Οι πύραυλοι AMRAAM και το τετράπλευρο Ινδία-Πακιστάν-Τουρκία-Ελλάδα
23/05/2025
Η Τουρκία θα παραγγείλει 53 πυραύλους AMRAAM και η Ινδία διαμαρτύρεται εντονότατα, με το αντιτουρκικό αίσθημα να διαπερνά και την ινδική κοινωνία. Η προαναφερόμενη συμφωνία με τις ΗΠΑ (αξίας 225 εκατομμυρίων δολαρίων) δεν περιλαμβάνει μόνο τους πυραύλους, αλλά επιπλέον τα ανταλλακτικά, τα κιβώτια αποθήκευσης, το λογισμικό και την υποστήριξη από μηχανικούς και εργολάβους.
Η συγκεκριμένη πώληση χρειάζεται την έγκριση του αμερικανικού Κογκρέσου, αλλά μόλις την λάβει η Τουρκία, θα παραλάβει τους 53 πυραύλους AMRAAM, με τον υπόλοιπο εξοπλισμό. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, η προμήθεια αυτή έχει στόχο να βοηθήσει την άμυνα της Τουρκίας και να προστατεύσει τις αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή, συνεισφέροντας στην σταθερότητα της Ευρώπης. Οι γενικότερες εξελίξεις, δείχνουν ότι η Τουρκία εκτιμάται ως ένα σημαντικό μέλος της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, παρόλο που διαθέτει τους πυραύλους S-400, με την ΕΕ να της ανοίγει την πόρτα για την ευρωπαϊκή άμυνα, παραβλέποντας Ελλάδα και Κύπρο.
Ο πύραυλος AMRAAM μπορεί να εκτοξευθεί από πολλά μαχητικά αεροσκάφη, όπως τα F-16 που κυρίως χρησιμοποιεί η Τουρκία. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε χερσαία συστήματα αεράμυνας. Αυτοί οι πύραυλοι χρησιμοποιούνται από πολλές χώρες και έχουν δοκιμαστεί σε πολλά πεδία. Είναι έξυπνοι, γρήγοροι και δύσκολο να αποφευχθούν.
Εκ πρώτης όψεως, αυτή η πώληση πυραύλων μοιάζει ως μία απλή εξοπλιστική συμφωνία μεταξύ δύο συμμαχικών χωρών. Όμως, ευλόγως η εξέλιξη αυτή πρέπει να ανησυχεί την χώρα μας, καθώς το timing προβληματίζει: Οι ανοιχτές θύρες της ΕΕ για την ευρωπαϊκή άμυνα στην Τουρκία, τα Eurofighter που θέλουν να τους δώσουν οι Γερμανοί, η άρση των αμερικανικών κυρώσεων για το ισλαμικό καθεστώς στην Συρία, η μεσολάβηση που επιχειρεί η Τουρκία στο Ουκρανικό, τα δεδομένα είναι πολλά… Όμως η εξέλιξη με τους πυραύλους AMRAAM, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στην Ινδία, λόγω των στενών σχέσεων της Τουρκίας με το Πακιστάν, όχι μόνο σε πολιτικό, αλλά και σε στρατιωτικό επίπεδο.
Γιατί ανησυχεί η Ινδία
Το 2019, κατά τη διάρκεια μιας αερομαχίας μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, πακιστανικά μαχητικά αεροσκάφη F-16 εκτόξευσαν πυραύλους AMRAAM εναντίον ινδικών αεροσκαφών, ως αντίποινα για την ινδική-αεροπορική επιδρομή στο Μπαλακότ. Είχε προηγηθεί μία τρομοκρατική επίθεση στην Πουλγουάμα του Κασμίρ που σκότωσε πολλούς Ινδούς στρατιώτες (την οποία η Ινδία απέδωσε σε ισλαμικές οργανώσεις που στηρίζονται από το Πακιστάν, όπως έπραξε και φέτος, σε αντίστοιχη επίθεση ισλαμιστών με θύματα ινδουϊστές τουρίστες στο Κασμίρ).
