Η εποχή της ελλειμματικής δημοκρατίας

Βρίσκονται σε παρακμή ως αποτέλεσμα μιας φαραωνικού τύπου υπερσυγκέντρωσης ισχύος, γνώσης, πλούτου, μέσων παραγωγής, γης, μέσων διακίνησης αγαθών πληροφοριών, υπερσυγκέντρωσης μιας τεχνολογικά και κατασταλτικά υπέρ-εξοπλισμένης εξουσίας και της αντιστρόφως ανάλογης κατά κεφαλήν κατανομής αυτών των πόρων και αγαθών μεταξύ των απλών ανθρώπων. Της αποδοχής και χρήσης της πολιτικής, εντός και μεταξύ κρατών, ως πάλης για την απόκτηση ισχύος και της πρόσληψης του κράτους “ως της κοινότητας που αξιώνει για τον εαυτό της το μονοπώλιο της Νόμιμης χρήσης της βίας” ( σε πλήρη αντίθεση με την Ελληνική πολιτική παράδοση).

Βρίσκονται σε παρακμή ως αποτέλεσμα της επικυριαρχίας ενός α-νομικού και αντικοινωνικού ατομικισμού που εντείνεται και βαθαίνει στον σύγχρονο κόσμο καταλύοντας την κοινωνική συνοχή και κάθε δυνατότητα κοινωνικής αντίστασης στο εδραιωμένο ολιγοπώλιο οικονομικής και μιντιακής εξουσίας . Σήμερα αντί του ενεργού υπεύθυνου και συμμετοχικού πολίτη αντιμετωπίζουμε το άκριτο μαζικά μοναχικό καταναλωτή αγαθών, πληροφοριών και πολιτικών προϊόντων.

Χαρακτηριστικές φάσεις της πορείας από την “δημοκρατία” στην “μεταδημοκρατία”, της πορείας γραφειοκρατικοποίησης του θεσμού του κόμματος, του περάσματος από τον ενεργό πολίτη στον οπαδό, στην κατάργηση της πολιτικής: Η ολιγαρχική διαχείριση της κομματικής και της συνδικαλιστικής ηγεσίας, η πολιτική ως επάγγελμα και διαχείριση της εξουσίας δεν αποτελεί φαινόμενο των καιρών, έχει την προϊστορία της.

Michels, φορντισμός, Λένιν και Weber

Η παράδοση των σοσιαλιστικών, των σοσιαλδημοκρατικών, κομμάτων και εργατικών συνδικάτων στον σιδερένιο νόμο της ολιγαρχίας, έχει τεκμηριωθεί και καταγγελθεί από τα 19911. Ο Robert Michels, Γερμανός κοινωνιολόγος-οικονομολόγος(1876-1936), μαχητικό μέλος της αριστερής πτέρυγας του Γερμανικού SPD, Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας, στο βιβλίο του “Πολιτικά Κόμματα Mια κοινωνιολογική μελέτη των ολιγαρχικών τάσεων στην σύγχρονη δημοκρατία” υπερασπίστηκε την θέση ότι τα πολιτικά κόμματα δημιουργημένα για την υπεράσπιση δημοκρατικών ιδεωδών καταλήγουν τελικά “αναπότρεπτα” στον έλεγχο ολιγαρχικών μειοψηφιών . Αποτέλεσμα που συντελείται στο όνομα της ανάγκης άμεσης λήψης αποφάσεων, οργανωτικής-πολιτικης αποτελεσματικότητας, βελτίωσης εκλογικής και κοινοβουλευτικής δύναμης και κατάληψης της εξουσίας..

Ο 20ς αιώνας σημαδεύτηκε από την πλανητική κυριαρχία του φορντισμού (από τον Henry Ford 1863-1947). Σύστημα μαζικής, κάθετης, λεπτομερώς σχεδιασμένης σε “αλυσίδα παραγωγής”, οργάνωσης της παραγωγής και της εργασίας. Κυριαρχία που συμπεριέλαβε και την Σοβιετική Ένωση δίνοντας πλανητικές διαστάσεις σε αυτό το σύστημα. Ένα σύστημα οργάνωσης εργασίας και παραγωγής η αλυσίδα του οποίου, υποβιβάζει τον εργαζόμενο σε μη σκεπτόμενο εργαλείο, που δεν χρησιμοποιεί σκέψη, δεν χρειάζεται συνεννόηση, συνεργασία, διάλογο, επικοινωνία στην διάρκεια της εργασίας. Ένα σύστημα άκριτης, σιδερένιας υποταγής στην πυραμιδική ιεραρχία.

Ταυτόχρονα σημαδεύτηκε με την επικυριαρχία του οργανωτικού μοντέλου του “Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού” στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, μετά από την χρησιμοποίηση του από τον Λένιν. To κόμμα του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού, το μονολιθικό κόμμα της δικτατορίας του προλεταριάτου και της οικοδόμησης του Σοσιαλισμού, της μιας σωστής άποψης για τους κανόνες της κομματικής οργάνωσης, και της κομματικής ζωής, της μιας σωστής μεθόδου για την πρόσληψη και την ερμηνεία της ιστορίας, της ορθόδοξης κομματικής αλήθειας με εγγυητή αυτής της αλήθειας την κομματική ηγεσία και συνέπειες για τους αιρετικούς.

