Η “γιαγιά Τιτίκα” και η “μαύρη Porsche” – Η ποινική αντιμετώπιση των τροχαίων

Το ένα από τα τροχαία που απασχολούν το φως της δημοσιότητας, σημειώθηκε το βράδυ της Παρασκευής στη Πάτρα. Η “γιαγιά Τιτίκα” με το 7χρονο κοριτσάκι διασχίζουν το δρόμο, όταν μία μηχανή έρχεται κατά πάνω τους. Η γιαγιά βάζοντας το σώμα της μπροστά, παρασύρεται και βρίσκει ακαριαίο θάνατο, σώζοντας το 7χρονο κορίτσι, που τραυματίστηκε, ευτυχώς ελαφρά.

Η μηχανή εκφενδονίζεται 150 μέτρα μακριά και ο οδηγός, που τραυματίστηκε επίσης ελαφρά, συνελήφθη, ενώ του ασκήθηκε δίωξη σε βαθμό κακουργήματος και αναμένεται να απολογηθεί ενώπιον του Ανακριτή. Σύμφωνα με πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, η μηχανή παραβίασε κόκκινο σηματοδότη και κατόπιν ανέπτυξε μεγάλη ταχύτητα, προκαλώντας το θανατηφόρο τροχαίο.

Βράδυ Παρασκευής στην Εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Νέων Μουδανιών. Μία μαύρη Porsche, κινούμενη με ιλιγγιώδη ταχύτητα, σύμφωνα με πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, συγκρούεται πλαγιομετωπικά με άλλο αυτοκίνητο, από το οποίο ανασύρθηκαν δύο νεαρά άτομα σοβαρά τραυματισμένα. Η Porsche βρίσκεται 100 μέτρα μακριά σε παράδρομο της Εθνικής, ενώ η οδηγός φέρεται να τράπηκε σε φυγή, εγκαταλείποντας το σημείο του ατυχήματος.

Επτά ώρες αργότερα συλλαμβάνεται και σε βάρος της ασκείται δίωξη σε βαθμό κακουργήματος, για επικίνδυνη οδήγηση από την οποία θα μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, με αποτέλεσμα βαριά σωματική βλάβη, σωματική βλάβη από αμέλεια, κατά συρροή, εγκατάλειψη από υπαίτιο τροχαίου από οδηγό που είχε ως αποτέλεσμα σωματική βλάβη ατόμων. Επιπλέον, η κατηγορούμενη διώκεται για οδήγηση οχήματος υπό την επίδραση ναρκωτικών ουσιών, καθώς φέρεται να παραδέχθηκε ότι είχε καταναλώσει ένα ηρεμιστικό χάπι (Xanax), το οποίο υποστήριξε ότι της χορηγήθηκε στο νοσοκομείο όπου μετέβη μετά το τροχαίο.

Τί δηλώνουν οι δικηγόροι

Σύμφωνα με όσα δήλωσαν οι συνήγοροι υπεράσπισης της 45χρονης, η οποία αναμένεται να απολογηθεί ενώπιον του Ανακριτή, «Άπαντες ζητούν το κεφάλι της πελάτισσάς μας επί πίνακι. Αν η πελάτισσά μας οδηγούσε ένα Lada και έκανε παρέα με εμένα που είμαι άσημος, αυτή τη στιγμή δεν θα βρισκόμασταν εδώ. Στον προέλεγχο της αιθανόλης, το αποτέλεσμα είναι 0,08 και παραποιήθηκε στα κανάλια πως είναι 0,8, δηλαδή 10 φορές παραπάνω.

Μιλάμε για μια περίπτωση από αυτές που συμβαίνουν καθημερινά, 7-8 φορές στην πόλη μας… Δεν υπάρχει καθόλου αιθανόλη στο αίμα. Δεν υπάρχει καθόλου αλκοόλ και η κοπέλα είναι πεντακάθαρη. Προσπαθούμε να καταλάβουμε και εμείς τι έχει γίνει». Τέλος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της 45χρονης, δεν κατάλαβε τι ακριβώς συνέβη στο τροχαίο ατύχημα, μπήκε στο αυτοκίνητο της φίλης της που ακολουθούσε από πίσω και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο.