Τότε η Ινδία είχε παρουσιάσει στις ΗΠΑ αποδείξεις ότι το Πακιστάν είχε χρησιμοποιήσει πυραύλους AMRAAM κατά τη διάρκεια της επίθεσης του 2019. Αυτοί οι πύραυλοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο από ορισμένα μαχητικά αεροσκάφη – και το Πακιστάν έχει μόνο μία τέτοια πλατφόρμα που μπορεί να τους εκτοξεύσει. Αυτό το επεισόδιο προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στην Ινδία, καθώς τα αμερικανικά όπλα που είχαν δοθεί για την άμυνα του Πακιστάν, τελικώς χρησιμοποιήθηκαν εναντίον της.
Τώρα που η Τουρκία – μία χώρα με στρατηγική συμμαχία με το Πακιστάν – αγοράζει πυραύλους AMRAAM, η Ινδία φοβάται την επανάληψη του επεισοδίου του 2019. Τι θα γίνει αν η Τουρκία βοηθήσει ξανά το Πακιστάν, ή του μεταφέρει οπλισμό και τεχνολογία; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς στo Νέο Δελχί.
Η Τουρκία έχει ήδη στείλει drones στο Πακιστάν. Αυτά τα drones φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν στις πρόσφατες πακιστανικές-διασυνοριακές επιχειρήσεις, στις οποίες οι ινδικές δυνάμεις κλήθηκαν να απαντήσουν. Η Τουρκία υποστηρίζει ανοιχτά το Πακιστάν σε πολλά ζητήματα – και φυσικά στο ζήτημα του Κασμίρ, την διαφιλονικούμενη περιοχή που διεκδικούν Ινδία και Πακιστάν. Δεν αποτέλεσε έκπληξη που και στην πρόσφατη πολεμική κρίση, η Τουρκία υποστήριξε το Πακιστάν και επέκρινε την Ινδία, κάτι που πρόσεξαν δεόντως στο Νέο Δελχί.
Όπως προαναφέραμε, η Τουρκία έχει έρθει πολύ κοντά με το Πακιστάν. Στέλνει όπλα, drones και τεχνική βοήθεια. Εκπαιδεύει ακόμη και Πακιστανούς στρατιώτες και συνεργάζεται μαζί τους σε αμυντικά έργα. Όταν η Ινδία δε λαμβάνει μέτρα κατά της τρομοκρατίας που προέρχεται από το Πακιστάν, η Τουρκία παγίως αντιδρά. Όλα αυτά κάνουν την ινδική κυβέρνηση και τον στρατό να παρακολουθούν τις εξελίξεις. Εξάλλου, οι αναμνήσεις του 2019 είναι ακόμα νωπές και οι κίνδυνοι κάθε άλλο παρά αβάσιμοι είναι.
Οι Ινδοί κατά της Τουρκίας
Οι αντιδράσεις κατά της Τουρκίας δεν περιορίζονται σε θέματα εξοπλισμών, καθώς ένα αντιτουρκικό ρεύμα διαπερνά την ινδική κοινωνία. Εν μέσω της κλιμάκωσης των διπλωματικών εντάσεων μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας, οι Ινδοί λιανοπωλητές και διαδικτυακές πλατφόρμες έχουν ξεκινήσει ένα ευρύ μποϊκοτάζ τουρκικών προϊόντων, που κυμαίνεται από τρόφιμα και καλλυντικά, έως την ένδυση και ταξιδιωτικές υπηρεσίες.
Η κίνηση αυτή ήρθε ως απάντηση στην πρόσφατη δημόσια επίδειξη αλληλεγγύης του Τούρκου προέδρου Ερντογάν προς το Πακιστάν, έπειτα από τις πρόσφατες διασυνοριακές εχθροπραξίες Ινδίας-Πακιστάν, την αφορμή για τις οποίες αποτέλεσε ξανά μία τρομοκρατική επίθεση φανατικών ισλαμιστών, όπως προαναφέραμε, στο ινδικό Κασμίρ. Παρόλο που τελικά κηρύχθηκε κατάπαυση του πυρός, η στάση του Ερντογάν έχει προκαλέσει εκτεταμένη δυσαρέσκεια σε όλη την Ινδία.
