Τα ΜΜΕ προκαταλαμβάνουν τους ιστορικούς – Η περίπτωση Σημίτη

Βλέπετε, ζούμε στους επιταχυνόμενους μεταβολισμούς των μέσων μαζικής ενημέρωσης όπου μπορούν με τρικ να κάνουν το μαύρο άσπρο και τις παρακμιακές εποχές να τις βαφτίζουν σημαντικά μεγέθη της ιστορικής πορείας. Εξάλλου έχουμε φτάσει σε ταχύτητες δίχως επιστροφή στην ενημέρωση που μεταβάλλουν γεγονότα και πρόσωπα της ιστορίας σε προσκυνητάρια παραλείποντας τα καίρια και τα ουσιώδη. Σήμερα τα συμβάντα δεν έχουν λογικές συνέπειες επειδή κινούνται τόσο γρήγορα με τα ΜΜΕ, που χάνουν τη σφραγίδα τους, τη διαδρομή τους, την καταγραφή τους.

Πολλοί πιστεύουν ότι οι ιστορικοί κλονισμοί έχουν ξεπεραστεί. Ό,τι διαχρονικό υπάρχει μέσα στην ιστορία δε θεωρείται παρόν αλλά φευγαλέο και διάσπαρτο. Ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Γιάσπερς υποστήριζε ότι η ιστορία κινείται ως παρούσα στιγμή που εκκολάπτει τις μελλοντικές δυνατότητες κινούμενη έξω από την περιοχή της υποκειμενίζουσας άποψης. Η ιστορία δεν είναι αποκλειστικό προϊόν συμφεροντολογικών ομάδων αλλά επιστημόνων οι οποίοι αυτοφυώς αλλά και μέσα από επιστημονικά κριτήρια νιώθουν την ευθύνη της καταγραφής των χρονικών στιγμών και περιόδων.

Διαφορετικά η σύναξη συμφεροντολόγων θα κρατούσε τη λεία της ιστορικής καταγραφής λιβανίζοντας και αγιοποιώντας γεγονότα και πρόσωπα στο γίγνεσθαι της μνήμης. Όποια όμως προσπάθεια και αν έγινε στο παρελθόν ώστε να ξαναγραφεί η ιστορία από την αρχή, αλλιώς και αλλιώτικα δεν απέδωσε. Ας θυμηθούμε για παράδειγμα τη Σοβιετική Ένωση. Ό,τι σβήστηκε με τον κομμουνισμό από την ιστορία της Ρωσίας, δεν ξεθώριασε ποτέ.

Ιστορία που χάνεται στην επιθυμία

Εμείς τα τελευταία χρόνια ξαναγράφουμε την ιστορία μας με γραφίδες υπολογισμένης ερμηνευτικής και προβολές απωθημένων επιθυμιών. Έτσι τα ιστορικά δρώμενα και πρόσωπα στερούνται αληθείας επειδή δεν διαθέτουν αναγωγή με το πραγματικό. Κάποιες νέες ιστορικές γραφίδες κατασκευάζουν και συνεχίζουν με πείσμα αδιάλυτο να υπερασπίζονται μια απονοηματισμένη ιστορία σκανδαλωδώς προκλητική και πλήρως ψευδοποιημένη. Παράλληλα μια εκμυθευτική παραπληροφόρηση στέλνει πρόσωπα, γεγονότα και εικόνες στον υπερχώρο της προσομοίωσης όπου κάθε αντικειμενική εγκυρότητα χάνεται.

Γνωρίζουμε ότι καμία ιστορία δεν αντέχει τη φυγοκέντρηση που προκαλούν τα ΜΜΕ. Γιατί εκείνο που συμβαίνει με τα ΜΜΕ είναι ότι απελευθερώνει τα αίτια και τα αιτιατά, τα γεγονότα και το παρασκήνιο, τον θύτη και τα θύματα, τον εξουσιαστή και τον εξουσιαζόμενο, έτσι ώστε να μη μπορεί τίποτε να βρει το δικό του πόλο, το δικό του προβάδισμα και όλα να διαφεύγουν σε στιγμές εντροπίας.

Διαστρέβλωση από τα ΜΜΕ

Κάπως έτσι λοιπόν, το νόημα και οι προτεραιότητες, οι αποτιμήσεις των λαθών και των ευκαιριών, οι συνθήκες και οι δυναμικές, εισέρχονται στο πεδίο της ανώφελης αναζήτησης. Ο Γάλλος φιλόσοφος Μερλώ Ποντύ είχε πει ότι «ο κόσμος μπορεί να φαίνεται ότι ιστορικά είναι συστημένος αλλά ποτέ δεν είναι πλήρως συστημένος». Πάντα υπάρχει το μέγεθος της ιστορικής θραύσης όσο και αν θέλουν ΜΜΕ, πολιτικοί παράγοντες, κληρονομημένα συμφέροντα, εξουσιαστικές νησίδες επιβολής, με παράλογη εμμονή, να αποφέρουν ιστορικές ερμηνείες και δολιεύσεις προκειμένου να καταστήσουν τον πολίτη χωρίς σαφές ιστορικό περίγραμμα.

Για παράδειγμα όσο και αν θέλουν να αγιοποιήσουν τον τεθνεώτα και πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη οι μίσθαρνες γραφίδες και τα κρατικοδίαιτα κανάλια, οι μαύρες σκιές που άφησε πίσω του ο Σημίτης είναι μεγάλες. Σκάνδαλα με δωροδοκίες υπουργών του, με χρηματιστήριο, με γκριζάρισμα των ελληνικών συμφερόντων στο Αιγαίο, με διαβλητές διαδικασίες στην είσοδό μας στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ και πολλά άλλα, αποδεικνύουν ότι ο εκσυγχρονισμός της πολιτικής του ήταν κάλπικος και επικίνδυνος.

Κάποιοι πιστεύουν ότι όσο οι πολίτες αποσύρονται από το προσκήνιο τόσο καταρρέουν οι δεσμοί τους με την ιστορία καθώς επίσης και από το γεγονός ότι σφυρηλατείται και η σύνδεσή τους με τις μεταβατικές ερμηνείες. Δηλαδή με τα άκλητα, τα ακατάγραφα, τα αδιασταύρωτα και τα ανεμώλια αθύρματα της παρα-ιστορικής μεταξίωσης

Όσες όμως ιστορικές ερμηνείες και αν δώσει το μεταπολιτευτικό, ανέκκλητο, μηδενιστικό σύστημα των στρατευμένων και ομόστοιχων κομματανθρώπων, το γκριζάρισμα του Αιγαίου είχε πρωταγωνιστές, η ονομασία των Σκοπίων είχε καλοθελητές, το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου είχε δράστες, τα μνημόνια είχαν κατηχητές, οι παρακολουθήσεις πολιτών και πολιτικών είχαν οργανωτές. «Όχι, η ιστορία δε γηράσκει μέσα στη χειμέρια παγωνιά…» έλεγε ο Αλμπέρ Καμύ.