“Ο δάσκαλος που υποσχέθηκε τη θάλασσα”: Μία συγκινητική αληθινή ιστορία

Ο κινηματογράφος έχει απεικονίσει σε πολλές περιπτώσεις δασκάλους αφοσιωμένους στη δουλειά τους, που ανησυχούν πρωτίστως για την ευημερία των μαθητών τους και που αγωνίζονται ενάντια σε εκείνους που λογοκρίνουν τις δράσεις τους. Το αντικείμενο μελέτης εδώ είναι ο Άντονι Μπενάγιες, ένας επαναστάτης καθηγητής που το 1936 δολοφονήθηκε από Φαλαγγίτες στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Στο πρόσωπό του, η ταινία αναμειγνύει δύο προσβάσιμες ιστορίες, αυτή του δασκάλου που ενέπνευσε τους μαθητές του να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι αλλά και των ατόμων που υπέφεραν από φασιστικά καθεστώτα.

Οι δύο χρονικές περίοδοι είναι τέλεια συνυφασμένες σε επίπεδο νοήματος και η δουλειά που πραγματοποιείται δεν αφορά μόνο το τι συνέβη αλλά και το γιατί πρέπει να ειπωθεί. Και το πετυχαίνει με την αφήγηση μιας πανέμορφης ιστορίας η οποία σε επίπεδο πλοκής ήταν λίγο καιρό μόνο μακριά από το να ξεχαστεί για πάντα, σαν μια νικηφόρα μάχη ενάντια στον χρόνο. Σε αυτή τη σύγκρουση των δύο ιστοριών παρελθόντος και παρόντος, ο πραγματικός ήρωας είναι η μνήμη, με την ταινία να καταλήγει σε μια σύμπραξη των δύο εποχών για να αφήσει ανοιχτή την πόρτα σε ένα μέλλον που εκφράζεται μέσα από μια απλή αλλά ουσιαστική αγκαλιά.

Η ιστορία που παίρνει το πάνω χέρι σε χρονικό αλλά και συναισθηματικό επίπεδο είναι αυτή που αφορά το κομμάτι του δασκάλου και της εκπαίδευσης και όχι του πολέμου, και αποπνέει τον ζωτικό και εμπνευσμένο χαρακτήρα παρόμοιων επιτυχημένων ταινιών όπως ο “Κύκλος των Χαμένων Ποιητών” και τα “Παιδιά της Χορωδίας”. Οι σκηνές που παρουσιάζουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του δασκάλου Μπενάγιες, που δεν θέλει τον μαθητή ένα παθητικό υποκείμενο που πρέπει να κατηχηθεί αλλά έναν ενεργητικό άνθρωπο που διεγείρεται μέσω της επαφής με την εξωτερική πραγματικότητα, κρύβουν μέσα τους μια συναισθηματική ποίηση που εντείνεται από τη μαγευτική ερμηνεία του Enric Auquer, ο οποίος εμποτίζει κάθε γραμμή διαλόγου και κάθε κίνηση του σώματός του με μια ανεξάντλητη πηγή φωτός.

“Ο Δάσκαλος Που Υποσχέθηκε Τη Θάλασσα”

Πολύ ταιριαστά, η σκηνοθέτις Patricia Font δίνει έναν ανάλογο ρυθμό σε κάθε σκηνή του, με τα πλάνα της να έχουν πάντα να πουν κάτι, ειδικά όσα, προς τιμήν και του τίτλου, εστιάζουν στη θάλασσα.

Στην ιστορία του σήμερα, η Laia Costa, στον ρόλο της Αριάδνα, ερμηνεύει με μια ιδανική ισορροπία μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής έντασης, που μοιάζει κρίμα ότι ο ρόλος της περιορίζεται σε μια θολή συνθήκη-πρόφαση για να παρουσιαστεί η ιστορία του Μπενάγιες, αν και σχετική ως άμεση μαρτυρία της σημασίας των τετραδίων του Μπενάγιες, τα οποία έρχονται στο φως. Η απόφαση αυτή γίνεται κατανοητή σε μια νοηματικού επιπέδου προσπάθεια να δικαιολογηθεί η σημασία της ιστορίας, αλλά η δραστικότητά της είναι τέτοια που άξιζε την πίστη ότι μπορούσε να σηκώσει την ολότητα του περιεχομένου χωρίς τη χρήση σύγχρονων σεκάνς.

Αυτό το στοιχείο, σε συνδυασμό με τον χαρακτήρα του δασκάλου Μπενάγιες που δεν περιέχει καθόλου γκρίζες ζώνες, είναι τα μόνα αρνητικά που μπορούν να ειπωθούν σε μια ταινία τόσο συγκινητική και επίπονη που ανοίγει την όρεξη για μια αναζήτηση σημαντικών μορφών του παρελθόντος.

 

Βαθμολογία:

 

Σκηνοθεσία: Patricia Font

Σενάριο: Albert Val

Πρωταγωνιστούν: Enric Auquer, Laia Costa, Luisa Gavasa, Nicolas Calvo, Gael Aparicio, Alba Hermoso, Ramon Agirre

 

---

 

Σε συνεργασία με το filmy