«Ο κάθε κατηγορούμενος έχει δικαίωμα υπεράσπισης και να πει ό,τι θέλει. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πράγματα που έρχονται σε αντίθεση με την κοινή λογική. Η εκτίμησή μου είναι ότι αυτά που λέγονται υπερασπιστικά δεν αντέχουν στην κοινή λογική», σχολιάζει ο συνήγορος του θύματος. «Είναι γεγονός ότι έφυγε και εγκατέλειψε το σημείο του τροχαίου ατυχήματος. Από την εμπειρία μας, ο οδηγός που έχει καταναλώσει αλκοόλ και ξέρει ότι θα του γίνει έλεγχος επιλέγει να φύγει από το σημείο. Κακώς, καθώς υποχρέωση κάθε οδηγού είναι να παραμείνει εκεί και να ειδοποιήσει την αστυνομία, αλλιώς πρόκειται για ποινικό αδίκημα.

Η δική μου εκτίμηση είναι ότι η κυρία επέλεξε να φύγει καθώς ήξερε ότι, αν έφτανε η αστυνομία στο σημείο, από τις πρώτες ενέργειες που θα έκαναν οι αστυνομικοί θα ήταν να την ελέγξουν για αλκοόλ», τονίζει. Σχετικά με την ταχύτητα με την οποία κινούνταν η Porsche, τονίζει ότι «Είναι σαφέστατο και προφανέστατο ότι ήταν πολύ μεγάλη η ταχύτητα, πάνω από 150 χλμ./ώρα. Το όριο στον συγκεκριμένο δρόμο είναι 90 χλμ./ώρα και άρα η ταχύτητά της το υπερβαίνει τουλάχιστον κατά 60 χλμ./ώρα. Εγώ πιστεύω ότι ήταν πάνω από 180 χλμ./ώρα. Όλα αυτά θα προκύψουν από την προανάκριση της αστυνομίας».

Τι επιβάλλει ο ΚΟΚ σε περίπτωση τροχαίου

Σύμφωνα με το άρθρο 43 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ως ισχύει σήμερα (ήδη άρθρο 47 του νέου ΚΟΚ με ισχύ από 13 Σεπτεμβρίου) αν συμβεί οδικό τροχαίο ατύχημα, από το οποίο επήλθε βλάβη σε πρόσωπα ή πράγματα, κάθε οδηγός ή άλλος που χρησιμοποιεί την οδό, ο οποίος ενεπλάκη με οποιονδήποτε τρόπο στο ατύχημα υποχρεούται:

• Να σταθμεύσει αμέσως στον τόπο του ατυχήματος, χωρίς να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους στην κυκλοφορία.
• Να λάβει μέτρα κυκλοφοριακής ασφάλειας στον τόπο του ατυχήματος και, αν δεν μπορεί, να ειδοποιήσει για το ατύχημα την πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή.
• Να δώσει τα στοιχεία της ταυτότητάς του ως και κάθε χρήσιμη σχετική με το όχημά του πληροφορία, αν οι εμπλακέντες στο ατύχημα ζητήσουν αυτά.

Αν από το οδικό τροχαίο ατύχημα επήλθε θάνατος ή σωματική βλάβη, κάθε οδηγός ή άλλος που χρησιμοποιεί την οδό, ο οποίος ενεπλάκη με οποιονδήποτε τρόπο στο ατύχημα, υποχρεούται επιπλέον:

