Society of the Snow: Μία ιστορία ανθρωποφαγίας

Εξάλλου, το ισπανικό θρίλερ του Χουάν Αντόνιο Μπαγιόνα είναι πράγματι βασισμένο στα γεγονότα του 1972, όταν ένα αεροπλάνο που μετέφερε την πανεπιστημιακή ομάδα ράγκμπι της Ουρουγουάης, συνετρίβη στην Οροσειρά των Άνδεων. Το στρατιωτικό αεροσκάφος που είχε ναυλωθεί εξαφανίστηκε από τα ραντάρ το βράδυ της 13ης Οκτωβρίου του 1972, όπως και οι 45 επιβαίνοντες του.

Όσο οι έρευνες μέσω αέρος έφταναν σε αδιέξοδο, μιας και οι αρχές δεν κατάφερναν να εντοπίσουν τα συντρίμμια, οι 16 επιζώντες ζούσαν τον δικό τους εφιάλτη. Βρίσκονταν αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, αβοήθητοι μέσα στον χιονιά, δίχως φαγητό. Κλήθηκαν να επιβιώσουν και ως γνωστόν είναι ελάχιστα αυτά που δεν μπορεί να κάνει ο άνθρωπος μπροστά στην πρωταρχική του ανάγκη να ανταπεξέλθει.

Ένας από τους επιζώντες έδωσε συνέντευξη στο βρετανικό Lad Bilbe για όσα πραγματικά συνέβησαν πριν από έζησε πριν από 52 χρόνια και φυσικά συνεχίζουν να τον στοιχειώνουν μέχρι και σήμερα. Ο Κάρλος Πάεζ Ροντρίγκεζ είναι ένας από αυτούς που πέρασε 72 ολόκληρες ημέρες βιώνοντας ακραίο κρύο, χιονοστιβάδες και πείνα στα αχανή βουνά των Άνδεων, πριν καταφέρει να επιστρέψει μαζί με τους υπόλοιπους πίσω. Τότε ήταν μόλις 18 ετών, ενώ έκλεισε τα 19 του χρόνια στα συντρίμμια.

«Θα έτρωγα τον πιλότο»

Στη συνέντευξη περιέγραψε τί βίωνε όταν λίγες ημέρες μετά το δυστύχημα τα ελάχιστα τρόφιμα που είχαν στη διάθεση τους εξαντλήθηκαν. «Η ζωή μου ήταν πολύ δύσκολη, δεν μπορούσα να αντέξω άλλο. Δεν έχει καμία σχέση με το αίσθημα της πείνας που μπορεί ο καθένας να αισθανθεί. Το μόνο που νιώθεις είναι διαρκής πόνος στο στομάχι σου και ξέρεις ότι αν δεν φας, θα πεθάνεις. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα πως όλοι έφταναν ταυτόχρονα στην ίδια ιδέα, αλλά κανείς δεν έλεγε τίποτα».

Αναφέρεται στην “ιδέα” του να επιβιώσουν τρώγοντας τους νεκρούς του δυστυχήματος, οι σωροί των οποίων λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας είχαν διατηρηθεί. «Ο πρώτος άνθρωπος που άκουσα να το λέει δυνατά ήταν ο Νάντο Παράδο όταν του είπα ότι δεν είχε μείνει τίποτα από τρόφιμα. Τότε μου είπε: ”Καρλίτος, θα έτρωγα τον πιλότο”. Το οποίο ήταν πολύ φυσικό να το πει γιατί είχε χάσει τη μητέρα του και την αδελφή του στη συντριβή, οπότε συνειδητά ή όχι, είχε αρνητικά συναισθήματα εναντίον του πιλότου. Και επιπλέον», πρόσθεσε, «δεν γνωρίζαμε το πλήρωμα. Όλοι οι άλλοι ήταν φίλοι μας, γνωστοί μας».

Ο επιζών συνειδητοποίησε ότι «το σκεφτόταν κι αυτός», αλλά μέχρι τότε δεν είχε απλά τολμήσει να το πει». Ο άνδρας που έδωσε τη συνέντευξη εξήγησε: «Το ανέφερα στον Αδόλφο Στράους ως μια πράξη απόλυτης δειλίας. Του είπα ”ο Νάντο είναι τρελός, θέλει να φάει τον πιλότο”. Και εκείνος μου απάντησε ‘Όχι Καρλίτος. Δεν είναι τόσο τρελός. Τα ξαδέρφια μου κι εγώ είχαμε την ίδια ιδέα». Ο Νάνδο Παράδο μιλώντας στον Guardian πριν από την κυκλοφορία του “Society of the Snow”, εξήγησε ότι η ομάδα δεν κατέληξε στην απόφασή της ελαφρά τη καρδία. Νωρίτερα κάποιοι είχαν δοκιμάσει ακόμη και να φάνε το δέρμα από τα ρούχα.

Όπως και να έχει, από την θεωρία πέρασαν αμέσως στην πράξη. Πρώτα όμως έκαναν μια συμφωνία. Αν κάποιος από τους 16 που είχαν επιβιώσει δεν τα κατάφερνε, τότε οι άλλοι είχαν το οκ να χρησιμοποιήσουν την σωρό του. Η ομάδα όρισε και τα άτομα που θα αναλάμβαναν τα διαδικαστικά. Επιλέχθηκαν φοιτητές ιατρικής, για ευνόητους λόγους. «Οι καημένοι φοιτητές ιατρικής. Ήταν πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι δεν είχαν δει ποτέ πριν νεκρούς ανθρώπους, αλλά καθώς είχαν μπει στο ρόλο τους και θεωρούσαν πραγματικά τους εαυτούς τους γιατρούς, ανέλαβαν το έργο. Και λύσαμε ένα ζήτημα που έπρεπε να λυθεί, γιατί είχαμε ακόμα το πιο ιερό από όλα τα δικαιώματα: το δικαίωμα στη ζωή και το δικαίωμα να επιστρέψουμε στην πατρίδα», συνεχίζει τη διήγηση του ο Κάρλος Ροντρίγκες.

