Βρέθηκε άγαλμα έφηβου Ηρακλή στους Φιλίππους

Ελληνορωμαϊκό άγαλμα του Ηρακλή βρέθηκε κατά τις ανασκαφές στους Φιλίππους, όπου σε οικοδόμημα αποκαλύφθηκε ένας Ηρακλής αγένειος, δηλαδή έφηβος ή αναγεννημένος. Το έργο έχει διαστάσεις λίγο μεγαλύτερες του φυσικού μεγέθους του ανθρωπίνου σώματος και φιλοτεχνήθηκε περίπου το 150 μ.Χ. Το ρόπαλό του βρέθηκε σπασμένο κοντά στον κορμό, όπως βρέθηκε και λεοντή στο αριστερό χέρι, στοιχεία που πιστοποιούν την ταυτότητα του ήρωα.

Στους βοστρύχους των μαλλιών του φέρει στεφάνι από φύλλα αμπέλου το οποίο συγκρατεί στο πίσω μέρος μία ταινία, τα άκρα της οποίας καταλήγουν στους ώμους του Ηρακλή. Το εύρημα αποκαλύφθηκε κατά την φετινή ανασκαφή που ολοκληρώθηκε πριν από τέσσερεις ημέρες. Αυτή πραγματοποιήθηκε στην ανατολική πλευρά κεντρικής οδού της αρχαίας πόλης. Η οδός αυτή πρέπει να ήταν βασική αρτηρία και συναντά έναν άλλο άξονα βορειότερο. Στο σημείο σύγκλισης των δύο οδών διαμορφώνεται μία πλατεία, στην οποία κυριαρχεί ένα πλούσια διακοσμημένο οικοδόμημα, όπου πιθανότατα υπήρχε και κρήνη.

Οι περισσότερες παραστάσεις του Ηρακλή στην Ελλάδα τον απεικονίζουν σε νομίσματα ή αγάλματα ή ως γενειοφόρο ενήλικα ή ως βρέφος να παλεύει με τα δύο φίδια. Θεωρούν πολλοί κατά συνέπεια ότι αγένειος ή έφηβος εμφανίστηκε λόγω της ρωμαϊκής επιρροής ή των Λατίνων εν γένει, π.χ. στην Μεγάλη Ελλάδα και στην σημερινή Καλαβρία (την αρχαία Βρεττία). Όμως Ηρακλή αγένειο έχουμε και σε παραστάσεις νομισμάτων στην Μακεδονία ήδη από το 300 π.Χ. και σε αργυρό τετράδραχμο της Ιωνίας, του 330 π.Χ., σε αργυρό στατήρα Πραισού, Κρήτης του 4ου αι. π.Χ. και σε λήκυθο του 475 π.Χ. στην Αττική, όπου ο Ηρακλής διαφωνεί ζωηρά με τον Απόλλωνα (την λήκυθο αυτή την έχουν δυστυχώς στη Νέα Υόρκη)

Το οικοδόμημα που κοσμούσε το άγαλμα

Όσον αφορά το άγαλμα που βρέθηκε στους Φιλίππους, κοσμούσε ένα οικοδόμημα μεταγενέστερο. Τοποθετήθηκε εκεί μετά τη μεταφορά του από κάποια άλλη περιοχή ή ίσως και να κοσμούσε άλλο σημείο των Φιλίππων. Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού «γνωρίζουμε από τις πηγές, αλλά και από τα αρχαιολογικά δεδομένα ότι στην Κωνσταντινούπολη αγάλματα της κλασικής και της ελληνορωμαϊκής εποχής κοσμούσαν κτήρια και χώρους δημόσιας χρήσης έως την ύστερη βυζαντινή περίοδο. Το εύρημα αυτό καταδεικνύει, μεταξύ άλλων, τον τρόπο διακόσμησης των δημόσιων χώρων στις σημαντικές πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μεταξύ των οποίων ήταν και οι Φίλιπποι».

Η ανασκαφική έρευνα πραγματοποιήθηκε από ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στους Φιλίππους, με διευθύντρια της ανασκαφής την καθηγήτρια Ναταλία Πούλου και συνεργάτες τον επίκουρο καθηγητή Αναστάσιο Τάντση και τον ομότιμο καθηγητή Αριστοτέλη Μέντζο. Στην ανασκαφή έλαβαν μέρος είκοσι τέσσερις φοιτητές του ΑΠΘ και η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τον τακτικό προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου και την Επιτροπή Ερευνών, ΑΠΘ. Το τελευταίο διάστημα, σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα έχουν έρθει στο φως έπειτα από ανασκαφές.