Εάν η Ελλάδα δεν σοβαρευτεί θα υποστεί εθνικές απώλειες

Η λογική αυτή συνάδει με την πεποίθηση πολλών αναλυτών ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός νέου Ψυχρού Πολέμου. Αυτήν τη φορά, τη θέση της τέως Σοβιετικής Ένωσης δεν θα την πάρει το διάδοχο κράτος, η Ρωσική Ομοσπονδία, αλλά η Κίνα. Κι αυτό, παρόλο που η Ευρώπη δείχνει να αποζητά τον δικό της Ψυχρό Πόλεμο με τη Ρωσία, αντί να αναζητά όρους ειρηνικής και αμοιβαίας επωφελούς συνύπαρξης. Είναι εξόφθαλμο ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν να συνεργαστούν με τη Ρωσία, αν και είναι απίθανο η Μόσχα να εγκαταλείψει το Πεκίνο.

Το βλέμμα είναι στραμμένο στην Αρκτική, αλλά εμείς στην Ευρώπη ομφαλοσκοπούμε και θα μείνουμε ξανά εκτός νυμφώνος… Σε ρόλο χρήσιμου ηλίθιου θα αποτελέσουμε γρανάζι της υλοποίησης των γεωστρατηγικών επιλογών άλλων. Το διεθνές σύστημα βρίσκεται σε μετάβαση και οι ισχυροί δρώντες αναζητούν συμμάχους που θα αποτελέσουν τη δική τους σφαίρα επιρροής.

Πρέπει να επισημανθεί ότι αυτή η κατάσταση είναι απόλυτα συμβατή με το νόμο του ισχυρού που διέπει τις διεθνείς σχέσεις. Προφανώς, άλλα είναι τα περιθώρια κινήσεων των μικρών, άλλα των μεσαίων και άλλα των μεγάλων δρώντων του διεθνούς συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδεαλιστικού τύπου προσεγγίσεις εξακολουθούν να εξυπηρετούν τους ισχυρούς. Θα είναι το επικοινωνιακό μέσο προπαγάνδας του αφηγήματος με στόχο τη νομιμοποίηση και τελικά την επικράτηση.

Ενώ ο χαρακτηρισμός κάποιου σαν “κακού” γίνεται με τους σκληρούς όρους του συμφέροντος, η συγκάλυψη αυτού του κυνισμού παραμένει επίκαιρη! Αυτό γίνεται με την προβολή επιχειρημάτων που αναφέρονται σε ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιοσύνη και γενική ηθικολογία… Αυτά παραμένουν χρήσιμα εργαλεία για να διευκολυνθεί η υιοθέτηση από τις κοινωνίες ότι ο αντίπαλος είναι ο “κακός”.

Ρωσία, ΗΠΑ, Ελλάδα και ηθικολογία… 

Η καταγραφή π.χ. των ηθικολογικών επιχειρημάτων που ανταλλάσσονται μεταξύ Ρωσίας και Δύσης περιττεύει. Με δυο υποσημειώσεις βέβαια. Η πρώτη είναι ότι η Κίνα είναι πολύ προσεκτική και φειδωλή σε διακηρύξεις, επιμένοντας στην επικοινωνία με βάση τη γλώσσα του συμφέροντος. Η δεύτερη είναι, ότι στο επικοινωνιακό παιχνίδι δεν συμμετέχουν τόσο απροκάλυπτα οι ΗΠΑ, προτιμώντας, οι χαρακτηρισμοί να χρεώνονται γενικότερα, στη συλλογική Δύση!

Αυτό δεν προκαλεί εντύπωση. Προδίδει το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της εποχής μας, το οποίο όμως επιχειρείται να συγκαλυφθεί! Την έλλειψη συνοχής στο αποκαλούμενο δυτικό στρατόπεδο! Είναι παράλληλα και μια μεγάλη πρόκληση που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής του νέου κόσμου που έρχεται. Παρότι δεν γνωρίζουμε επακριβώς το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η μετάβαση, είμαστε βέβαιοι ότι θα έρθει…

Αυτή είναι η σημερινή κατάσταση και σε αυτά τα δεδομένα καλείται να προσαρμοστεί και να ανταπεξέλθει η ελληνική διπλωματία, με τρόπο που να εξυπηρετήσει το εθνικό συμφέρον. Δυστυχώς, η δημόσια συζήτηση διεξάγεται με επικοινωνιακούς αποκλειστικά όρους, όπου όλα είναι άσπρα ή μαύρα. Όποιος ενίσταται, αυτομάτως κατατάσσεται, εντελώς αυθαίρετα, σαν “εχθρός”! Η διεθνής πολιτική όμως, είναι εξαιρετικά πιο πολύπλοκη για να ευτελίζεται, όπως συμβαίνει στην ελληνική δημόσια σφαίρα.

Ο γενικός προσανατολισμός της χώρας, το “ανήκουμε στη Δύση” δεν αμφισβητείται. Ταυτόχρονα όμως, είναι αφόρητα απλουστευτικό το να επιχειρούν ορισμένοι να διαστρέψουν την αλήθεια, ισχυριζόμενοι ότι κάθε εναλλακτική ισοδυναμεί με… πρόταση μίμησης της πολιτικής Ερντογάν! Μπορεί να είναι βολικό επικοινωνιακά, αλλά, εκτός από κραυγαλέα διαστρέβλωση, κινείται στο όριο του εθνοκτόνου.

