Η φυγή της Μανγκούς και η σιωπή Ντμπεϊμπά-Άγκυρας

Εκρηκτική παραμένει η πολιτική κατάσταση στη Λιβύη, μετά τον σάλο που προκάλεσε η αποκάλυψη ότι η απελθούσα υπουργός Εξωτερικών Νάιλα Μανγκούς είχε στη Ρώμη την προηγούμενη εβδομάδα συνάντηση με τον Ισραηλινό ομόλογό της Ελί Κοέν. Τα λιβυκά μέσα ενημέρωσης θέλουν την Μανγκούς να έχει φύγει στην Τουρκία από τα μεσάνυχτα της Κυριακής, με ένα ιδιωτικό τζετ αγνώστου ιδιοκτησίας, ενώ άλλες πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνουν λόγο για κυβερνητικό αεροσκάφος. Είχε προηγηθεί η αποπομπή της από τον πρωθυπουργό Αμντουλχαμίντ Νμπεϊμπά ο οποίος βρίσκεται υπό πίεση, καθώς το Ισραήλ υποστηρίζει ότι η συνάντηση Μανγκούς-Κοέν ήταν εν γνώση του Ντμπεϊμπά και είχε προετοιμαστεί από τις δύο κυβερνήσεις.

Ο Ντμπεϊμπά διαβεβαίωσε τον πρέσβη της Παλαιστινιακής Αρχής στη Λιβύη ότι η κυβέρνησή του δεν αλλάζει πολιτική έναντι του Ισραήλ (η Λιβύη δεν έχει διπλωματικές σχέσεις), όμως το Προεδρικό Συμβούλιο υπό τον Μένφι και η Βουλή με τον Σάλεχ ζητούν από τον πρωθυπουργό εξηγήσεις. Η υπόθεση (της συνάντησης Μανγκούς-Κοέν) ήδη ερευνάται από τις δικαστικές αρχές ως ποινικό έγκλημα (εσχάτη προδοσία) ενώ η Κρατική Ασφάλεια προσπαθεί να αποσείσει τις ευθύνες της, λέγοντας ότι η Μανγκούς δεν έφυγε δια της νομίμου οδού από την Τρίπολη. Της είχε απαγορευτεί η έξοδος και τώρα διεξάγεται έρευνα για τον τρόπο με τον οποίο διέφυγε.

Η Κρατική Ασφάλεια στην πρώτη της ανακοίνωση χθες, δήλωσε ότι η Μανγκούς δεν έφυγε από το αεροδρόμιο της Τρίπολης, κάτι που παραπέμπει σε αναχώρηση από άλλο αεροδρόμιο ή αεροπορική βάση. Τα πράγματα περιπλέκονται περαιτέρω καθώς δεν είναι γνωστό ακόμα με τι αεροσκάφος έφυγε, της κυβέρνησης (;) οπότε ο πρωθυπουργός Ντμπεϊμπά έχει άλλο ένα πρόβλημα, ή με αεροσκάφος ξένων συμφερόντων και ποιων.

Στο Ισραήλ, απ’ όπου αποκαλύφθηκε η ιστορική -όπως χαρακτηρίστηκε- συνάντηση Μανγκούς-Κοέν, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ κατηγόρησε τον υπουργό Εξωτερικών για την δημοσιοποίηση αυτής της συνάντησης, λέγοντας ότι «η διαρροή αποτελεί εθνική ντροπή για τη χώρα». Όπως προκύπτει από όλες τις πλευρές η συνάντηση είχε χαρακτηριστεί μυστική, αλλά η μυστικότητά της διαλύθηκε. Η διαρροή δεν ήταν τυχαία, αφού έγινε από το γραφείο του υπουργού Εξωτερικών του Ισραήλ και υποστηρίχθηκε μάλιστα από τον ίδιο, συνεπώς το ερώτημα είναι γιατί ο Κοέν επέλεξε να κάψει την Μανγκούς. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι, που μεσολάβησε και φιλοξένησε στη Ρώμη τη συνάντηση δεν έδωσε καμία διευκρίνιση και παρέπεμψε στη Λιβύη και το Ισραήλ.

