Το ΓΕΝ για την επέτειο της Ένωσης της Σάμου με την Ελλάδα

«Η ένωση της Σάμου με την Ελλάδα ήταν αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης εθνικής και πολιτικής πάλης των Σαμιωτών κατά της Οθωμανικής κυριαρχίας. Αν και η Σάμος είχε καθεστώς Ηγεμονίας (αυτόνομο κράτος) υπό την επικυριαρχία της Υψηλής Πύλης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από το 1834, οι κάτοικοί της επιθυμούσαν την ένταξή τους στο ελληνικό κράτος. Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο του 1912, η Σάμος ξεκίνησε επανάσταση κατά της Οθωμανικής διοίκησης, με το Θεμιστοκλή Σοφούλη να ηγείται του αγώνα για την απελευθέρωση. Στις 11 Νοεμβρίου 1912, η σαμιακή εθνοσυνέλευση κήρυξε την ένωση με την Ελλάδα, αν και αυτό δεν αναγνωρίστηκε αμέσως διεθνώς. Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913, η ένωση της Σάμου με την Ελλάδα επικυρώθηκε επίσημα. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην εθνική ολοκλήρωση του ελληνικού κράτους και σημείο αναφοράς για την εθνική συνείδηση των Σαμιωτών. Η ένωση της Σάμου με την Ελλάδα ήταν ηθικός και στρατηγικός στόχος, ενσωματώνοντας το νησί στο πλαίσιο του νέου ελληνικού έθνους – κράτους», αναφέρει η ανακοίνωση.

Εν τω μεταξύ, με λαμπρότητα και μεγαλειώδεις εκδηλώσεις, η Σάμος τιμά σήμερα, Κυριακή 17 Νοεμβρίου, την 112η επέτειο της Ένωσής της με την Ελλάδα. Οι εορτασμοί περιλαμβάνουν παρελάσεις, τιμητικές εκδηλώσεις και αναφορές στη σπουδαία ιστορική στιγμή του 1912, που σηματοδότησε την ενσωμάτωση του νησιού στη μητέρα πατρίδα.

Όπως μεταδίδει ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Χάρης Ζαβουδάκης στις 11 Νοεμβρίου 1912, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, πολιτικός του νησιού, συγκάλεσε Έκτακτη Εθνοσυνέλευση στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού του Αγίου Σπυρίδωνα. Μπροστά σε πλήθος ενθουσιασμένων Σαμιωτών, ο Σοφούλης κήρυξε την ένωση της Σάμου με την Ελλάδα. Οι παρευρισκόμενοι ξέσπασαν σε ζητωκραυγές, γιορτάζοντας την πολυπόθητη στιγμή που τερμάτισε 78 χρόνια καθεστώτος ηγεμονίας.

Το ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης στάλθηκε στον τότε πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Η τυπική ενσωμάτωση της Σάμου ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 1913, όταν τα ελληνικά πλοία “Νίκη” και “Βέλος” κατέπλευσαν στο Βαθύ. Οι Σαμιώτες υποδέχτηκαν τα πλοία με ενθουσιασμό, σφραγίζοντας και επίσημα την επιστροφή τους στην ελληνική επικράτεια.

Η Σάμος, μετά την Επανάσταση του 1821, δεν κατάφερε να ενταχθεί στο ελληνικό κράτος το 1830, όπως συνέβη με άλλες περιοχές. Αντίθετα, από το 1834 βρέθηκε υπό καθεστώς ηγεμονίας που επέβαλαν οι ξένες δυνάμεις. Παρά το ότι ο ηγεμόνας είχε περιορισμένα προνόμια, οι Σαμιώτες δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται για την ελευθερία τους. Οι προσπάθειες αυτές κορυφώθηκαν το 1912, όταν η ένωση με την Ελλάδα έγινε πραγματικότητα.

Σήμερα, 112 χρόνια μετά, η Σάμος θυμάται και γιορτάζει με παρελάσεις και εκδηλώσεις σε όλο το νησί. Στο Βαθύ, η παρέλαση έγινε μπροστά από την εξέδρα των επισήμων, ενώ συμμετείχαν σχολεία, πολιτιστικοί σύλλογοι και τιμητικά άγημα του ιστορικού συλλόγου «Καπετάν Λαχανάς», που έχει αναδειχθεί σε σύμβολο του αγώνα των Σαμιωτών για ελευθερία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ και ΕΡΤ