Τελετή Έναρξης: Όταν η μειονότητα επιβάλλει τις απόψεις της στην πλειονότητα

Πέρα από τις προφανείς προσβολές που εμπεριείχε η Τελετή Έναρξης στα ιερά και όσια της Χριστιανικής πίστης, υπήρξαν και παρατράγουδα με τον μασκοφόρο που μετέφερε την Ολυμπιακή φλόγα και το μεταλλικό άλογο με τον μυστηριώδη καβαλάρη. Η τροφή για σχόλια ήταν άφθονη και απασχόλησε ανθρώπους σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, διότι όπως και να το κάνουμε, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα παγκόσμιο σημείο αναφοράς.

Το παράδοξο με την τελετή αυτή είναι ότι κατάφερε να ενώσει και τα φύσει διεστώτα, με τον Τούρκο πρόεδρο κ. Ταγίπ Ερντογάν (που θεωρεί τον εαυτό του ως νέο πορθητή, έχοντας μετατρέψει τους ιερούς χώρους της Ορθοδοξίας σε μουσουλμανικά τεμένη) να καταφέρεται εναντίον της τελετής έναρξης, με την επισήμανση ότι προσβάλλει τον μουσουλμανικό και τον χριστιανικό κόσμο!

Προφανώς, οι αντιδράσεις του «σουλτάνου» υπαγορεύονται από την γεωπολιτική αντιπαλότητα μεταξύ Άγκυρας και Παρισιού για τον έλεγχο της Μεσογείου, αλλά το όλο πνεύμα της καλλιτεχνικής προσέγγισης του παρείχε μια θαυμάσια αφορμή. Συγκρίνοντας την κριτική του με την αφωνία των ηγετών της «πολιτισμένης» Δύσης, που κατά τα άλλα εμφανίζονται ως σημαιοφόροι του δικαιωματισμού και της πολιτικής ορθότητας (εκτός από όταν αφορά στα δικαιώματα της πλειοψηφίας), απλά διαπιστώνει πόσο ελλιποβαρείς είναι οι δεύτεροι σε σχέση με τον πρώτο.

Ακόμη και το συνήθως συγκρατημένο και διπλωματικό Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε την εξής ανακοίνωση μετά από μιαν αρχική αμηχανία: «Οι Ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν κορυφαίο αθλητικό γεγονός, το οποίο προσελκύει το ενδιαφέρον εκατομμυρίων συνανθρώπων μας από κάθε γωνία της υφηλίου και η τελετή έναρξής τους έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς προσφέρεται για την ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού της διοργανώτριας χώρας και τη διάχυση θετικών μηνυμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.  Με πολλή θλίψη παρακολουθήσαμε να προβάλλονται, κατά τη διάρκεια της τελετής στο Παρίσι, προσβλητικές παραστάσεις για τον Χριστιανισμό και το ιερό Ευαγγέλιο, αλλά και για κάθε πολιτισμένο άνθρωπο, ο οποίος αναγνωρίζει το δικαίωμα της πίστης και του σεβασμού στα θρησκευτικά σύμβολα. Οι εικόνες αυτές όχι μόνο δεν ελάμπρυναν την τελετή αλλά την αμαύρωσαν. Δεν είναι πρόοδος η βλασφημία προς τον Θεό, ούτε δικαίωμα η προσβολή των θρησκευτικών πεποιθήσεων των συνανθρώπων μας. Η αυθόρμητη έκφραση αποστροφής και αποδοκιμασίας από πλευράς του κόσμου, ευελπιστούμε ότι έστειλε ένα αρκούντως ηχηρό μήνυμα στους ιθύνοντες και αποτελεί πηγή ελπίδας για αποφυγή παρόμοιων ενεργειών στο μέλλον».

Τι δείχνει η Τελετή Έναρξης

Η Εκκλησία της Ελλάδος προτίμησε να μην σχολιάσει καν την τελετή μέσα από τα συλλογικά όργανά της, θέλοντας προφανώς να την υποβαθμίσει και να την χαρακτηρίσει ως ανάξια λόγου. Κι εδώ οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες, με πολλούς να αναρωτιόνται τι θα γινόταν εάν ζούσε ο μακαριστός Χριστόδουλος; Το πότε και πώς πρέπει να απαντάει κανείς σε μια εποχή που οι προκλήσεις κατά των παραδοσιακών ηθών και εθίμων ολοένα και αυξάνονται με προφανή σκοπό όχι μόνο να εκφραστεί μια διαφορετική άποψη, αλλά να επιβληθεί ως κυρίαρχη, είναι ένα πρόβλημα που θα πρέπει αν απασχολεί ολοένα και περισσότερο πολιτικούς, κοινωνικούς και θρησκευτικούς φορείς.

Γενικά, για άλλη μια φορά, παρατηρούμε απροκάλυπτα πια να επιβάλλονται νεοταξικές ιδεοληψίες με τον στανιό στο φιλοθεάμων κοινό, παρεισφρέοντας σε ουδέτερο έδαφος. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες υποτίθεται ότι συμβολίζουν το «ευ αγωνίζεσθαι» και την «ευγενή άμιλλα». Φυσικά, εδώ και καιρό, η εμπορευματοποίηση των Αγώνων οδήγησε σε φαινόμενα όπως το ντόπινγκ, διότι η χαρά της συμμετοχής έχει πάψει προ πολλού να συγκινεί χορηγούς και διαφημιστές, οι οποίοι χρειάζονται μετάλλια και διακρίσεις για να πουλήσουν τα προϊόντα τους… Η αίγλη του χρυσού μεταλλίου επισκίασε ολοκληρωτικά την φιλοκαλία του κότινου και τις αξίες που αντιπροσώπευε.

