Κουρέλι έχει ήδη κάνει η Τουρκία τη Διακήρυξη των Αθηνών
11/05/2024Σε συνέχεια της “συνάντησης και διακήρυξης των Αθηνών της 7ης Δεκεμβρίου 2023” γίνεται η συνάντηση της Άγκυρας της 13ης Μαΐου 2024, μεταξύ των δύο ηγετών. Στο δια ταύτα της, η διακήρυξη των Αθηνών, αναφέρει: «Η παρούσα, δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη».
Εν τούτοις, σαφώς και αναπόδραστα αποτελεί άτυπη/informal συμφωνία και επομένως αποδεικτικό τεκμήριο/μέσον που χαρακτηρίζει τις προθέσεις των συμβαλλομένων Κρατών και ως εκ τούτου μπορεί να αξιολογηθεί από τα ίδια τα Μέρη, ή τρίτους, ή διεθνείς οργανισμούς και Δικαστήρια, ως “συμφωνία”.
Οι άτυπες συμφωνίες έχουν ένα περισσότερο διφορούμενο ύφος, απ’ ότι οι τυπικές και είναι χρήσιμες ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Επιλέγονται για την αποφυγή επίσημων και ορατών εθνικών δεσμεύσεων, για την αποφυγή των πολιτικών εμποδίων της επικύρωσης, για την επίτευξη συμφωνιών γρήγορα και αθόρυβα και για την παροχή ευελιξίας για τυχόν μεταγενέστερες τροποποιήσεις ή ακόμη και παραίτηση από αυτές.
Διαφέρουν από τις επίσημες τυπικές συμφωνίες, όχι επειδή η ουσία τους είναι λιγότερο σημαντική (πχ η κρίση των πυραύλων της Κούβας επιλύθηκε με άτυπη συμφωνία, Οκτώβριος του 1962), αλλά επειδή οι υποσχέσεις είναι λιγότερο ορατές και πιο διφορούμενες. Αλλά περί αυτού, χωρεί άλλη ανάλυση.
Ποια Διακήρυξη των Αθηνών;
Όμως από την όλη στάση της ερντογανικής Τουρκίας στο διάστημα 7 Δεκεμβρίου 2023-13 Μαΐου 2024 , όχι μόνον δεν φαίνονται ορατά οφέλη για την Ελλάδα – πλην ίσως της νηνεμίας των αεροπορικών παραβιάσεων – αλλά ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας είναι στο ζενίθ. Ήδη, το ανυπόστατο δόγμα της “Γαλάζιας Πατρίδας” μπαίνει στα σχολεία, η Τουρκία έχει ενστάσεις για τα θαλάσσια πάρκα natura 2000 στο Αιγαίο, ζητά αποστρατικοποίηση των νησιών, συνεκμετάλλευση/συνδιαχείριση του Αιγαίου, αμφισβητεί γενικά την υφαλοκρηπίδα, την ΑΟΖ και την κυριαρχία του Καστελλόριζου και πολλών νησιών και βραχονησίδων.
Συνεχίζει να θεωρεί ενεργό του τουρκολιβυκό μνημόνιο, καθώς και τους Έλληνες μουσουλμάνους της Θράκης, ως τάχα καταπιεσμένους Τούρκους (sic). Παράλληλα, καμία πρόοδος στο Κυπριακό, με τα κατοχικά στρατεύματα μιας νατοϊκής χώρας (Τουρκίας) να κατέχουν παράνομα, επί 50 χρόνια, εδάφη μιας χώρας της ΕΕ (Κύπρου), ενώ την καλοπιστία της Ελλάδας, την εκλαμβάνει ως αδυναμία.
Εκμεταλλεύτηκε το τάχα μου καλό κλίμα με την Ελλάδα και την άρση του veto στο ΝΑΤΟ για Σουηδία-Φινλανδία, ούτως ώστε να πάρει τα F16, να μην του επιβληθούν κυρώσεις από την ΕΕ για την καταχρηστική συμπεριφορά του το καλοκαίρι του 2020 στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ μετέτρεψε την Αγιά Σοφιά σε τζαμί. Ήδη δε, μέσα στο Ορθόδοξο Πάσχα του 2024, μετέτρεψε σε τζαμί και το μοναδικό εξαιρετικό μνημείο της Μονής της Χώρας, την στιγμή που έχει συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Δηλαδή, η Διακήρυξη των Αθηνών της 7ης Δεκεμβρίου 2023, έγινε, αλλά είναι σαν να μην έγινε! Πιθανόν, κάθε συμβαλλόμενο μέρος είχε/έχει τους λόγους του για να κερδίσει χρόνο επί των συμφερόντων του. Θα μπορούσε η διακήρυξη των Αθηνών, να οδηγήσει στη Χάγη; Κατά κοινή ομολογία, η Χάγη είναι μακριά για τυχόν επίλυση διαφοράς/διαφορών, οπότε τι απομένει απ’ όλο αυτό;
- Πρακτικά κοινωνικά, μια πρόσκαιρη ηρεμία στις αεροπορικές παραβιάσεις.
- Πολιτικά, ίσως κάποια αμφίδρομα οφέλη των κυβερνήσεων και των δύο χωρών.
Αυτό αρκεί για να θεωρούνται αυτές οι συναντήσεις-διακηρύξεις ως επιτυχείς; Στην παρούσα, το μόνο που βλέπουμε είναι την Τουρκία ως πλήρως αναθεωρητική χώρα, με την ανοχή της Ελλάδας στο διάστημα 7 Δεκ.2023-13 Μαΐου 2024. Για πόσο ακόμα;