Η σχέση της τιμής χρυσού-πετρελαίου – Τί δείχνει για την παγκόσμια οικονομία
03/10/2025
Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται η ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη θεωρεί το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παρωχημένα ορυκτά καύσιμα, σε πείσμα του γεγονότος ότι η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας (Energy Information Agency-EIA), υπολογίζει ότι η συμμετοχή τους στο ενεργειακό μείγμα θα κορυφωθεί στο 40% το 2030, για να αποκλιμακωθεί αργά στο 35% το 2050.
Η σχέση όμως των δύο αγαθών με την μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, εμφανίζει διακυμάνσεις με καίρια σημασία για τον βαθμό διατήρησης ομαλών συνθηκών στην παγκόσμια οικονομία. Η σχέση ορίζεται από τον αριθμό των βαρελιών αργού πετρελαίου, που αγοράζονται με μία ουγκιά χρυσού και κρίνεται κομβικός δείκτης για την υγεία της διεθνούς οικονομίας, αποκαλύπτοντας το πότε οι τιμές του αργού πετρελαίου ή του χρυσού εμφανίζουν επικίνδυνες ανισορροπίες.
Η τιμή αναφοράς του αργού πετρελαίου ορίζεται από την αντίστοιχη του αργού του Δυτικού Τέξας (WTI) που συνιστά την μία από τις δύο βασικές στην αγορά του πετρελαίου. Ένα υψηλό μέγεθος στην σχέση αποκαλύπτει πως ο χρυσός έχει υπερβολικό κόστος σε σχέση με το αργό πετρέλαιο, ενώ ένα χαμηλό συνεπάγεται το αντίστροφο, οπότε άμεσα υπάρχει σήμα για υπερβολική ζήτηση ενέργειας με προεξέχον το αργό πετρέλαιο (στο χαμηλό) ή για περίοδο νομισματικής αβεβαιότητας (στο υψηλό), που ενδεχόμενα καταλήγει σε σοβαρότατη κρίση.
Από το 1950 έως το 1970, η ρήτρα χρυσού και οι σταθερές τιμές του αργού πετρελαίου διατηρούν την σχέση μεταξύ 11 και 13 επί μία εικοσαετία, αλλά μετά το 1980, η διακύμανση μεταβάλλεται δραστικά μεταξύ 6 και 40. Η ακραία περίπτωση εμφανίζεται στο πρώτο δίμηνο των εγκλεισμών της υγειονομικής κρίσης, με την σχέση να εκτινάσσεται στο 91,1, όταν η απότομη άνοδος των τιμών του χρυσού και η συρρίκνωση της ζήτησης αργού δημιουργούν κυριολεκτικά ένα χάσμα. Η ομαλοποίηση όμως μετά την κρίση ανατρέπεται στις αρχές του 2024, όταν η σχέση υπερβαίνει το 26, για να διαμορφωθεί στην λήξη του έτους στο 39 και στην λήξη του πρώτου εξαμήνου του 2025 σε επίπεδα ανώτερα του 51.
Ημερομηνία |
Χρυσός προς Αργό Πετρέλαιο |
01-01-1946 |
29,91 |
01-01-1950 |
13,62 |
01-01-1960 |
11,89 |
01-01-1970 |
10,91 |
01-01-1980 |
20,86 |
01-01-1990 |
18,10 |
01-01-2000 |
10,29 |
01-01-2010 |
14,80 |
01-01-2020 |
30,66 |
01-01-2024 |
26,88 |
31-12-2024 |
39,06 |
30-06-2025 |
51,54 |
Από το 1950 έως το 1970, η ρήτρα χρυσού και οι σταθερές τιμές του αργού πετρελαίου διατηρούν την σχέση μεταξύ 11 και 13 επί μία εικοσαετία, αλλά μετά το 1980, η διακύμανση μεταβάλλεται δραστικά μεταξύ 6 και 40. Η ακραία περίπτωση εμφανίζεται στο πρώτο δίμηνο των εγκλεισμών της υγειονομικής κρίσης, με την σχέση να εκτινάσσεται στο 91,1, όταν η απότομη άνοδος των τιμών του χρυσού και η συρρίκνωση της ζήτησης αργού δημιουργούν κυριολεκτικά ένα χάσμα.
Η ομαλοποίηση όμως μετά την κρίση ανατρέπεται στις αρχές του 2024, όταν η σχέση υπερβαίνει το 26, για να διαμορφωθεί στην λήξη του έτους στο 39 και στην λήξη του πρώτου εξαμήνου του 2025 σε επίπεδα ανώτερα του 51. Στην λήξη του τρίτου τριμήνου η σχέση διαμορφώνεται στο 61, σημειώνοντας άνοδο κατά 19,6% σε σύγκριση με την λήξη του πρώτου εξαμήνου, ενώ σε σχέση με την λήξη του 2024 η τιμή κινείται προς τον διπλασιασμό της, με την διαφορά να αναρριχάται στο 156,4%.
Η απότομη μεταβολή των τιμών χρυσού και αργού πετρελαίου προειδοποιεί για επικείμενες μεγάλες ανακατατάξεις στις αγορές, αν και πολλοί αναλυτές εφιστούν την προσοχή στο γεγονός ότι η αγορά του αργού έχει δεκαπλάσιο μέγεθος σε σχέση με την αγορά του χρυσού, οπότε η διαφορά του βάθους δικαιολογεί σε ένα βαθμό τις μεγάλες διακυμάνσεις, αν και όχι στον παρατηρούμενη διακύμανση.