Πώς η αστυνομία έπιασε έναν αρχαιοκάπηλο κομπογιαννίτη γιατρό το 1900
15/02/2025
Το φαινόμενο της αρχαιοκαπηλίας είναι συχνό στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Έτσι η καθημερινή εικονογραφημένη απογευματινή πολιτική εφημερίδα Το Άστυ, που την εξέδιδε ο σκιτσογράφος-γελοιογράφος Θέμος Άννινος (1845-1916) με συντάκτη της τον διαπρεπή διπλωμάτη, λόγιο Δημήτριο Κακλαμάνο (1872-1949), περιγράφει λεπτομερώς την επιχείρηση κατάσχεσης αρχαίου αγάλματος του Ηρακλή στην Αθήνα του 1900.
Το απόγευμα της 16ης Φεβρουαρίου 1900 παρουσιάστηκε στον διευθυντή της Αστυνομίας κάποιος και του ανακοίνωσε ότι ο αρχαιοκάπηλος Παπαλαμπαδάκης, ο οποίος κατοικούσε πλησίον του σιδηροδρομικού σταθμού Πελοποννήσου, κατείχε μαρμάρινο αρχαίο άγαλμα που ήθελε μάλιστα να το πουλήσει σε ξένον.
Ο διευθυντής κάλεσε τον αστυνόμο καταδιώξεως και του ανέθεσε την κατάσχεση του κειμηλίου. Ο αστυνόμος, σε συνεργασία με τον καταδότη, παρακάλεσε τον άρτι αφιχθέντα από την Ευρώπη αρχαιολόγο Κορωνάκη να προσποιηθεί τον ξένο για να παγιδεύσει τον Παπαλαμπαδάκη. Ο Κορωνάκης δέχθηκε και νοίκιασε δωμάτιο στο τετραώροφο ξενοδοχείο “Ελλάς”, στην οδό Πανεπιστημίου 68, στη γωνία της με την Πλατεία Ομονοίας.
Στο σημείο αυτό προηγουμένως ήταν η οικία του αρχιτέκτονα, πρώτου Έλληνα διευθυντή του Σχολείου των Τεχνών από το 1844 έως το 1862 Λύσανδρου Καυταν[τ]ζόγλου (1811-1885). Στο δωμάτιο του αγοραστή οδηγήθηκε ο αρχαιοκάπηλος, με τον οποίον ο Κορωνάκης, υποδυόμενος τον Γερμανό περιηγητή, συμφώνησε την αγορά του αγάλματος. Πριν όμως πληρώσει τον αρχαιοκάπηλο, απαίτησε να δει το άγαλμα.
Ο αρχαιοκάπηλος και η σύλληψή του
Την επομένη, στις 17 Φεβρουαρίου 1900, το απόγευμα ο Κορωνάκης πήγε στο σπίτι του κατόχου του αγάλματος Παπαλαμπαδάκη, στην οδό Αχιλλέως, στο Μεταξουργείο. Τη στιγμή που έμπαινε στο σπίτι, έφτασε ο αστυνόμος καταδιώξεως, συνοδευόμενος από τέσσερεις μεταμφιεσμένους αστυφύλακες.
Ενώ ο Κορωνάκης περιεργαζόταν προσεκτικά το άγαλμα και ζητούσε πληροφορίες για την προέλευσή του, μπήκε ο αστυνόμος με τους αστυφύλακες και συνέλαβε τον αρχαιοκάπηλο που κρατήθηκε στην αστυνομία. Το άγαλμα παραδόθηκε στη Γενική Εφορεία Αρχαιοτήτων, όπου δέσποζε ο πολύς Παναγής Καββαδίας (1850-1928) με σκοπό να τοποθετηθεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Κατά τη διάρκεια έρευνας που διεξήχθη στο σπίτι του Παπαλαμπαδάκη, βρέθηκε κιβώτιο φαρμάκων, καθώς ασκούσε επίσης το επάγγελμα του κομπογιαννίτη, εξαπατώντας το αφελές και απεγνωσμένο κοινό ασθενών ότι θεραπεύει σοβαρά παθολογικά νοσήματα, αμειβόμενος αρκετά για τις υπηρεσίες που παρείχε…
