Θεωρίες συνωμοσίας στον Λευκό Οίκο

Μία από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες συνωμοσίας αφορά μία μυστική συνάντηση υψηλόβαθμων Εβραίων που σχεδιάζουν την κατάκτηση του κόσμου με ίντριγκες και δολοπλοκίες. Περιγράφεται αποκαλυπτικά σε ένα μικρό βιβλιαράκι που εμφανίστηκε το 1903 στην τσαρική Ρωσία με τίτλο “Τα πρωτόκολλα των σοφών της Σιών”.

Ένα συγκλονιστικό σχέδιο αποκαλύπτονταν για την παγκόσμια κυριαρχία του κόσμου από τους Εβραίους. Λίγα χρόνια μετά, όμως, αποδείχτηκε ότι ήταν μία πλαστογραφία της Οχράνα (μυστική αστυνομία του Τσάρου), στο πλαίσιο της αντισημιτικής πολιτικής του.

Είχαν προηγηθεί μαζικές αιματηρές επιθέσεις κατά των Εβραίων στη νότια Ρωσία από έναν εξαγριωμένο όχλο το 1881, με αφορμή την δολοφονία του Τσάρου Αλεξάνδρου Β’. Οι επιθέσεις έμειναν στην ιστορία ως “πογκρόμ” (σημαίνει προκαλώ όλεθρο στα ρώσικα).

Δύο χρόνια μετά την δημοσίευση των πρωτοκόλλων εμφανίστηκε στην Ρωσία η “Ένωση του Ρώσικου Λαού” μία εθνικιστική, μοναρχική αντισημιτική οργάνωση, που είχε στενές σχέσεις με αξιωματούχους του Τσάρου. Η ένοπλη φρουρά της, οι “Μαύροι Εκατόνταρχοι”, θεωρείται από πολλούς ιστορικούς ότι ήταν πρόδρομος των φασιστικών παραστρατιωτικών σχηματισμών.

Όπως είναι γνωστό ο Τσάρος δεν γλίτωσε τον θρόνο του. Άφησε, όμως, παρακαταθήκη τα Πρωτόκολλα. Σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στην Γερμανία του Μεσοπολέμου, επηρεάζοντας την κοσμοθεωρία του εθνικοσοσιαλισμού. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγιναν πολύ δημοφιλή στον αραβικό κόσμο (φανατικοί αναγνώστες τους ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας και ο Μουαμάρ Καντάφι).

Ακόμα και στις μέρες μας είναι αγαπημένο ανάγνωσμα της Ακροδεξιάς με πληθώρα ιστοσελίδων στο Διαδίκτυο να παρουσιάζουν τα “αποκαλυπτικά” αποσπάσματα τους ως αληθινά. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι και οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου αποδόθηκαν στους Εβραίους. Υπενθυμίζουμε την θεωρία που είχε διαδοθεί ότι “40.000 Εβραίοι δεν είχαν πάει για δουλειά στους Δίδυμους Πύργους την ημέρα της τρομοκρατικής επίθεσης”.

Η εικόνα μίας οργάνωσης που από το παρασκήνιο αποσκοπεί στον παγκόσμιο έλεγχο πάντα θα εμπνέει την συνομωσιολογία. Ποιοι και γιατί όμως πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας;

“Εργαλείο” η κρίση του 2008

Οι θεωρίες συνωμοσίας δίνουν μία εύκολη εξήγηση σε πολύπλοκα γεγονότα, όπως την παγκοσμιοποίηση, την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, ή την λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πράγματι, η εικόνα του “άπληστου Εβραίου” ή του “ραδιούργου μασόνου” που κινούν τα νήματα από τα παρασκήνιο, μοιάζει πολύ πιο ιντριγκαδόρικη για ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού σε σχέση με σύνθετες οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις.

Σημαντικός ο ρόλος του internet, το οποίο έχει κατακλυστεί από εκατοντάδες ιστότοπους και λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης, στους οποίους διαδίδονται οι πιο παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας. Πολλοί “ιεροκήρυκες” της συνωμοσιολογίας έχουν εκπομπές στο youtube με εκατομμύρια φανατικούς θεατές να κρέμονται από τα χείλη τους, έτοιμους να πιστέψουν οτιδήποτε εκστομίσουν.