• Να δώσει την αναγκαία βοήθεια και συμπαράσταση στους παθόντες.
• Να ειδοποιήσει την πλησιέστερη Αστυνομική Αρχή και να παραμείνει στον τόπο του ατυχήματος μέχρι την άφιξή της, εκτός αν είναι αναγκαία η απομάκρυνσή του για την ειδοποίηση της Αστυνομίας ή για την περίθαλψη των τραυματιών ή του ίδιου. Και στην περίπτωση αυτήν ο οδηγός υποχρεούται να αναγγείλει το ατύχημα στην Αστυνομική Αρχή το ταχύτερο δυνατόν.
• Να αποτρέψει οποιαδήποτε μεταβολή στον τόπο του ατυχήματος, η οποία θα μπορούσε να δυσκολέψει το έργο της Αστυνομίας με εξαίρεση τις ενέργειές του εκείνες οι οποίες αποβλέπουν στην αποκατάσταση της τυχόν διακοπείσας κυκλοφορίας

Αυτός, που παραβαίνει τις ανωτέρω υποχρεώσεις τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός μήνα (1 μήνα-5 έτη). Αν από τη συμπεριφορά του, ο παθών περιήλθε σε κίνδυνο ζωής ή επήλθε θάνατος ή βαριά σωματική βλάβη αυτού, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών (6 μήνες-5 έτη), εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη στις δύο πιο πάνω περιπτώσεις και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για χρονικό διάστημα τριών (3) έως έξι (6) μηνών, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.

Άξιο αναφοράς στο σημείο αυτό είναι η τροποποίηση και αυστηροποίηση του πλαισίου ποινών με το Νέο ΚΟΚ με ισχύ από 13 Σεπτεμβρίου 2025, όπου προβλέπεται ότι αν από τη συμπεριφορά του υπαιτίου ο παθών περιήλθε σε κίνδυνο ζωής επιβάλλεται κάθειρξη έως έξι (6) ετών, αν επήλθε βαριά σωματική βλάβη κάθειρξη έως δέκα (10) ετών, και αν επήλθε θάνατος κάθειρξη έως είκοσι (20) ετών, εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη. Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται ως παρεπόμενη ποινή η αφαίρεση της αδείας οδήγησης για χρονικό διάστημα τριών (3) έως έξι (6) μηνών, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο.

Ποια η περαιτέρω ποινική αντιμετώπιση

Επιπλέον των διατάξεων του ΚΟΚ, όταν από ένα τροχαίο ατύχημα προκαλείται τραυματισμός ή θάνατος του παθόντος, τότε το περιστατικό αυτό αποτελεί ποινικό ζήτημα. Αν από τις συνθήκες τέλεσης του τροχαίου ατυχήματος, προκύψει ότι ο οδηγός ενήργησε επικίνδυνα, υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών ή αντίθετα προς τους κανόνες του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τότε διώκεται ποινικά και μάλιστα σε περίπτωση βαρύ τραυματισμού ή θανάτου, σε βαθμό κακουργήματος. Ειδικότερα, στο αρ. 290Α ΠΚ ορίζεται ότι όποιος κατά τη συγκοινωνία στους δρόμους ή στις πλατείες:

α) οδηγεί όχημα, μολονότι δεν είναι σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή λόγω σωματικής ή πνευματικής εξάντλησης ή

β) οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες, ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή προβαίνει κατά την οδήγηση σε επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες, ή

γ) οδηγεί όχημα i) σε αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον εξήντα (60) χλμ. ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο, κατά τουλάχιστον τριάντα (30) χλμ. ανά ώρα, ii) εντός κατοικημένης περιοχής ή σε άλλο οδικό δίκτυο με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον σαράντα (40) χλμ. ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο, κατά τουλάχιστον είκοσι (20) χλμ. ανά ώρα, ή

δ) οδηγεί όχημα στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.) εκτός των περιπτώσεων αποκλειστικού προορισμού της, ή

ε) παραβιάζει ερυθρό σηματοδότη,

Tιμωρείται, αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις σε άλλες διατάξεις:

• Με φυλάκιση έως τρία έτη (10 ημ. έως 3 έτη), αν προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα.
• Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους (1-5 έτη), αν προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο.
• Με κάθειρξη έως δέκα έτη (5-10 έτη), αν είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη του παθόντος ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις.
• Με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών (10-20 έτη), αν είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του παθόντος.

