Βολιβία: Τα έξι “εγκλήματα” του προέδρου Μοράλες

Ας μην μιλήσουμε με πολιτειακούς/πολιτικούς όρους. Ίσως τις ώρες αυτές, οι εξελίξεις στη Βολιβία είναι τέτοιες που απαιτούν λίγες… ώρες ακόμα να κάτσει με μεγαλύτερη ασφάλεια η “μπίλια” της κριτικής δημοσιογραφικής ανάλυσης. Ας δούμε όμως ποια ήταν τα έργα και ημέραι του “φυγά” προέδρου της Βολιβίας, Έβο Μοράλες. Άραγε αυτός ο αριστερός “δικτάτορας” τι κακό έκανε στους βολιβιανούς; Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Έκθεσης για την Παγκόσμια Ευτυχία (OHE), ο πρώτος Ινδιάνος πρόεδρος της Βολιβίας έκανε μάλλον καλή δουλειά από το 2006 μέχρι το 2019 που κυβέρνησε.

Πρώτον, η Βολιβία ανάμεσα σε 132 χώρες κατατάσσεται σε αυτές (46) που είδαν τα ποσοστά της ευτυχίας των πολιτών να αυξάνονται πολύ σημαντικά από το 2005 στο 2018, όπως αναφέρει η Έκθεση Ευτυχίας του ΟΗΕ του 2019. Την ίδια στιγμή μέλος του “πυρήνα” της ΕΕ, η Ελλάδα, ευρισκόμενη στην 126η θέση, κάνει παρέα με χώρες όπως η Συρία και η Βενεζουέλα στην πτώση του ποσοστού της ευτυχίας των πολιτών.

Δεύτερον, το ΑΕΠ (ακαθάριστο εθνικό προϊόν) εκτοξεύτηκε από 11.452 δολάρια το 2006 στα 40.288 το 2018(από πάνω διάγραμμα). Η Βολιβία έφτασε να έχει ετήσια ανάπτυξη 6,8% το 2013 και έπεσε στο 4,2% το 2018 σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας του λιγότερο ευνοϊκού διεθνούς κλίματος, δηλαδή ένας παράγοντας που δεν συνδέεται με την πολιτική Μοράλες. Σύμφωνα με την Έκθεση του 2018 (ΟΗΕ) για την ανθρώπινη ανάπτυξη, η Βολιβία βελτίωσε τη θέση της.

Τρίτον, όπως φαίνεται από τα στοιχεία (κάτω), ο Μοράλες δεν κατάφερε τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του να ανακόψει το ισχυρό κύμα σχολικής διαρροής στο δημοτικό. Πρόκειται όμως για ένα φαινόμενο που άρχισε να πλήττει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας από το 2000 και συνεχίστηκε.

Ωστόσο, από το 2014, η κυβέρνηση κατάφερε να βάλει ένα φρένο και στη συνέχεια να αυξήσει τις εγγραφές μαθητών. Επίσης, επί ημερών Μοράλες, το ποσοστό των εγγράμματων αυξήθηκε σύμφωνα με τα στοιχεία της UNESCO, ειδικά σε άτομα άνω των 65 ετών. Από 90,7 που ήταν το 2007 ο αλφαβητισμός στους ενήλικες έφτασε μέχρι και το 94,4 το 2014, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Τέταρτον, τα ποσοστά της φτώχειας που κληρονόμησε ο Μοράλες ήταν πραγματικά εξοντωτικά. Το 2006, η Βολιβία ήταν μια χώρα με το 60% να ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Το 2018, το ποσοστό αυτό όμως κατακρημνίστηκε στο 34,6. Υπάρχει φυσικά δουλειά να γίνει, αλλά μιλάμε για τη Βολιβία(κάτω). Οι εισοδηματικές διαφορές μειώθηκαν σημαντικά από 0,60 σε 0,47.

Πέμπτον, στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ο Μοράλες δεν τα πήγε και τόσο καλά. Όπως βλέπουμε παρακάτω είναι αρνητικό, αλλά χρειάζεται να δούμε την όλη εικόνα. Η Βολιβία για 40 περίπου χρόνια, 1960-2000 ζούσε μονίμως με αρνητικό ισοζύγιο με κάποια όμως θετικά διαλείμματα.

Η εικόνα άρχισε να βελτιώνεται θεαματικά από το 2000 ώσπου μετά το 2008 πήρε την κάτω βόλτα, αγγίζοντας ένα ιστορικό χαμηλό, χειρότερο από εκείνο του 1998. Παρόλα αυτά, ο Μοράλες φάνηκε μετά το 2018 να βελτιώνει κάπως την κατάσταση, αλλά όχι εντυπωσιακά. Ωστόσο, το εμπορικό ισοζύγιο έχει μια καλύτερη εικόνα(κάτω διάγραμμα). Να σημειωθεί ότι οι κυβερνήσεις Μοράλες κατάφεραν να πετύχουν ρεκόρ στις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών τα τελευταία 60 χρόνια της οικονομική ζωής της χώρας.

Έκτον, η ανεργία διατηρήθηκε σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα (3,5% το 2018), αν και ελάχιστα αυξημένη συγκριτικά με το 2006.

Αυτά ήταν έξι από τα “εγκλήματα” του Έβο Μοράλες. Αν δούμε συγκριτικά κάποιες επιδόσεις ηγετών σε ευρωπαϊκά ή βορειοαμερικανικά κράτη, ίσως να μην συναντήσουμε -αναλογικά- τόσο καλά αποτελέσματα από ηγέτες με μόρφωση, εκπαίδευση, οικογενειακούς δεσμούς και οικονομική στήριξη που άνθρωποι σαν τον Μοράλες δεν μπορούν να διανοηθούν.