Δεν πρέπει να παραβλέπουμε, όμως, έναν άλλο σημαντικό παράγοντα. Η οικονομική κρίση του 2008 οδήγησε σε πληβειοποίηση μεγάλο αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι αισθάνονται ανασφαλείς και ευάλωτοι. Ακόμα και τμήματα της άλλοτε προνομιούχας μεσαίας τάξης βρέθηκαν στο περιθώριο.

Ο ανορθολογισμός βρίσκει ευήκοα ώτα σε αυτές τις συνθήκες. Αρκεί να δούμε π.χ. την δημοφιλία αμφιλεγόμενων διαδικτυακών ιστότοπων που διακινούν θεωρίες συνωμοσίας. Επίσης, διάφορων “εναλλακτικών ιστορικών”. Τα παραδοσιακά ΜΜΕ αντιμετωπίζονται ως “φωνή” του βαθέους διεφθαρμένου κατεστημένου.

Όπως εύστοχα έχει περιγράψει τους οπαδούς των σχετικών θεωριών ο καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ Μάικλ Λιντς “ζουν σε μία προστατευτική γυάλα πληροφόρησης, βλέποντας και ακούγοντας μόνο εκείνες τις ειδήσεις που επιβεβαιώνουν τις ήδη σχηματισμένες απόψεις τους“.

Η περίπτωση του φυγόδικου Αρτέμη Σώρρα, ο οποίος είχε και έχει φανατικούς οπαδούς στην Ελλάδα, είναι ενδεικτική της επιρροής που έχουν οι θεωρίες συνωμοσίας σε συνθήκες κρίσης.

Ο “συνωμοσιολόγος” Τραμπ

“Το έκανα για να σώσω τα παιδιά” ήταν η πρώτη δήλωση του ενόπλου που άνοιξε πυρ σε πιτσαρία ομογενούς στην Ουάσιγκτον τον Δεκέμβριο του 2016, χωρίς να υπάρξουν θύματα. Ακροδεξιά μπλογκς και λογαριασμοί στα social media είχαν διακινήσει μία αλλόκοτη θεωρία συνωμοσίας για τον ιδιοκτήτη της Τζέιμς Αλεφαντή.

Η θεωρία ανέφερε ότι η πιτσαρία λειτουργούσε σαν”βιτρίνα” ενός κυκλώματος παιδεραστίας, στο οποίο εμπλέκονταν μέχρι και η υποψήφια των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον. Ακόμα και συνεργάτες του τότε υποψήφιου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ υποστήριζαν την “συνωμοσία της πιτσαρίας”, Μετά τον σάλο που προκλήθηκε, ο Τραμπ αναγκάστηκε να τους αποπέμψει. Ο Τραμπ είχε υποστηρίξει και άλλους ψευδείς ισχυρισμούς που αφορούσαν τον προκάτοχο του Μπάρακ Ομπάμα.

Σύμφωνα με την πιο δημοφιλή από αυτές ο Ομπάμα δεν είχε γεννηθεί στις ΗΠΑ. Επομένως, σύμφωνα με το αμερικάνικο Σύνταγμα, δεν είχε δικαίωμα να εκλεγεί Πρόεδρος. Μόλις δύο μήνες πριν τις εκλογές ο Τραμπ παραδέχτηκε ότι ο Ομπάμα είναι Αμερικανός πολίτης.

Αφού εκλέχτηκε Πρόεδρος κατηγόρησε πάλι τον Ομπάμα ότι είχε εγκαταστήσει κοριούς στο Trump tower και τον παρακολουθούσε σε συνεργασία με τις αγγλικές μυστικές υπηρεσίες. Η δήλωση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Βρετανίας, χώρα με την οποία ο Τραμπ επεδίωξε να έχει καλές σχέσεις. Δεν παρουσίασε καμία απόδειξη για τις καταγγελίες του.