Η υποταχτική αποδοχή της κατά τον Max Weber(1864-1920/ από τους μεγάλους πατέρες της κοινωνιολογικής σκέψης, Γερμανό κοινωνιολόγο οικονομολόγο), πορείας της ανθρωπότητας, στην τροχιά εγκλεισμού της στο “σιδερένιο κλουβί” γραφειοκρατικής εξουσιαστικής, μηχανιστικής, εξορθολογιστικής, υπέρ-συγκέντρωσης, “στο σκότος της παγωμένης πολικής νύχτας”. Ο Weber κατέληξε στα συμπέρασμα του για την απάνθρωπη ενδελέχεια, την αναπότρεπτη πορεία, της προσανατολισμένης στην μεγιστοποιημένη αποτελεσματικότητα, ιεραρχικής απρόσωπης εξειδικευμένης γραφειοκρατικής οργάνωσης του κράτους, της δημόσιας διοίκησης, της οικονομίας και της κοινωνίας. Μνημειώδεις σχετικές με το θέμα παραμένουν οι διαλέξεις του για την πολιτική ως επάγγελμα στα 1919…

Κόμματα Cartel της ελλειμματικής δημοκρατίας

Kατά γενική παραδοχή η μετατροπή των πολιτικών κομμάτων σε κόμματα Cartel καταγράφεται τις τελευταίες δεκαετίες σε αναπτυγμένες οικονομίες, όπου ο ολιγοπωλιακός πολιτικός ανταγωνισμός, μεταξύ των κομμάτων εξουσίας, μετατρέπεται σε συναγωνιστική συνεργασία για την διατήρηση του ρόλου τους στο σύστημα εξουσίας και την διασφάλιση των αναγκαίων προς τούτο κρατικών μέσων και πόρων. Από την πρώτη έρευνα – παρουσίαση του φαινομένου, αυτό ερευνάται σε συνδυασμό με την πολιτική διαφθορά και διαπλοκή στην σύγχρονη “δημοκρατική διακυβέρνηση”.

Τα ως άνω αποτελούν εκφράσεις στάδια διαρκούς παθητικοποίησης-περιθωριοποίησης της κοινωνίας και του πολίτη. Περιθωριοποίηση που ολοκληρώνεται συνοδευόμενη με τον κομματικό έλεγχο και την εργαλειοποίηση των κοινωνικών και επιστημονικών κινημάτων στο όνομα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού… Ο ολιγοπωλιακός έλεγχος των ΜΜΕ ως η πλήρης κατάργηση “της ισονομίας ισηγορίας ισοπολιτείας” μεταξύ πολιτών, πολιτικών κινήσεων, κομμάτων, αποκαλύπτουν το βάθος της παρακμής των δημοκρατικών θεσμών στην εδραιωμένη μεταδημοκρατία και τις ζοφερές προοπτικές αυτού του ελέγχου στον συνδυασμό του με την τεχνητή νοημοσύνη.

Με δεδομένο ότι η παρακμή δεν μεταρρυθμίζεται ούτε εκσυγχρονίζεται, η έξοδος απ’ αυτήν την νέα φεουδαρχία, προϋποθέτει μια νέα ριζική πολιτισμική αναγέννηση. Παροδικά εφήμερα ιδεολογήματα και μεταρρυθμιστικά εγχειρήματα δεν αρκούν. Είναι προφανές ότι την έξοδο από αυτήν την παρακμή δεν μπορούν να την προσφέρουν δυνάμεις που υπήρξαν γεννήτορες και τροφοί της.

Η απάντηση στην παρακμή

Απέναντι στην βαθιά εδραιωμένη ανομία και βαρβαρότητα, η ανθρωπότητα με συνείδηση των επιτυχιών αλλά και των αιτίων των αποτυχιών του μακραίωνου αγώνα της για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ελευθερία και δικαιοσύνη, οφείλει να αφοσιωθεί σε μια νέα αναγέννηση. Μια αναγέννηση με λάβαρο την “ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”, προτάσσοντας αυτή την φορά την αδελφότητα, της ισότητας και της ελευθερίας.

Πρόταξη αποδεδειγμένα πια αναγκαία, για κάθε γνήσιο, βιώσιμο και αποτελεσματικό πολιτικό υποκείμενο κοινωνικής προσφοράς. Πρόταξη προαπαιτούμενη για την κατάκτηση της “ομόνοιας των ομοίων”, μιας ομόνοιας τραγικά ανύπαρκτης στις αυτοπροσδιοριζόμενες ως πολιτικές και πνευματικές μας πρωτοπορίες. Τραγικά ανύπαρκτης στα κινήματα της αμφισβήτησης και της Αριστεράς, παραδοσιακής και ριζοσπαστικής. Μιας αδελφότητας και μιας “ομόνοιας ομοίων” οπλισμένης με αρετή, με την αρχαιοελληνική της έννοια (Σωφροσύνη, Ανδρεία, Φρόνηση, Δικαιοσύνη). Μιας βιώσιμης αδελφότητας αφοσιωμένων, φλεγόμενη από “αγάπη και τον έρωτα καλού”, οπλισμένη με της ηθικής ενέργειας την ιερή μέθη.

Προφανώς και για τα καθ’ ημάς η θέση της χώρας στον περιφερειακό και παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης δεν θα επέλθει με μια αλλαγή στον συσχετισμό δυνάμεων του Ελληνικού κοινοβουλίου. Μια  τέτοια αλλαγή προϋποθέτει καθολική κοινωνική ανάταση, ριζική κοινωνική ανασυγκρότηση, αναγέννηση του συμμετοχικού μας πολιτισμού, απαλλαγή μας από τον α-νομικο αντικοινωνικό ατομικισμό. Προϋποθέτει πολιτική ανασυγκρότηση, μια καθολικά αναπτυξιακή πολιτική ηγεμονία. Όμως πολιτική ηγεμονία και μάλιστα ανθεκτική βιώσιμη και καρποφόρα προϋποθέτει πολιτισμική ηγεμονία. Στόχοι δύσκολα επιτεύξιμοι σε καιρούς παγκοσμιοποίησης. Σε αυτό το θέμα θα επανέλθουμε…