Οι ανοδικοί κύκλοι του χρυσού – Που θα φθάσει η ουγγιά

Κατά το 2023 η διεθνής μέση τιμή του πολύτιμου μετάλλου διαμορφώνεται στα $1.940,54 ανά ουγγιά, αλλά στις 7 Μαρτίου του 2024 διασπά ανοδικά το επίπεδο των $2.180, ενώ από τις αρχές Ιανουαρίου διατηρεί σταθερά τιμές ανώτερες των $2.000 και στα τέλη Φεβρουαρίου η διεθνής τιμή διασπά τελικά ανοδικά και το φράγμα των 2.100 ανά ουγγιά.

Ο πρώτος ανοδικός κύκλος των τιμών του χρυσού πυροδοτείται μετά την κατάρρευση της Συμφωνίας του Bretton Woods και η τιμή ανά ουγγιά, από τα $35 του Αυγούστου 1971, αναρριχάται στα $800 τον Ιανουάριο 1980, σημειώνοντας άνοδο κατά 2.200%. Οι τιμές όμως αποκλιμακώνονται έως τον Αύγουστο 1999 υποχωρώντας στα $250, σημειώνοντας μείωση κατά 68%, οπότε και αναδύεται ο δεύτερος κύκλος με τις τιμές να διαμορφώνονται τον Αύγουστο 2011 στα $1.900. Η αποκλιμάκωση που ακολουθεί έως τον Δεκέμβριο 2015, οδηγεί πτωτικά τις τιμές στα $1.050, αλλά έκτοτε οι τιμές κινούνται ανοδικά, με στόχο τα επίπεδα των $2.200 τον Μάρτιο 2024, σχηματίζοντας τον τρίτο κύκλο.

Ο πρώτος ανοδικός κύκλος διαρκεί 8,4 έτη, με τον συνεπακόλουθο καθοδικό να διαρκεί 19 έτη, ενώ ο δεύτερος ανοδικός έχει διάρκεια 12 ετών, με τον δεύτερο καθοδικό να διαρκεί 4,3 έτη. Από τον Δεκέμβριο του 2015 έως τον Δεκέμβριο του 2023, μεσολαβεί μία οκταετία ανόδου των τιμών, που συνεχίζεται και κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024. Στο αναπόφευκτο ερώτημα του λόγου που αιτιολογεί την αφετηρία των ανοδικών κύκλων στο 1971, η απάντηση εδράζεται στο γεγονός ότι ο χρυσός έως τότε αποτελεί χρήμα χωρίς να υπάρχει κάποιο άλλο εναλλακτικό μέσον συναλλαγής, με την αξία του να υπολογίζεται με βάση το βάρος του και όχι με κριτήριο διακυμάνσεις ισοτιμιών. Παράλληλα αποτελεί ρήτρα σταθερής αξίας σε διεθνές επίπεδο, αν και περιοδικά η ισχύς της αναστέλλεται λόγω πολέμων ή μεγάλων υποτιμήσεων.

Η εξωπραγματική άνοδος του 3ου κύκλου

Με μία απλοϊκή διαδικασία, εάν υπολογισθεί ο μέσος όρος των αποδόσεων των δύο προηγούμενων ανοδικών κύκλων και η μέση χρονική τους διάρκεια, τότε η μέση απόδοση φθάνει το 1.435% σε μία μέση διάρκεια 10,2 ετών. Εάν ως τιμή βάσης του τρίτου ανοδικού κύκλου ληφθεί η χαμηλή τιμή των $1.050 του Δεκεμβρίου 2015, στην οποία θα εφαρμοσθεί η μέση απόδοση και η μέση χρονική διάρκεια των προηγούμενων κύκλων, τότε η τελική τιμή τον Αύγουστο 2026 θα διαμορφωθεί στα $15.070. Με μία περισσότερο συντηρητική διαδικασία, εάν εκτιμηθεί η μέση ετήσια άνοδος τιμής της οκταετίας του τρίτου ανοδικού κύκλου (Δεκέμβριος 2015 – Δεκέμβριος 2023) που φθάνει το 8,125%, τότε το 2026, εφόσον δεν ανακοπεί ο κύκλος, η τιμή θα διαμορφωθεί στα $2.528,20.

Αν και η τελική τιμή του τρίτου ανοδικού κύκλου φαντάζει εξωπραγματική σε σχέση με τις προηγούμενες, επιβάλλεται να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι οι προηγηθέντες επηρεάζονται και από συμβάντα μεγάλου βάθους. Ο πρώτος κύκλος χαρακτηρίζεται από την ήττα και την αποχώρηση των Αμερικανών από το Βιετνάμ, αλλά και την συνεπακόλουθη μεγάλη ενεργειακή κρίση με τον σχηματισμό του OPEC. Ο δεύτερος συνοδεύεται από τις δύο μεγάλες χρηματιστηριακές κρίσεις της περιόδου 2000-2001 (Dotcom και S&P 500), τους πολέμους των Αμερικανών στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ και την τραγική χρηματοοικονομική κρίση του 2008.