Ο Τραμπ είχε και έχει κάκιστες σχέσεις με όλα τα ΜΜΕ της χώρας του, εκτός από τους “συνωμοσιολογικούς” ιστότοπους. Οι ναυαρχίδες της ενημέρωσης New York Times και Economist τον λοιδορούσαν σαν γραφικό. Έγραφαν εμφατικά ότι δεν υπήρχε καμία περίπτωση να κερδίσει την Προεδρία και φυσικά διαψεύστηκαν παταγωδώς.

Είναι επίσης γνωστά τα αμοιβαία αισθήματα αντιπάθειας μεταξύ του CNN και του νέου Προέδρου. Ο Τραμπ το αποκαλεί περιφρονητικά “fake news” και “σκουπίδι”, ενώ το CNN χαρακτήρισε πριν λίγες μέρες τον Αμερικάνο Πρόεδρο σαν “τον μεγαλύτερο θεωρητικό συνωμοσίας παγκοσμίως“.

Με πρότυπο τον Τζάκσον

Ως υποψήφιος πρόεδρος είχε εμφανιστεί στο Infowars, την ιντερνετική εκπομπή του Άλεξ Τζόουνς, του μεγαλύτερου συνωμοσιολόγου στις ΗΠΑ και γνωστού υποστηρικτή της οπλοκατοχής (πρόσφατα υποστήριξε ότι η NASA έχει στον πλανήτη Άρη αποικία με παιδιά σκλάβους).

Ως εκλεγμένος Πρόεδρος προκάλεσε όταν επέλεξε τον Στίβεν Μπάνον ως προεδρικό σύμβουλο. Η επιλογή του εκείνη είχε επικροτηθεί από την ρατσιστική οργάνωση Κου Κλουξ Κλαν. Ο Μπάνον είναι μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, αλλά με αναμφισβήτητες ικανότητες.

Ήταν πίσω από το ακροδεξιό ειδησεογραφικό site Βreitbart, γνωστό για τις επιθέσεις του κατά των μειονοτήτων και των ομοφυλόφιλων. Φυσικά, η ιστοσελίδα του υποστήριζε την υποψηφιότητα του Τραμπ με φανατισμό και ο ίδιος έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να καταστεί δυνατή η νίκη μεγαλοεπιχειρηματία. Σε συνέντευξη του ως προεδρικός σύμβουλος, ο Μπάνον είχε δηλώσει με έμφαση “θα χτίσουμε ένα νέο κίνημα στα χνάρια του λαϊκισμού του Άντριου Τζάκσον, κάτι μεγαλύτερο από την συντηρητική επανάσταση του Ρίγκαν“.

Ο 7ος Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζάκσον (ο Τραμπ κρέμασε πορτρέτο του σε περίοπτη θέση στο Οβάλ Γραφείο) είχε εξαπολύσει πόλεμο εναντίον των ελίτ της χώρας του, στο όνομα “των απλών ανθρώπων”. Αυτό ακριβώς ήταν ο πυρήνας της προεκλογικής ρητορικής του Τραμπ, από την πρώτη στιγμή που διεκδίκησε το χρίσμα των Ρεμπουπλικάνων, απέναντι στους εκλεκτούς της κομματικής ελίτ (και του κατεστημένου) Τζεμπ Μπους και Μαρκ Ρούμπιο. Εμφανίστηκε σαν “ο υποψήφιος του λαού” απέναντι στο διεφθαρμένο κατεστημένο.

Κέρδισε άνετα το χρίσμα των Ρεμπουπλικάνων και μετά την Προεδρία έχοντας ως αντίπαλο την χειρότερη επιλογή του Δημοκρατικού Κόμματος, την Χίλαρι Κλίντον. Ο πάμπλουτος επιχειρηματίας έλεγε δυνατά πράγματα που ο απλός κόσμος ψιθύριζε και συζητούσε στο Διαδίκτυο.