Επιπλέον, αναλόγως του αποτελέσματος που προκαλείται, τραυματισμός ή θάνατος του παθόντος, διώκεται και τιμωρείται κατά συρροή, λόγω της ετερότητας των εννόμων αγαθών, και για το αντίστοιχο αδίκημα και συγκεκριμένα:

• Σε περίπτωση πρόκλησης σωματικής βλάβης, διώκεται επιπλέον για σωματική βλάβη από αμέλεια κατ΄ άρθρο 314 ΠΚ και τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη (2-5 έτη) ή χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας. Αν η σωματική βλάβη που προκλήθηκε είναι βαριά, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία (3) έτη, ενώ αν αυτή είναι εντελώς ελαφρά, επιβάλλεται χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας. Στην περίπτωση αυτή για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση, εκτός των περιπτώσεων που ο υπαίτιος ήταν οδηγός οχήματος ή υπόχρεος λόγω της υπηρεσίας ή του επαγγέλματός του να καταβάλει ιδιαίτερη επιμέλεια ή προσοχή, όπου είναι αυτεπάγγελτη.
• Σε περίπτωση θανάτου, διώκεται και για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατ΄ άρθρο 302 ΠΚ και τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών (2-5 έτη).

Τροχαία με εγκατάλειψη

Τέλος, μία ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν τα τροχαία ατυχήματα, στα οποία οι υπαίτιοι οδηγοί εγκαταλείπουν το τόπο του ατυχήματος και τους τραυματίες. Η περίπτωση αυτή είναι πολύ συχνή στην Ελλάδα και αποτελεί μία συμπεριφορά έντονου αντικοινωνικού χαρακτήρα, που επισύρει και σοβαρές νομικές ευθύνες για τον υπαίτιο. Αν σκεφτεί κανείς ότι η παροχή έγκαιρης βοήθειας στα θύματα μπορεί να τους σώσει τη ζωή, κατανοεί την ιδιαίτερη απαξία της εν λόγω συμπεριφοράς.

Όπως και ανωτέρω αναφέρθηκε, ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας προβλέπει υποχρεώσεις για τον υπαίτιο τροχαίου ατυχήματος και ιδίως στην περίπτωση πρόκλησης σωματικής βλάβης ή θανάτου του παθόντος, με κυριότερες τη παροχή βοήθειας και την παραμονή στο τόπο του ατυχήματος. Δημιουργείται δηλαδή ιδιαίτερη νομική υποχρέωση για τον υπαίτιο οδηγό να περιθάλψει τον παθόντα. Έτσι, με την παραβίαση της υποχρέωσης αυτής και την εγκατάλειψη του θύματος, επιπλέον των ποινικών κυρώσεων του ΚΟΚ, των κυρώσεων των ανωτέρω ποινικών άρθρων, τυγχάνει εφαρμογής και το αδίκημα της έκθεσης.

Ειδικότερα, στο αρ. 306 ΠΚ, προβλέπεται ότι όποιος αφήνει αβοήθητο ένα πρόσωπο, που έχει υποχρέωση να το περιθάλπει, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών (6 μήνες – 5 έτη). Αν η πράξη προκάλεσε στον παθόντα βαριά σωματική βλάβη επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών (3-5 έτη), ενώ αν η πράξη προκάλεσε το θάνατο του παθόντος, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη (5-10 έτη).

Το νομικό πλαίσιο, ιδίως και με το νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, αποτελεί ένα σημαντικό αποτρεπτικό εργαλείο, ωστόσο δεν έχει σταθεί ικανό να αποτρέψει επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές, που στη καλύτερη περίπτωση δημιουργούν έναν παράγοντα κινδύνου για όλους μας ανεξαιρέτως, που μπορεί να βρεθούμε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή, και στη χειρότερη να στοιχίσουν ανθρώπινες ζωές.

 

---

 

Η Εύα Γιαλίδη είναι δικηγόρος.