Συγκεκριμένα, η Παν-ινδική Ομοσπονδία Διανομέων Καταναλωτικών Προϊόντων (AICPDF), η οποία προμηθεύει σχεδόν 13 εκατομμύρια καταστήματα παντοπωλείων, ανακοίνωσε ένα «επ’ αόριστο και ολοκληρωτικό μποϊκοτάζ» σε προϊόντα τουρκικής προέλευσης. Η AICPDF δήλωσε ότι η απόφαση για μποϊκοτάζ θα επηρεάσει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων τουρκικών σοκολάτων, μπισκότων, μαρμελάδων, γκοφρετών, καφέ και προϊόντων περιποίησης δέρματος. Η αξία των επηρεαζόμενων προϊόντων εκτιμάται σε περίπου 234 εκατομμύρια δολάρια.
Μεγάλοι ινδικοί διαδικτυακοί λιανοπωλητές μόδας συμμετέχουν επίσης στο μποϊκοτάζ. Η Myntra, ο βραχίονας μόδας της Flipkart που υποστηρίζεται από την Walmart, φέρεται να έχει διαγράψει από τη λίστα τουρκικές μάρκες, όπως οι Trendyol, LC Waikiki και Mavi. Μια πηγή που γνωρίζει το θέμα δήλωσε ότι η απόφαση ελήφθη «για το εθνικό συμφέρον».
Ομοίως, η πλατφόρμα μόδας AJIO της Reliance αφαίρεσε δημοφιλείς τουρκικές μάρκες, όπως η Trendyol και η Koton από τις λίστες της, με πολλά προϊόντα να έχουν χαρακτηριστεί πλέον “εκτός αποθέματος“. Το “κοινό-εθνικό αίσθημα” είναι το κίνητρο πίσω από την κίνηση αυτή, σύμφωνα με πηγή που μίλησε σε διεθνή ΜΜΕ.
Διευρύνεται το μποϊκοτάζ
Σε μια ακόμη ένδειξη αλληλεγγύης, η ιστοσελίδα παροχής υπηρεσιών και λιανικής Flipkart ανέστειλε τις κρατήσεις για πτήσεις, ξενοδοχεία και ταξιδιωτικά πακέτα προς την Τουρκία, επικαλούμενη ανησυχίες για «το εθνικό συμφέρον και την κυριαρχία της Ινδίας». Οι ταξιδιώτες ακυρώνουν ταξίδια στην Τουρκία και η ινδική κυβέρνηση ανακάλεσε την άδεια ασφαλείας της τουρκικής εταιρείας αεροπορικών υπηρεσιών Celebi. Επιπλέον, η Air India φέρεται να ασκεί πιέσεις για να μπλοκάρει μια προτεινόμενη συνεργασία μίσθωσης αεροσκαφών μεταξύ της ανταγωνίστριας IndiGo και της Turkish Airlines, επικαλούμενη επιχειρηματικές ανησυχίες και ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια.
Αν και το Νέο Δελχί δεν έχει εκδώσει καμία επίσημη οδηγία που να επιβάλλει μποϊκοτάζ, η ανεπίσημη αυτή εκστρατεία φαίνεται να κερδίζει δυναμική. Είναι χαρακτηριστικό πως ο πρωθυπουργός της Πολιτείας Χιματσάλ Πραντές, δήλωσε ότι θα επιδιώξει την απαγόρευση των εισαγωγών τουρκικών μήλων, οι οποίες εκτιμήθηκαν σε περίπου 60 εκατομμύρια δολάρια το 2024.
Οι εισαγωγές από την Τουρκία αποτιμήθηκαν σε 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, κυρίως από ορυκτά καύσιμα και πολύτιμων μετάλλων. Να σημειωθεί πως μόνο οι εισαγωγές ένδυσης ανήλθαν σε 81 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την ινδική οικονομική εφημερίδα Trading Economics.
Καθώς οι διπλωματικές τριβές συνεχίζονται, το μποϊκοτάζ που καθοδηγείται από τους καταναλωτές υπογραμμίζει την αυξανόμενη επιρροή του εθνικού αισθήματος στο εμπόριο και την εταιρική συμπεριφορά σε μια από τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου.