Ποιος θα πληρώσει τα χρέη της ΛΑΡΚΟ;

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της καλής συναδέλφου Χρύσας Λιάγκου στην “Καθημερινή” (21.11.23 σελ.25), η βιομηχανία σιδηρονικελίου “ΛΑΡΚΟ” στη Λάρυμνα, κλειστή από του Ιουλίου 2022, έχει συσσωρεύσει ζημίες 109 εκατομμυρίων ευρώ, διαρκούσης της “επιτελικής κυβέρνησης” του Κυριάκου Μητσοτάκη κι άλλα 480 εκατομμύρια οφείλει στην ΔΕΗ για κατανάλωση ηλεκτρισμού απ’ το παρελθόν. Συνολικώς, μετά την Μεταπολίτευση, η διατήρηση της δημοσίας ΛΑΡΚΟ εν λειτουργία έχει κοστίσει στο ελληνικό Δημόσιο κάπου έξι δις. ευρώ σε τιμές του 2015 (*) κι ακόμη δεν λέει να κλείσει.

Ο εποπτεύων τα οικονομικά της χώρας και της ΛΑΡΚΟ υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έχει υπαγάγει την εταιρία στην “ειδική μίσθωση” του δημοσίου απ’ το αμαρτωλό Ταμείο εκποιήσεως της δημοσίας περιουσίας (ΤΑΙΠΕΔ), για να την μεταβιβάσει στην κοινοπραξία της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και Σία, που σχετίζεται με υπουργό της ΝΔ. Αλλά τα “μισθά” των “απασχολουμένων-αέργων” στην ΛΑΡΚΟ καταβάλλονται απ’ τον Έλληνα φορολογούμενο κι όχι τον νέο ιδιοκτήτη της.

Το εντεύθεν δημοσιονομικό κόστος καλείται τώρα να πληρώσει ο ελεύθερος επιτηδευματίας – εργάζεται ή δεν εργάζεται – με το νέο φόρο επιτηδεύματος, τεκμαρτό εισόδημα, “προείσπραξη” φόρου και ασφαλιστικές εισφορές. Μόνον τα πρόστιμα της Κομισιόν, τα περιβαλλοντικά έξοδα και η ανάκτηση των επιδοτήσεων, υπερβαίνουν τα όσα καλούνται να καταβάλλουν οι ελεύθεροι επιτηδευματίες ως εισόδημα το προσεχές έτος, όταν “εκσυγχρονιστεί” η φορολογική νομοθεσία του κ. Χατζηδάκη κι η ΛΑΡΚΟ θα συνεχίσει να συσσωρεύει ζημίες…

Η ιστορία της ΛΑΡΚΟ είναι γνωστή από της εποχής της “επαράτου”. Το σιδηρονικέλιο, που παρήγε ο μακαρίτης Μποδοσάκης, που έλεγε «Τζάνεμ, η βιομηχανία είναι με το δοβλέτι», απέφερε στο εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδος 2,6 δις. δρχ. ετησίως, ήγουν 7,6 εκατομμύρια σημερινά ευρώ. Το σιδηρονικέλιο ήταν κι είναι χρηματιστηριακό εμπόρευμα. Η τιμή του είναι ελευθέρα και διακυμαίνεται στην διεθνή αγορά. Όταν η ζήτηση της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι ζωηρή, το νικέλιο γίνεται ακριβό, όταν πέσει, η παραγωγή του καθίσταται ασύμφορη – ιδίως όταν το κόστος της ηλεκτρικής ενεργείας ανεβαίνει, όπως στην χώρα μας.

Η ΛΑΡΚΟ παρήγε “χελώνες” σιδερονικελίου με περιεχόμενο 25-30%. Στη μονάδα της Λαρύμνης η δυναμικότητα είναι 27.000 τόνων ισοδυνάμου νικελίου ετησίως κι όταν το μέταλλο είχε “τιμή”, τα κέρδη ήταν εξασφαλισμένα. Μετά το 1979, οι εξαγωγές 100% της παραγωγής ΛΑΡΚΟ μειώθηκαν. Αργότερα τα προβλήματά της εντάχθηκαν και από τετραετίας η εταιρία είναι ζημιογόνος, αλλά συνεχίζει να “λειτουργεί”. Στον ιδιωτικό τομέα, όταν μια επιχείρηση κάνει ζημίες, κλείνει. Στο δημόσιο συνεχίζει την “λειτουργία” της, δηλαδή ο κρατικός προϋπολογισμός πληρώνει το προσωπικό, τους εργολάβους και τους εργατοπατέρες-“πελάτες” του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος.

Τι μέλλει γενέσθαι

Κατά την Γεωλογία, η ανατολική Ελλάδα είναι πλούσια σε “σιδηρομεταλλεύματα” από «την λατεριτική αποσάθρωση των οφειολιθικών πετρωμάτων της». Το νικέλιο χρησιμεύει στην δημιουργία ανοξείδωτων χαλύβων με αναλογία 1 στα 1000 αλλά με ηλεκτρική ενέργεια που είναι ο αποφασιστικότερος παράγων διαμόρφωσης του κόστους παραγωγής. Για την τήξη ενός τόνου σιδηρομεταλλεύματος, με νικέλιο 1,2%, χρειάζονται 500 KWh περίπου.

Συνεπώς, μετά το κλείσιμο των λιγνιτωρυχείων από την “πράσινη” κυβέρνηση της ΝΔ και την ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο, η ΛΑΡΚΟ κατέστη αυτόχρημα ζημιογόνος. Άρα η χώρα πρέπει να στραφεί στην ατομική ενέργεια για φθηνό ηλεκτρικό ή πρέπει να ξεχάσει τ’ αποθέματα 200 εκατομμυρίων τόνων λατεριτών. Εν τούτοις, η σύγχρονη τεχνολογία χρειάζεται και κοβάλτιο που συμπαράγεται με το κράμα σιδερονικελίου.

Η υπάρχουσα τεχνογνωσία είναι επαρκής δια την εγχωρία εκμετάλλευση. Όχι όμως από δημόσιες επιχειρήσεις, που είναι εξ ορισμού ζημιογόνες στη χώρα μας. Μόνον ένας ιδιώτης επιχειρηματίας είναι σε θέση ν’ αναπτύξει τα μεγάλα αποθέματα σιδηρονικελίου, κοβαλτίου και σιδήρου. Με απεριόριστο δικαίωμα “ανοιγοκλεισίματος” του εργοστασίου, αλλά ένας τέτοιος δεν είναι ο πολιτικός κ. Χατζηγάκης. Αν η ΛΑΡΚΟ δεν ιδιωτικοποιηθεί, θα πλανάται πάντοτε η υποψία ότι “κάποιο λάκκο έχει η ΛΑΡΚΟ”.

---

 

(*) Μελέτη των Γεωργίου Μπήτρου και Κωνσταντίνου Σαραβάκου υπολόγισε το δημοσιονομικό κόστος στηρίξεως της ΛΑΡΚΟ στα έξι δισ. ευρώ, μέχρις του 2019 πριν μπει στην “ειδική διαχείριση”.