Εγγυήσεις και κατοχικά στρατεύματα προτάσσει η Αθήνα

Ένα βήμα μπροστά προχώρησε η Αθήνα στις διεργασίες για το Κυπριακό, απαντώντας στην Άγκυρα, που παραπέμπει για εξελίξεις μετά τον Ιούνιο. Στη συνάντηση που είχαν στην ελληνική πρωτεύουσα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος με την απεσταλμένη των Ηνωμένων Εθνών Τζέιν Χολ Λουτ την περασμένη Τρίτη, η ελλαδική πλευρά έθεσε ευθέως ζήτημα να αρχίσουν συζητήσεις το συντομότερο μεταξύ των λεγόμενων εγγυητριών δυνάμεων.

Ήταν η απάντηση στον ισχυρισμό της Λουτ πως ούτε η Ελλάδα, ούτε η Τουρκία δεν θέλουν αυτή τη στιγμή εξελίξεις στο Κυπριακό. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, επαναλαμβάνοντας τη θέση της Αθήνας στο θέμα της Ασφάλειας -όπως αυτή διαμορφώθηκε και υποβλήθηκε από τον προκάτοχό του Νίκο Κοτζιά- για κατάργηση των εγγυήσεων και της αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, προχώρησε σε μια συγκεκριμένη θέση: Να αρχίσουν οι εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία τη συζήτηση για τον ρόλο τους στην εφαρμογή της συμφωνίας.

Αυτό συνδέεται και με την πρόταση που είχε υποβάλει η Αθήνα για τους μηχανισμούς εφαρμογής. Προς την Λουτ υποδείχθηκε πως στην πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Άγκυρα, ζητήθηκε από τον Τούρκο Πρόεδρο να ξεκινήσουν διερευνητικές επαφές των δυο χωρών για το θέμα της Ασφάλειας. Είναι σαφές πως η Τουρκία δεν πρόκειται να συζητήσει οτιδήποτε αφορά το Κυπριακό πριν τον Ιούνιο.

Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί τον Ιούνιο; Ούτε οι ευρωεκλογές, ούτε το Brexit (όπως εξήγησαν στη Λουτ οι Βρετανοί) επηρεάζουν το Κυπριακό και οι τοπικές εκλογές στην Τουρκία τοποθετούνται χρονικά στις 31 Μαρτίου. Συνεπώς οι δικαιολογίες που προβάλλονται από την Άγκυρα δεν ισχύουν. Μάλλον η χρονική μετάθεση των εξελίξεων συνδέεται με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και είναι προφανές πως υπάρχουν συνεννοήσεις με τρίτους για να ασκηθούν πιέσεις και υπάρξουν εκβιασμοί προς τη Λευκωσία.

Η συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί

Στη συνάντηση του Κύπριου Προέδρου και του κατοχικού ηγέτη, στις 26 Φεβρουαρίου, άνοιξε το θέμα της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας. Η τουρκική πλευρά φάνηκε έτοιμη να συζητήσει το θέμα, πλην όμως, εκείνο που προκύπτει είναι το εξής: Ο Αναστασιάδης παρουσίασε την ιδέα αυτή για να αντιμετωπίσει την τουρκική αξίωση για βέτο. Αυτό, όμως, δεν φαίνεται να το συζητούν στην τουρκική πλευρά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ακιντζί φέρεται να έχει πει στον Πρόεδρο πως ακόμη και δυο-τρεις αρμοδιότητες να έχει η κεντρική κυβέρνηση θα πρέπει οι Τουρκοκύπριοι να έχουν τη «θετική ψήφο». Αυτή η στάση ουσιαστικά εξουδετερώνει το σκοπό για τον οποίο η Λευκωσία έθεσε την ιδέα αυτή. Ο Αναστασιάδης παρουσίασε επιγραμματικά την ιδέα του για την αποκεντρωμένη ομοσπονδία, χωρίς να υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες, καθώς έχει ζητήσει από τον Ακιντζί να συζητήσουν μαζί τις αρμοδιότητες.

Ο Κύπριος Πρόεδρος ανέφερε πως πρέπει να διασφαλίζεται η μία κυριαρχία, διεθνής προσωπικότητα και ιθαγένεια και να έχει η χώρα μια φωνή στην ΕΕ και διεθνώς. Ανέφερε πως δέχεται τη «θετική ψήφο» σε θέματα που επηρεάζονται οι Τουρκοκύπριοι, χωρίς να αναφερθεί ειδικά. Ανέφερε στον Ακιντζί πως πρέπει να συμφωνήσουν στον χάρτη της Γενεύης (παραπέμποντας προφανώς στη Μόρφου), σημειώνοντας πως οι δύο περιοχές θα έχουν «διοικητική αυτονομία». Η περιγραφή, πάντως, του μοντέλου, έστω και γενικά, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια μορφή συνομοσπονδίας. Δηλαδή, δια της διασφάλισης των ελάχιστων κοινών, να λειτουργήσουν δύο περιοχές με πλήρη αυτονομία.

Ο Ακιντζί, αν και αποδυναμωμένος, φαίνεται να αναζητεί ρόλο. Δεν έρχεται σε σύγκρουση με την Τουρκία, ακολουθεί τις οδηγίες της, εξ ού και επιμένει να μην αρχίσουν συνομιλίες πριν τον Ιούνιο. Ξένες διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως στις κατ’ ιδίαν επαφές του ο κατοχικός ηγέτης σημειώνει πως θα το παλέψει για να είναι υποψήφιος στις εκλογές του 2020. Χωρίς, όμως, εξελίξεις στο Κυπριακό δεν μπορεί να σταθεί δική του υποψηφιότητα.

Η δυσκολία των Ηνωμένων Εθνών στη διαμόρφωση των «όρων αναφοράς» αποτελεί ένα δεδομένο, το οποίο καλούνται οι αξιωματούχοι του Διεθνούς Οργανισμού να το διαχειριστούν. Η Λουτ κάνει πολλά υπερατλαντικά ταξίδια, χωρίς επί της ουσίας να έχει αποτέλεσμα. Και τούτο γιατί παραμένουν ουσιαστικές διαφορές. Τι θα γίνει και πώς θα ενεργήσουν στον ΟΗΕ; Θα περιμένουν προφανώς τον Ιούνιο για να κινηθούν πιο αποφασιστικά, θεωρώντας πως η Άγκυρα τότε θα μπορεί να συζητήσει το Κυπριακό.