Δύο λόγιοι δημοσιογράφοι που η πένα τους σήμερα λείπει…

«Άμα πεθάνω και σε ρωτήσουν τι ήμουνα, τι πίστευα, από πού αντλούσα αυτά τα όσα έγραφα, να πεις πως δεν ήμουνα τίποτε άλλο από ένας απλός άνθρωπος, που πίστευα βαθιά στην αγάπη, στην καλοσύνη, στην ανθρωπιά. Και θα εξακολουθώ να πιστεύω ώς την τελευταία μου στιγμή πως η ανθρωπότητα μόνο μ’ αυτές μπορεί να σωθεί», έλεγε ο Φτέρης στην σύζυγό του Ρέα που το 1977 εξέδωσε από τον Δίφρο τη βιογραφία του με τον τίτλο “Δίπλα στον άντρα μου”.

Κοινά σημεία Φτέρη και Νίτσου είναι ότι είχαν αδελφό δημοσιογράφο, οι σπουδές τους στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η συνεργασία τους σε έντυπα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, τέλος η αγάπη τους για τη ζωή και για την τέχνη που τη νιώθει κανείς σε κάθε κείμενό τους. Ο αδελφός του πρώτου Πότης Τσιμπιδάρος και ο αδελφός του δεύτερου Δημήτριος Νίτσος εργάστηκαν ως αρθρογράφοι και ως επιτελικά στελέχη εφημερίδων στην Καλαμάτα και στην Αθήνα.

 

Το δεύτερο κοινό σημείο τους προκύπτει από τα άρθρα του Φτέρη, αρκετά από τα οποία συγκεντρώθηκαν στα “Πρόσωπα και Σχήματα” (Η Πορεία, Αθήνα 1954), και από το εξαιρετικά φροντισμένο τυποτεχνικά περιοδικό “Θέατρο” του Νίτσου (1961-81), τους καυστικούς “Αστερίσκους” του οποίου συγκέντρωσε με τον υπότιτλο “Χωρίς φόβο αλλά με πάθος” σε δύο τόμους (Καστανιώτης, Αθήνα 1996, 1998). Το τρίτο κοινό σημείο τους είναι η μεταπολεμική θητεία τους στις εφημερίδες “Τα Νέα” και “Το Βήμα”. Το τέταρτο κοινό σημείο τους είναι η αγάπη τους για τη ζωή και για την τέχνη.

Συμβολή στην ελληνική δημοσιογραφία

Ο Μανιάτης την καταγωγή Φτέρης προσέφερε πολλά στα Ελληνικά Γράμματα, με αρχή τη θητεία του στον “Νουμά”, στη Ρώμη και τα “Παρισινά Χρονογραφήματα” ως ανταποκριτής του “Ελευθέρου Βήματος” από το 1924. Γρήγορα πέρασε στα “Αθηναϊκά Νέα”, τα οποία διηύθυνε κατά την έκρηξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940. Δεν σταμάτησε έως το τέλος να δημοσιεύει επιφυλλίδες στις εφημερίδες “Τα Νέα”, και το “Βήμα”, με το αγαπητό στους αναγνώστες ύφος του. Τα κείμενά του είναι ελκυστικά, κατανοητά, λαμπρά, χωρίς επίδειξη, με ποιητική διάθεση. Τον είπαν “Κινητό λεξικό” και “Λογοτέχνη της Δημοσιογραφίας”!

Ο Νίτσος ήταν Ηπειρώτης, Δωριέας, όπως δήλωνε· μνημονεύεται μάλιστα ο επίσης Ηπειρώτης λόγιος και συγγραφέας Νικόλαος Νίτσος (1860-1940). “Στοχαστικό έφηβο” τον αποκαλεί η καθηγήτριά του Μουσικής στο Η΄ Γυμνάσιο Αθηνών Λιλίκα Νάκου (1899/1903/1904-1989) στο αυτοβιογραφικό, αφιερωμένο και στον Δημήτριο Νίτσο βιβλίο της “Το χρονικό μιας δημοσιογράφου” (Αθήνα 1979, 1981). Στρατεύθηκε στην Εθνική Αντίσταση και αργότερα χρημάτισε πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941-1944.

Στάθηκε πάντα δίπλα σε συνδικαλιστικά αιτήματα όλων των εργατών του Τύπου. Απόδειξη του θάρρους του να αναλαμβάνει ευθύνες υπήρξε η διεύθυνση της εφημερίδας “Αδέσμευτη Γνώμη”, η οποία ταυτίστηκε με τον απεργιακό αγώνα των Ελλήνων δημοσιογράφων τον Μάιο του 1975. Ήταν εκείνος που πρόσεξε τη θεατρική κίνηση στην Ελλάδα.

Την έννοια του για το θέατρο στην Ελλάδα την εξέφρασε στην εφημερίδα “Τα Νέα” ως αρχισυντάκτης της από το 1952 και ως διευθυντής της στη χρυσή εποχή τους, από το 1962 έως το 1974. Είχε την ικανότητα να επιλέγει άξιους συνεργάτες και να τους αξιοποιεί δυναμικά. Σχετίστηκε με πολλούς καλλιτέχνες, ενώ υπήρξε δραστήριος πρόεδρος της Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος.

Άσπιλοι, αμόλυντοι, άφθοροι

Και ο Φτέρης και ο Νίτσος δεν δίστασαν να εκφράσουν ευθέως την άποψή τους, χωρίς την παραμικρή υποχώρηση, ενώ συνδέθηκαν ανιδιοτελώς με Έλληνες του πνεύματος και της τέχνης. Αποτέλεσαν ανυπέρβλητα πρότυπα ανθρώπινου ήθους και επαγγελματικού φρονήματος, συνέλαβαν τα μηνύματα των καιρών τους και τα μετέτρεψαν σε γόνιμες δημιουργικές προτάσεις.

Ο συνοδοιπόρος του Φτέρη στον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη Παύλος Παλαιολόγος (1895-1984) έγραψε στην εφημερίδα “Το Βήμα” (15 Σεπτεμβρίου 1967): «Καθαρός ανάμεσα στους καθαρούς μας. Χωρίς ούτε μια τόση δα κηλίδα στο ένδυμα. Μόνος του πόρος οι καρποί του μόχθου του. Δεν είναι αυτοί που σε πλουτίζουν. Του έλειψε ο πλούτος. Δεν του έλειψε η περηφάνεια και η αξιοπρέπεια». Και ο Γιώργος Ιωάννου (1927-1985) χαρακτήριζε τον Νίτσο στην αφιερωμένη σε εκείνον συναγωγή πεζών του “Κοιτάσματα” (Γνώση, Αθήνα 1990) “ιερό τέρας του Τύπου”, καθώς ο Νίτσος τον είχε προσηλυτίσει, μυήσει «αρκετά στην υπόθεση της δημοσιογραφίας».