο Λάνθιμος εξερευνά τρεις διαφορετικές αποχρώσεις μιας ειρωνικής καλοσύνης, με τους ίδιους ηθοποιούς να υποδύονται διαφορετικές εκφάνσεις χαρακτήρων όπου η αγάπη και η καρδιά δεν έχει πραγματική θέση στις ζωές τους. Οι Ιστορίες Καλοσύνης είναι μια ταινία που αυτοσυντηρείται, παρουσιάζει έναν κόσμο κλειστό και χαρακτήρες οι οποίοι κινούνται μέσα στον δικό τους λαβύρινθο χωρίς διεξόδους, με τον ίδιο τρόπο που τα τρία παιδιά του Κυνόδοντα δεν κατάφεραν ποτέ να βγουν έξω από τα όρια του σπιτιού τους.

“Ιστορίες Καλοσύνης”

Οι ακραίες πράξεις που παρακολουθούμε στην ταινία, όπως φόνοι, ακρωτηριασμοί, κυριολεκτικές αυτοθυσίες και πλύσεις εγκεφάλου, εκτελούνται από τους ηθοποιούς με μια deadpan ποιότητα και ο Λάνθιμος φαίνεται να το καταδιασκεδάζει ποτίζοντας αυτό τον κυνισμό με μια κωμική διάσταση. Όπως πάντα, υπάρχει αυτή η σκηνοθετική του μανία για έλεγχο, όπου παράλληλα με τις ερμηνείες των ηθοποιών συνυπάρχει η κατασκευή της πλανοθεσίας, η οποία συνδυάζεται με πολύ καθαρά οργανωμένες εικόνες όπου η κομψότητα πάει χέρι-χέρι με την ανησυχία, κάτι που εντείνεται από το παράφωνο πιάνο στο soundtrack του Jerskin Fendrix. Και πάλι είναι εύκολο κανείς να θαυμάσει την εικαστική ποιότητα του πράγματος. Ο Λάνθιμος μαζί με τον Ryan αρέσκονται στο να παίζουν με την εικόνα της ταινίας, ειδικά στις εναλλαγές έγχρωμου και ασπρόμαυρου που χρησιμοποιούν για τις σεκάνς των ονείρων.

Οι Ιστορίες Καλοσύνης δεν είναι μια ταινία που σηκώνει αντικειμενικά συμπεράσματα για το αν είναι καλή ή κακή. Διαθέτει περιεχόμενο, ακόμα κι αν μέσα στη σχεδόν τρίωρη διάρκειά της μπορεί κάποιος να βρει σημεία βαθυστόχαστα αλλά και τετριμμένα. Το ενδιαφέρον όμως είναι ο τρόπος που το κοινό νήμα της καλοσύνης, έτσι όπως μεταφράζεται σε εκφάνσεις αγάπης και ανιδιοτέλειας, περνάει από τη μία ιστορία στην άλλη. Και στις τρεις παρακολουθούμε τους ίδιους ηθοποιούς, συγκεκριμένα τον Τζέσι Πλέμονς, την Έμμα Στόουν, τον Γουίλεμ Νταφόε, την Μάργκαρετ Κουάλι, την Χονγκ Τσάου και τον Μαμούντου Ατέι, οι οποίοι στα χέρια του Λάνθιμου αναλαμβάνουν ρόλους-πειραματόζωων σε ένα σκοτεινό δοκίμιο κοινωνικών πειραμάτων με τρομακτικές κλιμακώσεις.

Το συμπέρασμα για τις “Ιστορίες Καλοσύνης”

Ο βασικός άξονας σχέσεων που υπάρχει στην ταινία είναι, χονδροειδώς, αυτός του αφέντη και του σκλάβου. Ο Γουίλεμ Νταφόε συγκεκριμένα αναλαμβάνει τον ρόλο του αφέντη, είτε υποδύεται έναν απρόσιτο επιχειρηματία με απόλυτη εξουσία είτε τον αρχηγό μιας αίρεσης, ρόλοι οι οποίοι στα χέρια του Νταφόε αποδίδονται με μια σαδιστική γαλήνη, ενίοτε και με τη βοήθεια του μακιγιάζ όπως το eyeliner.

Ο Τζέσι Πλέμονς, ο οποίος δικαίως πήρε το βραβείο καλύτερου ηθοποιού στις Κάννες, μεταμορφώνει εντυπωσιακά το περίβλημα σε κάθε ιστορία, με την ουσία όμως να παραμένει ίδια, δηλαδή να μετουσιώνει μια κατάσταση όπου η άνεση και η ευκολία που του προσφέρονται μέσα σε μια συνθήκη υποταγής τον οδηγούν να προβεί σε απονενοημένες πράξεις καθώς ο φόβος τον κάνει να παλέψει για την απελευθέρωσή του. Παρόμοιες καταστάσεις καλείται να ερμηνεύσει και η Έμμα Στόουν, πάντα σε ισορροπία με την ενεργητικότητα ή παθητικότητα του Πλέμονς, σε έναν μανιασμένο κύκλο καθυπόταξης όπου η λογική δίνει τη θέση της στον σουρεαλισμό και η πραγματική καλοσύνη εντοπίζεται σε όλο και μικρότερες ποσότητες.

Το σίγουρο συμπέρασμα από τις Ιστορίες Καλοσύνης είναι ότι ο Λάνθιμος είναι ένας σκηνοθέτης που δεν χάνει τον καλλιτεχνικό του προσανατολισμό παρόλη τη διεθνή αναγνώριση που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια, φαινομενικά μοιάζει να μην αποτυγχάνει σε οτιδήποτε κι αν επιλέγει ο ίδιος να αναμετρηθεί και δηλώνει ικανός να διατηρεί την σκηνοθετική του γλώσσα που τον οδήγησε στη φήμη που κατέχει σήμερα και να επιστρέφει σε αυτήν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, όποτε το θελήσει, για να κάνει κάτι που ευχαριστεί και τον ίδιο. Πόσοι άλλοι διεθνείς σκηνοθέτες που έκαναν το βήμα στις αγγλόφωνες παραγωγές μπορούν να το πουν αυτό;

Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Σενάριο: Γιώργος Λάνθιμος, Ευθύμης Φιλίππου
Πρωταγωνιστούν: Jesse Plemons, Emma Stone, Willem Dafoe, Margaret Qualley, Hong Chau, Mamoudou Athie, Joe Alwyn, Hunter Schafer

---

 

Σε συνεργασία με το filmy