Παράλληλα, η μεταφυσική του Ολυμπισμού μετατράπηκε σε μια ενίοτε κακόγουστη μεγαλοπαραγωγή εντυπωσιοθηρίας. Επ’ ευκαιρία των νεοταξικών υπερβολών του 2024, πολλοί έσπευσαν να εξάρουν την τελετή έναρξης που διοργάνωσε η Αθήνα το 2004, αλλά η αλήθεια είναι ότι ούτε κι εκείνη κατόρθωσε να ξεριζώσει εντελώς την αλλοτρίωση που επιβάλλει η σύγχρονη «μπίζνα» των Ολυμπιακών Αγώνων. Όσοι έζησαν την εμπειρία εκείνη προ 20ετίας θα θυμούνται την φασαρία (άσε την σπατάλη) που δημιουργήθηκε με την περιβόητη στέγη Καλατράβα και πόσο αχρείαστη φαίνεται όλη αυτή η ιστορία εκ των υστέρων. Επίσης, η θέα των ολυμπιακών εγκαταστάσεων της Αθήνας να σαπίζουν σήμερα είναι άλλο ένα σημάδι που φανερώνει ότι ο σχεδιασμός δεν έδεσε απόλυτα με τον τόπο και δεν απορρίφθηκε οργανικά.

Η Τελετή Έναρξης της Αθήνας

Εν πάση περιπτώσει, η λιτότητα της τελετής του 2004 δημιούργησε μια ατμόσφαιρα πολύ πιο ευχάριστη από το φετινό θέαμα, όπου πάλι η τυραννία της μειοψηφίας κατάφερε να περάσει το δικό της εις βάρος του συνόλου… Σήμερα, στο απόγειο (;) του γουοκισμού, τα ήθη και τα έθιμα που προβάλλονται ως πρότυπα είναι πολύ διαφορετικά από εκείνα που ενέπνευσαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το ευ αγωνίζεσθαι έχει αντικατασταθεί από την ζαβολιά που επιβάλλεται κατά την αποκλειστική κρίση κάποιων “ελίτ”, οι οποίοι πριμοδοτούν τους ευνοούμενους τους με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσον εν ονόματι της δήθεν ισότητας. Επίσης, η ευγενής άμιλλα έχει απολεσθεί, αφού ο καθένας πλέον κοιτάζει να πιάσει τον στόχο που θέτει χωρίς να ενδιαφερθεί εάν επικράτησε με δίκαιο τρόπο. Αρκεί να περάσει το δικό του…

Φυσικά, αυτό δεν περιορίζεται μόνο στον αθλητισμό. Αντιθέτως, ο αθλητισμός λειτουργεί ως καθρέφτης της κοινωνίας. Πολιτικοί νάνοι κατορθώνουν και κυβερνούν ολόκληρους λαούς με την στήριξη στρατολογημένων ΜΜΕ και εξωτερικών παραγόντων. Η πλειοψηφία της λαϊκής ετυμηγορίας περνάει μέσα από διάφορες αλχημείες μέχρι που να επεξεργαστεί και να εμφανιστεί το ζητούμενο αποτέλεσμα.

Εκλογικά συστήματα μαγειρεύουν την καταμέτρηση των ψήφων κατά το δοκούν και μετά οι νικητές (που ενίοτε έρχονται δεύτεροι ή τρίτοι σε ψήφους) παριστάνουν τους θριαμβευτές… Σε περίπτωση αρνητικού εκλογικού αποτελέσματος, οι έχοντες την εξουσία (παρ)ερμηνεύουν το αποτέλεσμα σύμφωνα πάντα με τα συμφέροντά τους, αποφεύγοντας έτσι κάθε συζήτηση για τα καυτά θέματα που απασχολούν την κοινωνία. Μέσα σε ένα τέτοιο κοινωνικό περίγυρο, επόμενο είναι να επηρεαστεί και ο αθλητισμός.

Συνεπώς, εάν το θέαμα που προσέφερε η τελετή έναρξης του Παρισίου προκάλεσε, ίσως πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια και να στραφεί η κριτική όχι αποκλειστικά στους διοργανωτές, αλλά στην ίδια την κοινωνία που βομβαρδίζεται ανηλεώς από την κυρίαρχη ιδεοληψία που προωθούν και δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει επαρκώς τους αμυντικούς μηχανισμούς της. Ό,τι αποδεχόμαστε να διδάσκεται στα σχολεία μας, να παίζει στις τηλεοράσεις μας, να μας εκπροσωπεί πολιτικά, να χρηματοδοτείται με τους φόρους μας είναι αυτό που θα μας «τρίβουν στην μούρη» οι κάθε λογής καλλιτέχνες με κάθε ευκαιρία, προς επιβεβαίωση του αφηγήματος που θέλουν να παρουσιάσουν ως κυρίαρχη τάση.