Η αφετηρία του τρίτου κύκλου συμπίπτει με την μεγάλη οικονομική κρίση της Ευρωζώνης, αλλά ενώ στην περίοδο 1970-2009 οι κεντρικές τράπεζες αποτελούν καθαρούς πωλητές χρυσού, αμέσως μετά αναστρέφουν και αρχίζουν να αγοράζουν χρυσό, εφαρμόζοντας όμως μία εξαιρετικά συντηρητική τακτική. Μετά το 2015 η ζήτηση αυξάνεται δραστικά, αλλά η παραγωγή χρυσού παραμένει στάσιμη χωρίς να αυξάνεται, επηρεάζοντας την προσφορά και συνεπακόλουθα την άνοδο των τιμών, με συνέπεια η ισχυρή ζήτηση σε συνδυασμό με την στασιμότητα των εξορύξεων να συντηρεί την ανοδική τάση.

Αναμφίβολα οι αποδόσεις των δύο προηγούμενων ανοδικών κύκλων αξιοποιούνται τεχνικά και σε ετησιοποιημένη βάση, οπότε οι αποδόσεις μειώνονται σημαντικά, οδηγώντας σε περισσότερο συντηρητικές προβλέψεις τιμών. Όμως το γεγονός ότι οι τιμές από το 2015 διπλασιάζονται σε εύρος οκταετίας, χωρίς ανακοπή της τάσης ανόδου, προδικάζει κατά τα φαινόμενα διατήρηση της αύξησης των τιμών.

Μία μερίδα αναλυτών εκτιμά πως οι ενδεχόμενες μειώσεις των επιτοκίων, θα ωθήσουν τις τιμές του πολύτιμου μετάλλου σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα, από την στιγμή που οι επενδύσεις σταθερού εισοδήματος θα ανταγωνίζονται με χαμηλότερες αποδόσεις τον χρυσό, που δεν έχει πάντως έντοκες αποδόσεις. Διαφαίνεται τελικά, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, πως ο ισχυρότερος μοχλός ανόδου, παραμένει εκείνος στον οποίο δεν δίδεται ιδιαίτερη προσοχή, ή ακόμα και περιθωριοποιείται εντελώς.

Οι προβλέψεις για τη συνέχεια

Οπωσδήποτε οι τιμές εμφανίζουν διακυμάνσεις και θα συνεχίσουν να υφίστανται μεταβολές, στην ανοδική τους πορεία, αλλά εκείνοι που διακατέχονται από την ευφορία της ανόδου, οφείλουν να προσέξουν πως το ανώτατο επίπεδο των $800 του 1980 και την έκρηξη των πληθωριστικών πιέσεων που ακολουθεί, εάν αναπροσαρμοσθεί με βάση τον πληθωρισμό, τότε διαμορφώνεται σε τρέχουσα αξία αμερικανικών δολαρίων στα $3.200. Αναπόφευκτα το γεγονός δεν κρίνεται ενθαρρυντικό και η αύξηση των τιμών του πολύτιμου μετάλλου ενδέχεται να ανακοπεί, αν και με βάση τα τρέχοντα δεδομένα η κίνηση προς τα επίπεδα των $3.200 συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες.

Μετά το 2015 η ζήτηση αυξάνεται δραστικά, αλλά η παραγωγή χρυσού παραμένει στάσιμη χωρίς να αυξάνεται, επηρεάζοντας την προσφορά και συνεπακόλουθα την άνοδο των τιμών, με συνέπεια η ισχυρή ζήτηση –σε συνδυασμό με την στασιμότητα των εξορύξεων– να συντηρεί την ανοδική τάση. Αναμφίβολα οι αποδόσεις των δύο προηγούμενων ανοδικών κύκλων αξιοποιούνται τεχνικά και σε ετησιοποιημένη βάση, οπότε οι αποδόσεις μειώνονται σημαντικά, οδηγώντας σε περισσότερο συντηρητικές προβλέψεις τιμών. Κι αυτό παρ’ ότι το γεγονός πως οι τιμές από το 2015 διπλασιάζονται σε εύρος οκταετίας, χωρίς ανακοπή της τάσης ανόδου, προδικάζει κατά τα φαινόμενα διατήρηση της αύξησης των τιμών.

Η CITYGROUP προβλέπει τιμές $3.000 ανά ουγγιά σε ορίζοντα δωδεκαμήνου έως δεκαοκταμήνου, παραθέτοντας τρείς πιθανούς καταλυτικούς παράγοντες που επηρεάζουν την τιμή του πολύτιμου μετάλλου. Ο πρώτος αφορά τις μαζικές αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο. Ο δεύτερος τον διεθνή στασιμοπληθωρισμό και ο τρίτος μία ενδεχόμενη σοβαρή παγκόσμια ύφεση, που θα αυξήσει κατά 50% τις τιμές. Αντίστοιχα η BANK OF AMERICA εκτιμά τιμές της τάξης των $2.700 έως τα τέλη του 2024 και η GOLDMAN SACHS ανάλογες της τάξης των $3.000 στην θερινή περίοδο του 2025.