Έλλειψη σοβαρότητας και με την Κίνα… 

Είτε αδυνατούν να κατανοήσουν είτε δεν το επιθυμούν, ότι άλλο “επιτήδειος ουδέτερος” που προσπαθεί να παίξει τη μια χώρα απέναντι στην άλλη, επιχειρώντας να αποσπάσει τα μέγιστα δυνατά ανταλλάγματα από όλες τις πλευρές και άλλο μια εξωτερική πολιτική αρχών, συμβατών με τον ελληνικό πολιτισμό. Μια πολιτική που δεν θα διστάζει να αποτυπώνει τη θέση της σύγχρονης Ελλάδας ως κομβικής, γεωπολιτικά και πολιτισμικά δυτικής χώρας, η οποία όμως παραμένει αμετακίνητη στο να αντιμετωπίζει με όρους σεβασμού όλους τους υπόλοιπους κι όχι να τους χωρίζει σε “καλούς” και “κακούς”!

Η κάθε χώρα οικοδομεί τη φήμη της στο διεθνές σύστημα, με την επίδειξη συνέπειας στη στάση που τηρεί. Αυτό επηρεάζει καθοριστικά την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς και συνεπακόλουθα διευρύνει σταδιακά τα περιθώρια ελιγμών μας. Υποστηρίζω ότι δεν έχουμε κάνει καλή δουλειά και αυτό έχει συνέπειες. Κι αντί να εργαζόμαστε για να αλλάξουμε αυτή την εικόνα, δυστυχώς εξακολουθούμε στην ίδια επικοινωνιακή πεπατημένη.

Δεν είναι εικόνα αξιοπρεπούς χώρας το να παριστάνει πως δεν βλέπει τους Έλληνες της Αζοφικής, θεωρώντας ότι εάν ενδιαφερθούμε οι δυτικοί σύμμαχοι θα μας παρεξηγήσουν, ότι φλερτάρουμε με τους Ρώσους! Δεν είναι εικόνα σοβαρής χώρας η κυβέρνηση να εκπροσωπείται στη δεξίωση για τα 30 χρόνια του Ελληνοκινεζικού Επιμελητηρίου από ένα γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών, επειδή ξαφνικά οι δυτικές γεωστρατηγικές προτεραιότητες έθεσαν στο στόχαστρο την εμβληματική κινεζική επένδυση στον Πειραιά, για την οποία κάποτε πανηγυρίζαμε.

Και από τη στιγμή που αφορά ζωτικό ελληνικό συμφέρον, δεν είναι δυνατόν να διοχετεύεται από κυβερνητικές πηγές ότι η Ελλάδα “δεν εμπλέκεται στον σινοαμερικανικό ανταγωνισμό”. Δεν αναφερόμαστε στο ζήτημα της Ταϊβάν, αλλά σε θέμα που έχει ανακύψει εντός έδρας! Πρόκειται για συμπεριφορά που χαρακτηρίζει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι όμως απλή αντιγραφή. Πρόκειται για ακραίο στρουθοκαμηλισμό, συμβατό όμως με τη γενικότερη προδιάθεση προσκόλλησης και… ανάθεσης της επίλυσης των δικών μας προβλημάτων ασφαλείας σε τρίτους, αδιαφορώντας για το τίμημα.

Αξιοπρέπεια και ισχύς

Δεν είναι επίσης εικόνα σοβαρής χώρας, το να παριστάνει η Ελλάδα πως δεν βλέπει την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ομοεθνών της στη Βόρεια Ήπειρο από το αλβανικό κράτος, ευθυγραμμιζόμενη άνευ όρων με τις προτεραιότητες της διπλωματίας της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών, για να μη μας… παρεξηγήσουν. Η αξιοπρέπεια προϋποθέτει σαφήνεια και συνέπεια, που οδηγεί αργότερα ή γρηγορότερα στο να αντιληφθεί κάθε ενδιαφερόμενος τα όρια.

Και τέλος, για να συμπλεύσουμε με την επικαιρότητα του Ουκρανικού, δεν είναι δυνατόν να μην κατανοούμε ότι τα εδάφη που χάνονται στο πεδίο της μάχης, δεν θα ανακτηθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Δεν είναι δυνατόν η πατρίδα του Θουκυδίδη να μην αντιλαμβάνεται ότι η ισχυρή πλευρά επιβάλει όσα της επιτρέπει η ισχύς της και η λιγότερο ισχυρή, όσα της επιβάλει η αδυναμία της…

Καταληκτικά, η Ελλάδα πρέπει να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στο διεθνές περιβάλλον, να σχεδιάσει και να υλοποιήσει με συνέπεια και συνέχεια μια πολιτική, η οποία θα αποπνέει αυτοπεποίθηση και θα έχει ως γνώμονα την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος. Και κυρίως, να αλλάξει ύφος…

Σε συνεργασία με το defencepoint