Οργίλες αντιδράσεις 

Οργισμένοι διαδηλωτές είχαν πάει την Κυριακή, μόλις αποκαλύφθηκε το γεγονός, έξω από το υπουργείο Εξωτερικών στην Τρίπολη και απειλούσαν να μπουν μέσα. Η Μανγκούς πέταξε με αεροπλάνο γύρω στα μεσάνυχτα της Κυριακής και έφθασε στην Τουρκία στις 4 τα ξημερώματα της Δευτέρας, στην Κωνσταντινούπολη όπως αναφέρει η Hurriyet, όμως από εκεί και πέρα δεν υπάρχει καμία άλλη πληροφορία.

Το πρόβλημα εφόσον κινηθούν οι διαδικασίες για την παραπομπή της Μανγκούς σε δίκη, όπως ζητούν οι πολιτικοί θεσμοί, οι δήμοι, ενώσεις πρώην στρατιωτικών, ενώσεις μουσουλμάνων και άλλοι σύλλογοι, θα αγγίξει και την Τουρκία. Η Μανγκούς είχε υπογράψει το δεύτερο τουρκο -λιβυκό μνημόνιο, με τον Τσαβούσογλου τον Οκτώβριο του 2022, ενώ ο Ντμπεϊμπά έχει στενές προσωπικές σχέσεις με τον ίδιο τον Ερντογάν. Το λογικό είναι πως η Άγκυρα θα επιχειρήσει και πάλι να παίξει διατητικό ρόλο στα εσωτερικά πράγματα της Λιβύης, όμως η κατάσταση είναι και πάλι τόσο ρευστή που δεν αποκλείεται αυτό το κύμα οργής κατά του Ισραήλ και της Μανγκούς εξελιχθεί σε βραχνά για τον Ντμπεϊμπά.

Γνώριζε ο Ντμπεϊμπά;

Η ιστοσελίδα The New Arab στο Λονδίνο, επικαλείται αξιωματούχους του Ισραήλ και γράφει ότι η συνάντηση Μανγκούς-Κοέν ήταν προετοιμασμένη σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο, δηλαδή είναι την σύμφωνη γνώμη Ντμπεϊμπά- Νετανιάχου και ο Κοέν ταξίδεψε στη Ρώμη μόνον για αυτή τη συνάντηση. Σύμφωνα με το AP οι συνομιλίες των δύο διήρκεσαν περίπου δύο ώρες και σε καμία περίπτωση δεν ήταν μία τυχαία και φευγαλέα συζήτηση.

Ο Ντμπεϊμπά διόρισε στη θέση της Μανγκούς τον υπουργό Νεολαίας Αμντουλάζ Ζενί, που έχει εκ της προηγούμενης θέσης του δεσμούς με ενώσεις και ομάδες νεολαίας, σε μία προσπάθεια να μαζέψει τις πιο δυναμικές αντιδράσεις. Ωστόσο, δεν είναι μόνον οι νέοι που έβγαλαν οργή κατά της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά. Οι αντικυβερνητικοί βουλευτές στη Βεγγάζη εμφανίστηκαν με την παλαιστινιακή μαντίλα στο Κοινοβούλιο και οι μεγάλοι δήμοι της χώρας ζητούν την άμεση παραπομπή της Μανγκούς σε δίκη και την παραδειγματική τιμωρία της.

Ο πρωθυπουργός Ντμπεϊμπά αποφεύγει να μιλήσει δημοσίως, ενώ εκκωφαντική είναι και η σιωπή της Άγκυρας, που έχει υποχρέωση στη Μανγκούς αλλά και αδελφικούς δεσμούς με τον Ντμπεϊμπά. Πέραν των άλλων συμφωνιών με την Τρίπολη, προ δύο εβδομάδων, άλλωστε, είχε αποκαλυφθεί σε λιβυκά μέσα ενημέρωσης ότι η μεταβατική κυβέρνηση συζητούσε την παραχώρηση του λιμανιού της Χομς στην Τουρκία για 99 χρόνια, προκειμένου η Άγκυρα να δημιουργήσει ναυτική βάση.