Προσωπικότητα-έκπληξη η πιο πλούσια γυναίκα στο κόσμο

Πράγματι, η Φρανσουάζ Μπετανκούρ Μάγερς είναι γεμάτη αντιφάσεις. Κληρονόμησε μια αυτοκρατορία που ζει από την εικόνα, αλλά η ίδια αποστρέφεται τη δημόσια έκθεση. Κατέχει τον πλούτο μιας δυναστείας, αλλά ζει με λιτότητα που ξαφνιάζει. Είναι γυναίκα που κυβερνά μια βιομηχανία ομορφιάς, ενώ η ίδια ασχολείται με την αιωνιότητα των θρησκευτικών κειμένων. Η L’ Oréal, ο κολοσσός που ξεκίνησε από τα εργαστήρια του Eugène Schueller, στις αρχές του 20ού αιώνα, έγινε παγκόσμιο σύμβολο glamour, πολυτέλειας και καινοτομίας.

Η σημερινή κληρονόμος της L’ Oréal, όμως, ακολούθησε μια διαδρομή, που μοιάζει εκ διαμέτρου αντίθετη από την εικόνα των προϊόντων, που φέρουν την υπογραφή της εταιρείας. Αντί για λάμψη, προτίμησε τη σκιά. Αντί για κοσμικότητες, τα βιβλία. Και αντί για εξώφυλλα, την εσωτερική αναζήτηση. Γεννημένη το 1953 στο Neuilly-sur-Seine, ένα από τα πιο αριστοκρατικά προάστια του Παρισιού, η Φρανσουάζ μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και υπερβολής. Η μητέρα της, Λιλιάν Μπετανκούρ, ήταν ήδη μια από τις ισχυρότερες γυναίκες της Ευρώπης, ενώ ο πατέρας της Αντρέ Μπετανκούρ, είχε αφοσιωθεί στην πολιτική και συγγραφική του καριέρα.

Η Φρανσουάζ δεν φάνηκε να αισθάνεται άνετα μέσα σε αυτόν τον κόσμο. Ενώ οι συνομήλικές της μπορεί να ονειρεύονταν εντυπωσιακές εξόδους στο Παρίσι, εκείνη κλεινόταν στα δωμάτια της οικογενειακής έπαυλης, βυθισμένη στη μουσική και τα βιβλία της. Από μικρή έδειξε έφεση στο πιάνο και αργότερα στη μελέτη της φιλοσοφίας και της θεολογίας. «Ήταν πάντα ένα κορίτσι διαφορετικό», θυμούνται όσοι την γνώριζαν, «Προτιμούσε να ρωτά και να αμφισβητεί, παρά να εντυπωσιάζει».

Οι σχέσεις με τους γονείς της

Η αλήθεια είναι ότι δεν βοήθησε και η σχέση με τους γονείς της, που χαρακτηριζόταν από ένταση. Η μητέρα της Λιλιάν, δυναμική και εκρηκτική, αγαπούσε τη δημοσιότητα και τον πλούτο. Η Φρανσουάζ, αντίθετα, έβλεπε με καχυποψία αυτόν τον κόσμο. Η κορύφωση της σύγκρουσης ήρθε το 2000 με το διαβόητο “Affaire Bettencourt”. Η Φρανσουάζ κατέθεσε μήνυση κατηγορώντας τον στενό φίλο και προστατευόμενο της μητέρας της, τον φωτογράφο François-Marie Banier, ότι εκμεταλλευόταν την ηλικία και την ευάλωτη ψυχολογική κατάσταση της μητέρας της, Λιλιάν, αποσπώντας δώρα, χρήματα και έργα τέχνης ανυπολόγιστης αξίας.

Η υπόθεση πήρε γρήγορα διαστάσεις: από οικογενειακή διαμάχη εξελίχθηκε σε πολιτικο-οικονομικό σκάνδαλο, με αναφορές στη φοροδιαφυγή, σε κρυφούς λογαριασμούς στην Ελβετία και σε χρηματοδοτήσεις Γάλλων πολιτικών. Η δικαστική διαμάχη κράτησε σχεδόν μια δεκαετία, αφήνοντας βαθιά τραύματα στην οικογένεια. Το 2011, γαλλικό δικαστήριο έκρινε ότι η Λιλιάν Μπετανκούρ δεν είχε πια πλήρη ικανότητα διαχείρισης και όρισε κηδεμόνες για την περιουσία της, με επικεφαλής τη Φρανσουάζ. Η απόφαση αυτή, αν και δικαίωσε τη στάση της κόρης, σφράγισε οριστικά την απόσταση ανάμεσά τους. Όταν η Λιλιάν πέθανε το 2017, η συμφιλίωση δεν είχε έρθει ποτέ πραγματικά.

Με τον πατέρα της, η σχέση ήταν πιο ήρεμη. Ο Αντρέ, με τις λογοτεχνικές και πολιτικές του αναζητήσεις, ενθάρρυνε την κλίση της στη γνώση και την έρευνα. Για τη Φρανσουάζ, εκείνος υπήρξε μια φιγούρα σταθερότητας σε ένα σπίτι όπου η δύναμη και η δημοσιότητα συχνά γίνονταν συνώνυμα της απομόνωσης. Η Φρανσουάζ ποτέ δεν περιορίστηκε στον ρόλο της κόρης ή της κληρονόμου. Έγραψε βιβλία που θα ξάφνιαζαν όσους περίμεναν από εκείνη μια καριέρα στη μόδα ή στα καλλυντικά. Το έργο της γύρω από τη Γένεση είναι ογκώδες, σχολαστικό και ακαδημαϊκό, ενώ έχει συγγράψει και βιβλίο για τον διάλογο μεταξύ Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού. Το πάθος της για τη θρησκεία, την ιστορία και την κλασική μουσική μαρτυρά μια γυναίκα που επέλεξε τον δρόμο της εσωτερικότητας.

Σήμερα, ως πρόεδρος της Holding Téthys, η Φρανσουάζ ελέγχει το 33% της L’ Oréal. Η περιουσία της, που ξεπερνά τα 90 δισ. δολάρια, την καθιστά την πλουσιότερη γυναίκα στον κόσμο. Κι όμως, ελάχιστες φορές έχει εμφανιστεί σε δημόσιες εκδηλώσεις. Δεν θα τη βρει κανείς σε επιδείξεις μόδας και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Η διακριτικότητα αυτή δεν είναι απλώς επιλογή, είναι στάση ζωής. Η ίδια επιθυμεί να μένει πίσω από τις αποφάσεις, να λειτουργεί σαν “σιωπηλός άξονας” της αυτοκρατορίας.