Με ρητορική ενάντια στο κατεστημένο

Ο Τραμπ κέρδισε την προσοχή ενός σημαντικού τμήματος της αμερικάνικης κοινωνίας, το οποίο περιφρονούσε τα κατεστημένα ΜΜΕ και συχνά απέφευγε να ψηφίζει. Αυτός ήταν ο κόσμος που οργανώθηκε στο Ρεμπουπλικάνικο Κόμμα για να ψηφίσει αποκλειστικά τον Τραμπ, συμμετείχε με πάθος στις συγκεντρώσεις του, που ακόμα και σήμερα τον υποστηρίζει.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τραμπ χρησιμοποιεί φανατικά το Twitter. Έχοντας πάνω από 30 εκατομμύρια ακόλουθους, είναι ένας τρόπος για να συσπειρώνει τους οπαδούς του. Τακτική αποτελεσματική, καθώς η συντριπτική τους πλειοψηφία επιδοκιμάζει τους προσβλητικούς χαρακτηρισμούς του Προέδρου κατά των δημοσιογράφων και τα αμφιλεγόμενα νομοσχέδια του, τα οποία έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε όλη την Αμερική.

Φυσικά δεν είναι οι οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας που έδωσαν την νίκη στον Τραμπ. Πρόεδρο τον έκαναν οι ψήφοι κυρίως των λευκών λαϊκών στρωμάτων, που αναγνώρισαν στη ρητορική του δικά τους προβλήματα, γεγονός ασυνήθιστο για έναν Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για έναν μεγαλοεπιχειρηματία με αμύθητη περιουσία.

Ο Τραμπ είχε μιλήσει εναντίον του ελεύθερου εμπορίου και υπέρ του οικονομικού προστατευτισμού, συνθήματα που συγκίνησαν τα εκατομμύρια θύματα της παγκοσμιοποίησης στις ΗΠΑ. Όλους εκείνους που η Κλίντον είχε αποκαλέσει “αξιολύπητους”.

Οι αντίστροφες θεωρίες συνωμοσίας

Μετά την εκλογική αποτυχία της ήρθε η σειρά των υποστηρικτών της Κλίντον και ευρύτερα του αμερικανικού κατεστημένου να καταφύγουν σε θεωρίες συνωμοσίας. Σύμφωνα με αυτές, ο Τραμπ εκλέχτηκε Πρόεδρος, λόγω της παρέμβασης στην εκλογική διαδικασία χάκερς των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Η θεωρία αυτή εμφανίζει την Ρωσία να είναι τόσο ικανή να χειραγωγήσει τις εκλογές στην πλανητική υπερδύναμη, με τις καλύτερες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο, σαν να πρόκειται για κάποια πρώην Σοβιετική Δημοκρατία.

Ο γνωστός διανοούμενος και ακτιβιστής Νόαμ Τσόμσκι, (δεν μπορεί να κατηγορηθεί ως υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ), απορρίπτει κατηγορηματικά τέτοιες θεωρίες. Δήλωσε χαρακτηριστικά “Η απέχθεια για τον Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι αρκετή για να μας κάνει να καταπιούμε αμάσητα παρανοϊκές θεωρίες συνωμοσίας περί ρώσικης ανάμιξης στις εκλογές, επειδή κάποιοι θρηνούν την ήττα της Χίλαρι“.

Ένα φάντασμα μοιάζει να πλανάται πάνω από την αμερικάνικη δημοκρατία, το φάντασμα του διαβόητου Τζόζεφ Μακάρθι. Οι επαφές συνεργατών και συμβούλων του Τραμπ με Ρώσους διπλωμάτες αντιμετωπίζονται σαν εσχάτη προδοσία. Ο Πρόεδρος αναγκάστηκε να αποπέμψει τον επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στρατηγό Μάικλ Φλιν για μυστικές επαφές με την Μόσχα. Στο μικροσκόπιο για επαφές με τον Ρώσο πρέσβη έχουν μπει από το Κογκρέσο και άλλοι συνεργάτες του Τραμπ, μη εξαιρουμένου και του υπουργού Δικαιοσύνης.

Σοβαρά ΜΜΕ παρουσιάζουν τον Τραμπ σαν παρανοϊκό. Επιφανείς αρθρογράφοι (όπως ο νομπελίστας Πωλ Κρούγκμαν) τον αποκαλούν ανοιχτά αχυράνθρωπο του δικτάτορα Πούτιν. Δημοφιλείς ηθοποιοί μιλούν ανοιχτά υπέρ της δολοφονίας του, ενώ κυκλοφόρησαν και τερατώδεις φήμες ότι ο Πρόεδρος είναι θύμα εκβιασμού από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.

