Θέλει προσοχή το πολυδιαφημισμένο IRIS

Η έκρηξη της δημοφιλίας του IRIS ίσως κρύβει παγίδες. Μπορεί το κράτος να το στηρίζει ως σύστημα θεωρητικά για να γλιτώνει ο κόσμος προμήθειες, αλλά ουσιαστικά με αυτό παρακολουθεί άμεσα όλες τις συναλλαγές. Αν π.χ. στέλνετε τακτικά λεφτά σε ένα φίλο που σας δάνεισε πέρσι ή στον ερωτικό σας σύντροφο που αυτή την εποχή είναι άνεργος, στο τέλος ο άνθρωπος μπορεί να φορολογηθεί ή και να κατηγορηθεί για “μαύρο χρήμα”.

Και σε απλές συναλλαγές χαμηλών ποσών μπορεί το κράτος να βάλει “κόκκινη σημαία”. Ας πούμε ότι ο “λεφτάς” της παρέας πληρώνει συχνά το λογαριασμό όταν βγαίνετε έξω και οι άλλοι του στέλνετε το μερίδιό σας αργότερα. Μπορεί η ΑΑΔΕ να θεωρήσει εισόδημα του φίλου αυτά τα ποσά; Σύμφωνα με το νόμο, εισόδημα θεωρείται μόνο η αμοιβή από εργασία, υπηρεσίες, εμπορική δραστηριότητα ή επενδύσεις. Ομως υπάρχει περίπτωση ο φίλος ή ο σύντροφός σας να κληθεί να αποδείξει ότι δεν παρείχε υπηρεσίες.

Θεωρούν πολλοί ότι ένας τρόπος να αποφευχθούν παρεξηγήσεις, είναι να προστίθεται στην συναλλαγή αιτιολογία, όπως «φαγητό», «λογαριασμός» ή «δώρο». Έτσι, αν η εφορία εξετάσει τον λογαριασμό, η προέλευση των χρημάτων είναι σαφής. Εντούτοις μπορεί η αιτιολογία να εκληφθεί και ως ψευδής, ειδικά αν οι εισροές είναι συχνές, όπως π.χ. αν στέλνετε στον ορφανό ανιψιό σας 300 ευρώ την εβδομάδα επειδή σπουδάζει σε άλλη πόλη. Η εφορία μπορεί να θεωρήσει ότι πρόκειται για “μαύρη” παροχή υπηρεσιών ή εμπορική δραστηριότητα και να ζητήσει εξηγήσεις.

Σύμφωνα δε με τον νόμο 4839/21 του άρθρου 56 φορολογούνται ακόμα και τα δώρα του γάμου. Για να αποφευχθεί ο φόρος σε περίπτωση ελέγχου, καλό θα ήταν να υπάρξουν τα εξής:Λίστα με τους καλεσμένους, αιτιολογία της τραπεζικής κατάθεσης (να αναγράφει δώρο γάμου), να μην απέχει πολύ χρονικά η κατάθεση από την ημερομηνία γάμου.

Η δυναμική του IRIS πάντως είναι εντυπωσιακή: το 2024 οι διατραπεζικές συναλλαγές ξεπέρασαν τα 57,3 εκατ., συνολικής αξίας 6,1 δισ. ευρώ, με αύξηση 137% σε σχέση με το 2023. Περισσότεροι από 3,8 εκατ. πολίτες χρησιμοποιούν το IRIS P2P, ενώ πάνω από 565.000 επαγγελματίες έχουν ενταχθεί στο IRIS P2B. Επιπλέον, περίπου 8.000 επιχειρήσεις και ηλεκτρονικά καταστήματα συμμετέχουν στο IRIS Commerce, με υποχρεωτική ένταξη όλων των επαγγελματιών από τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Θεωρητικά οι ιδιώτες μπορούν να στέλνουν χωρίς πρόβλημα ή έλεγχο έως 1.000 ευρώ ημερησίως και 5.000 ευρώ μηνιαίως, ενώ οι επαγγελματίες έως 31.000 ευρώ μηνιαίως. Ομως αυτό ισχύει θεωρητικά. Η διεθνής επέκταση του IRIS έρχεται επίσης το 2026, με μεταφορές χρημάτων μεταξύ ιδιωτών σε χώρες EuroPA, όπως Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Σκανδιναβία και Πολωνία, σε χώρες όπου πολλοί έχουν συγγενείς εργαζόμενους ή σπουδάζοντες.