Οι επιζήσαντες

Δεν είναι ο μόνος που έχει μιλήσει ανοιχτά για όσα συγκλονιστικά έλαβαν χώρα. Ο Εντουάρντο Στράους σε μια συνέντευξη του στην εφημερίδα Sun εξήγησε ότι, αφού η ομάδα πήρε την οδυνηρή απόφαση να φάει ανθρώπινη σάρκα για να αποφύγει την πείνα, το σώμα του την απέρριψε την πρώτη φορά. «Το μυαλό μου ήταν εντάξει, έκανα όλη τη διαδικασία και δεν είχα καθόλου πρόβλημα συνείδησης, αλλά το σώμα μου το απέρριψε την πρώτη φορά. Ήταν κάτι ασυνείδητο λόγω της κουλτούρας και όλων των ταμπού. Δεν έχει γεύση, είναι σαν να τρως ένα κομμάτι ρύζι».

Ο Ρομπέρτο Κανέσα, ένας εκ των επιζώντων, είχε δηλώσει σε συνέντευξη: «Έπρεπε να το κάνουνε διότι η σάρκα είχε πρωτεΐνη και λίπος και το χρειαζόμασταν. Ωστόσο, η απόφαση να το αποδεχτείς είναι μόνο ένα βήμα. Το επόμενο είναι να το κάνετε πραγματικά. Και αυτό ήταν πολύ σκληρό. Το στόμα σου δεν θέλει να ανοίξει γιατί νιώθεις τόσο μίζερος και στεναχωρημένος για αυτό που πρέπει να κάνεις. Το κύριο θέμα μου ήταν ότι εισέβαλα στην ιδιωτική ζωή των φίλων μου: βίαζα την αξιοπρέπειά τους εισβάλλοντας στο σώμα τους. Αλλά μετά σκέφτηκα, αν πέθαινα θα ένιωθα περήφανος που το σώμα μου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επιβιώσουν άλλοι».

Όλοι οι πραγματικοί επιζήσαντες είχαν προηγουμένως αφηγηθεί τις ιστορίες τους στο ντοκιμαντέρ «Stranded του Gonzalo Arijón: I’ve Come From a Plane That Crashed on the Mountains», που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 2008. Αφηγούμενοι τη συντριβή που ένας επιζών αποκάλεσε «τον χειρότερο εφιάλτη που μπορείς να φανταστείς», περιέγραψαν τον κανιβαλισμό ως μοναδικό μέσο επιβίωσής τους – κάτι που «δεν νομίζω ότι οποιοδήποτε ζώο είναι ικανό να κάνει» υπό κανονικές συνθήκες.

“Society of the Snow”

Η στιγμή της διάσωσης τους πάντως ήταν μοναδική. Δυο άτομα έφυγαν από το σημείο της συντριβής, σε μία προσπάθεια να βρουν βοήθεια. Με λιγοστές μερίδες φαγητού και έναν αυτοσχέδιο υπνόσακο κατασκευασμένο από μαξιλάρια αεροπλάνου, περπάτησαν πάνω από 56 χιλιόμετρα σε υψηλές κορυφές μέσα σε 10 ημέρες, συναντώντας τελικά έναν Χιλιανό βοσκό. Αυτός θυμόταν για χρόνια την μυρωδιά τους. «Μύριζαν τάφο – κανένα ζώο δεν ήθελε να τους πλησιάσει», είχε πει στους “New York Times”.

«Όταν είδα το ελικόπτερο να καταφθάνει ήταν η πιο όμορφη στιγμή της ζωής μου» έχει διηγηθεί ο Στράους. Η ιστορία τους τότε είχε χαρακτηριστεί ως «Το θαύμα των Άνδεων», ενώ όταν έγιναν γνωστές οι λεπτομέρειες για τις συνθήκες επιβίωσης κυκλοφόρησε αμέσως ένα βιβλίο. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν δεκάδες ακόμα, όπως και ταινίες, αλλά και ντοκιμαντέρ.

Σύμφωνα με τους ίδιος τους επιζήσαντες, η τελευταία αυτή ταινία “Society of the Snow” Είναι και η πιο ρεαλιστική. Ο σκηνοθέτης της Μπαγιόνα είπε στο Vanity Fair ότι σχεδίασαν να γυρίσουν την ιστορία σχεδόν σαν ντοκιμαντέρ. «Προετοιμάσαμε τους ηθοποιούς – τους δώσαμε όλες τις πληροφορίες – κάναμε πρόβες για το σενάριο για σχεδόν δύο μήνες – εξετάσαμε όλες τις σκηνές. Διάβασαν το βιβλίο  –ήρθαν σε επαφή με τους επιζώντες ή τις οικογένειες των θυμάτων. Και πέρασαν 72 ημέρες στα βουνά. Γυρίσαμε για 140 ημέρες. Αφιερώσαμε χρόνο για να δούμε όλες τις σημαντικές στιγμές. Ήμασταν έτοιμοι με τις κάμερές μας σαν να γυρίζαμε ένα ντοκιμαντέρ για να το αποτυπώσουμε». Η ταινία βασίστηκε κατά πολύ στο ομώνυμο βιβλίο του Πάμπλο Βιέρτσι, το οποίο εκδόθηκε το 2009. Ο Βιέρτσι δεν ήταν στο αεροπλάνο, αλλά ήtαν συμμαθητής με τους επιβάτες που επέβαιναν στην μοιραία αυτή πτήση…