“Ήρεμα νερά” στα Ελληνοτουρκικά μέχρι το Φθινόπωρο
22/03/2023
Οι σχεδόν ταυτόχρονες εκλογικές αναμετρήσεις σε Ελλάδα και Τουρκία και οι “προτροπές” των ΗΠΑ -και μέσω της επίσκεψης Μπλίνκεν σε Τουρκία και Ελλάδα- για “ήρεμα νερά” σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο σε μια δύσκολη καμπή για το Ουκρανικό, φέρνουν στη δημοσιότητα πληροφορίες και σενάρια για “άτυπο μορατόριουμ” Ελλάδας -Τουρκίας μέχρι το καλοκαίρι σε αέρα και θάλασσα. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον, αυτές οι δημοσιογραφικές πληροφορίες και τα σενάρια, δεν επιβεβαιώνονται με κατηγορηματικό τρόπο από κάποια επίσημα ελληνικά χείλη ή έστω από κάποιες διαρροές. Το όλο κλίμα πάντως και το “ενδιαφέρον” τρίτων χωρών για “ήρεμα νερά” τουλάχιστον μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, αρχές Φθινοπώρου είναι πιθανόν να έχουν διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για ένα “άτυπο μορατόριουμ”.
Ωστόσο έμπειροι πολιτικοί και διπλωματική κύκλοι, αλλά και στρατιωτικοί παράγοντες, χωρίς να αποκλείουν το ενδεχόμενο να υπάρχει μια τέτοιου τύπου “άτυπη συμφωνία” με καταλυτικό ρόλο και τρίτων χωρών, παρέμεναν σχετικά επιφυλακτικοί. Σημείωναν μάλιστα πως αρκετές φορές στο παρελθόν διαμορφώθηκαν όροι και υπήρξε προσέγγιση για μορατόριουμ ωστόσο δεν προχωρούσε καθώς η τουρκική πλευρά το αγνοούσε και το παραβίαζε. Σημείωναν επίσης πως ειδικά από 2020 και μετά η όποιες προσπάθειες για μορατόριουμ ακυρώνονταν στην πράξη από την Τουρκία.
Πάντως όπως αναφέρει στο πρωτοσέλιδο της η εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” Ελλάδα και Τουρκία έχουν καταλήξει σε “παρασκηνιακή συμφωνία” για “άτυπο μορατόριουμ” σε αέρα και θάλασσα και δεν θα πραγματοποιήσουν εθνικής εμβέλειας ασκήσεις παρά μόνο περιορισμένης κλίμακας γυμνάσια μέχρι το τέλος του καλοκαιριού και σίγουρα μέχρι την ολοκλήρωση του εκλογικού κύκλου στις δύο χώρες.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ” έχει μειωθεί κατακόρυφα η ένταση στον αέρα με τις παραβιάσεις από τουρκικά μαχητικά να έχουν περιοριστεί και τις υπερπήσεις και εμπλοκές να έχουν μηδενιστεί μετά τις 6 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ στην Κωνσταντινούπολη Ελλάδα και Τουρκία φαίνεται πως προχώρησαν σε άτυπη συμφωνία ώστε να πέσουν οι τόνοι τουλάχιστον μέχρι την διενέργεια των εκλογών στις δύο χώρες. Όπως επίσης μετέδωσε ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ, στην Κωνσταντινούπολη, υπάρχει ένα μορατόριουμ για μη διενέργεια ασκήσεων εθνικής εμβέλειας σε αέρα και θάλασσα.
«Βοήθησε σε αυτό και η επιθυμία των ΗΠΑ που θέλουν ήρεμα νερά στην Ανατολική Μεσόγειο, που το εξέφρασε και ο Μπλίνκεν και επίσης το ενεργειακό αφού Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Αίγυπτος και Ισραήλ θα πρέπει να τα βρουν, αν τα βρουν, μετά τις εκλογές των δύο χωρών τον Μάιο», ανέφερε η ανταπόκριση.
Εκλογές ντέρμπι
Επίσης αναφορικά με τις τουρκικές εκλογές η ανταπόκριση ανέφερε πως πρόκειται για ντέρμπι και μάλιστα δυνατό , σύμφωνα με Τούρκους δημοσκόπους που δίνουν προβάδισμα στον Κιλιτσντάρογλου με 45% έναντι 42% του Ερντογάν.
Όπως ανέφερε σε συνομιλία του με τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ ο “γκουρού” των δημοσκόπων στην Τουρκία, Οζέρ Σεντζάρ, το αποτέλεσμα θα είναι πολύ κοντινό. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται ασφάλεια στις κάλπες, κυρίως στις ανατολικές περιοχές, όπου θα πρέπει να ελέγχεται κάθε ψήφος. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εθελοντές από ΜΚΟ θα πηγαίνουν κυρίως σε περιοχές της επαρχίας για να διασφαλίζουν τη διαφάνεια.
Την ίδια ώρα, ο Ερντογάν δέχεται το ένα «όχι πίσω από το άλλο», καθώς ζητά συνεργασίες και υποψηφιότητες από ανθρώπους, οι οποίοι του το αρνούνται.
Θέμα συζήτησης έγινε το μαρτυρικό που φορούσε στο χέρι του ο Κιλιτσντάρογλου με τους Τούρκους να σχολιάζουν ότι «το φοράει με την ευχή να νικήσει τον Ερντογάν».
Όπως αναφέρει ο Φατίχ Πορτακάλ, παρουσιαστής του τηλεοπτικού δικτύου: «Εδώ υπάρχει ένα ζήτημα, ένα θέμα. Είναι ένα βραχιόλι. Θα αναρωτιέστε το τι είναι… Βασικά είναι Μαρτενίτσκα (μαρτυρικό) και όλοι θα αναρωτιέστε το τι είναι. Το μαρτενίτσκα είναι ένα βραχιόλι. Μια παράδοση στα Βαλκάνια. Συνήθως το φοράς στις αρχές Μαρτίου. Μια ανοιξιάτικη παράδοση. Μόλις κάποιος δει τον πρώτο πελαργό, τότε το βγάζεις. Δηλαδή αν δεις πελαργό και φοράς αυτό, τότε θα πραγματοποιηθεί η ευχή σου. Νομίζω η ευχή του Κιλιτσντάρογλου είναι να νικήσει τον Ερντογάν αυτό το βλέπουμε ξεκάθαρα».
Στο μεταξύ το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού (HDP) κι οι σύμμαχοί του δεν θα κατεβάσουν υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου, ανακοίνωσε η Πέρβιν Μπουλντάν, μέλος της προεδρίας του κόμματος που έχει τον ρόλο του ρυθμιστή στις τουρκικές εκλογές, θέτοντας ένα ακόμη πρόσκομμα στις προοπτικές επανεκλογής του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.
Ανακοινώνοντας την απόφαση του κόμματος κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου, η Περβίν Μπουλντάν δεν αποσαφήνισε αν η περί το HDP συμμαχία θα υποστηρίξει τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης και πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου μετά την συνάντησή τους το περασμένο σαββατοκύριακο.
Το HDP είναι το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα του τουρκικού κοινοβουλίου και συγκεντρώνει την υποστήριξη του 10% του εκλογικού σώματος, διαδραματίζοντας ρόλο κλειδί στις προεδρικές εκλογές.