Η Ρωσία εκβιάζει τον Αμερικανό Πρόεδρο διότι έχει στην κατοχή της ροζ βίντεο, όπου καταγράφονται σεξουαλικές περιπτύξεις του με πόρνες σε ξενοδοχείο της Μόσχας. Ένα σημαντικό τμήμα του “στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος” (η φράση είναι του πρώην Προέδρου Αϊζενχάουερ) θεωρεί απειλή για την ασφάλεια των ΗΠΑ (μάλλον για τα συμφέροντά του), την εξομάλυνση των σχέσεων με την Ρωσία, όπως υποστήριζε (τουλάχιστον προεκλογικά) ο Τραμπ.

Είναι ο Τραμπ ο σύγχρονος Ρίγκαν;

Δεν είναι λίγοι που πιστεύουν ότι ο Τραμπ θα έχει την τύχη του Ρίτσαρντ Νίξον, ενός άλλου Προέδρου που είχε επίσης κάκιστες σχέσεις με τα ΜΜΕ. Θα αναγκαστεί να παραιτηθεί για να αντικατασταθεί από τον αντιπρόεδρο Μάικλ Πέινς, έναν άνθρωπο του κατεστημένου.

Η περίπτωση Τραμπ, όμως, διαφέρει από τον Νίξον. Ο Τραμπ χειρίζεται επιδέξια τα social media και μπορεί να κινητοποιήσει μέσω αυτών τους σκληρούς υποστηρικτές του, κάτι που δεν είχε δυνατότητα να κάνει ο Νίξον. Επίσης ο σημερινός Πρόεδρος είναι απρόβλεπτος, όπως φάνηκε με τον τελευταίο βομβαρδισμό στην Συρία. Οι 60 πύραυλοι Τόμαχοκ που εκτόξευσε αιφνιδιαστικά κατά στρατιωτικής βάσης των δυνάμεων του Μπασάρ Αλ Άσαντ, είχαν μία παράπλευρη απώλεια.

Τον διευθυντή του FBI που ερευνούσε τις σχέσεις του επιτελείου Τραμπ με την Ρωσία. Ο Αμερικανός Πρόεδρος τον απέπεμψε με συνοπτικές διαδικασίες έναν μήνα μετά την επίθεση στην Συρία, με την οποία είχε κερδίσει την επιδοκιμασία των μεγαλύτερων επικριτών του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως στην αμερικάνικη ιστορία, εκτός από το σκάνδαλο Watergate, υπήρχε και το πολύ σοβαρότερο σκάνδαλο Ιράν-Κόντρας που είχε κλονίσει την προεδρία του Ρόναλντ Ρίγκαν.

Ούτε οι πιο ευφάνταστοι συνωμοσιολόγοι δεν θα μπορούσαν να διανοηθούν ότι αξιωματούχοι της CIA θα συμμετείχαν ταυτοχρόνως σε εμπόριο ναρκωτικών στην Λατινική Αμερική, σε μυστικές πωλήσεις όπλων στο Ιράν, καθώς και σε μυστική ενίσχυση των ακροδεξιών ανταρτών Κόντρας στην Νικαράγουα. Το σκάνδαλο εκείνο ήταν πολύ σοβαρότερο από τις υποκλοπές που στοίχισαν την προεδρία στον Νίξον.

Ο Ρίγκαν, όμως, όπως είναι γνωστό, δεν υποχρεώθηκε σε παραίτηση. Αντιθέτως, βγήκε αλώβητος από το σκάνδαλο, επειδή το αμερικανικό βαθύ κράτος και η οικονομική ολιγαρχία τον είχαν στηρίξει. Ήταν η εποχή που ο νεοφιλελευθερισμός επέλαυνε, επηρεάζοντας αποφασιστικά την πορεία της ιστορίας όχι μόνο των ΗΠΑ, αλλά και ολόκληρου του κόσμου.