Εγκλωβισμένοι στην μικροπολιτική χάνουν την μεγάλη εικόνα

Η αλλαγή της ισορροπίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων έχει μεταφερθεί, λόγω και της εντεινόμενης οικονομικής & γεωπολιτικής αστάθειας, στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Εδώ, συγκεντρώνεται το παγκόσμιο ενεργειακό ενδιαφέρον, σε συνδυασμό με την ασύλληπτη πρόκληση της προσφυγικής-μεταναστευτικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε χώρα εφαρμόζει την εθνική της στρατηγική, αδιαφορώντας εάν θα προκαλέσει κλυδωνισμούς στα υπαρξιακά θεμέλια υπερεθνικών οργανισμών, όπως είναι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Κατά συνέπεια, οφείλουμε και εμείς να διαμορφώσουμε μία συνεκτική εθνική στρατηγική, κοιτάζοντας τη μεγάλη εικόνα και αποβάλλοντας, επιτέλους, τον “επαρχιωτισμό” μικροπολιτικών παρεμβολών της εσωτερικής πολιτικής σκηνής. Το εύπεπτο δεν είναι πάντοτε και θρεπτικό, όπως έλεγε και ο Παναγιώτης Κονδύλης. Ο οικονομικός και γεωπολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, εντείνεται με τη συμμετοχή πολυεθνικών εμπορικών, ενεργειακών και χρηματοπιστωτικών κολοσσών (5G τηλεπικοινωνίες, EastMed, Νord Stream 2, hedge funds κλπ), αλλάζοντας την παγκόσμια ισορροπία.

Η ανάδειξη νέων περιφερειακών δυνάμεων (βλέπε Τουρκία) προκαλεί μεγαλύτερη αστάθεια, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΗΠΑ, παρουσιάζουν σήμερα μία αμφίσημη στρατηγική στην εξωτερική τους πολιτική, με έντονες εσωτερικές προστριβές (πρόεδρος, Γερουσία, κρατικός μηχανισμός). Η Ρωσία αναβαθμίζει συνεχώς την παγκόσμια γεωπολιτική της παρουσία, ενώ η Κίνα είναι ένας παγκόσμιος παίκτης, ιδίως στο εμπορικό-τεχνολογικό πεδίο.

Η “παραφωνία” της ΕΕ

Μεγάλη παραφωνία αποτελεί η ΕΕ, η οποία βάλλεται εκ των έσω, λόγω των συνεχών εθνικών ανταγωνισμών μεταξύ των κρατών-μελών, στο πλαίσιο ενός αβέβαιου οικονομικού μοντέλου, χωρίς πολιτικό πρόταγμα και στρατιωτική παρουσία. Με μία Γερμανία, όπως έλεγε προφητικά ο Κονδύλης, όπου το οικονομικό στοιχείο, το οποίο σήμερα εκθειάζεται ως πανάκεια κατά της πολιτικής της ισχύος και του εθνικισμού, να αποδεικνύεται αγωγός τέτοιων βλέψεων και τάσεων.

Παράλληλα, η ΕΕ, εν μέσω Brexit βγαίνει εμφανώς αποδυναμωμένη, αφήνοντας στη Βρετανία ελεύθερο το πεδίο να απλώσει τη στρατηγική της (και στην Κύπρο), χωρίς εμπόδια και αναστολές. Σε ένα τόσο ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον είναι προφανές ότι ο τουρκικός αναθεωρητισμός, σε συνδυασμό και με την προσφυγική-μεταναστευτική κρίση, προκαλούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Ένα μείγμα, το οποίο αδυνατούμε να διαχειριστούμε χωρίς μία συνεκτική εθνική στρατηγική. Προς επίρρωση όλων των ανωτέρω, σας παραπέμπω σε εμβριθείς αναλύσεις τόσο του Σταύρου Λυγερού όσο και έγκριτων συγγραφέων που έχουν φιλοξενηθεί στο slpress.

Μικροπολιτικός επαρχιωτισμός

Στη χώρα μας, ο “επαρχιωτισμός” εμφανίζεται στην αδύναμη λογική ότι μπορούμε να χρησιμοποιούμε την εξωτερική πολιτική για εσωτερική μικροπολιτική κατανάλωση, αδιαφορώντας για τις αρνητικές επιπτώσεις (βλέπε προσφυγικό-μεταναστευτικό). Επίσης νομίζουμε ότι μεταθέτοντας και διαστρεβλώνοντας την ατζέντα της συζήτησης σε εσωτερικά ζητήματα “χαμηλής έντασης” (απεργίες, καταλήψεις), που όντως απασχολούν την καθημερινότητα του πολίτη, μπορούμε να αποφύγουμε τη διαχείριση των ζωτικών θεμάτων, που θα έπρεπε τελικά να μας απασχολούν.

Τα ζωτικά θέματα είναι τα ελληνοτουρκικά, το μεταναστευτικό, η ανάπτυξη και η ανεργία, οι επενδύσεις, η ασφάλεια και η κοινωνική συνοχή. Για παράδειγμα, η αστυνομική βία, που ξεπερνά τα όρια του νόμου, δεν καλλιεργεί το αίσθημα ασφάλειας, ούτε επιλύει το πρόβλημα της καθημερινής εγκληματικότητας, αλλά αντίθετα δυναμιτίζει την κοινωνική γαλήνη.

Στην ίδια λογική κινείται και η αποσπασματική και άγαρμπη διαχείριση του μεταναστευτικού. Η διαχείρισή του επιβαρύνει τις ένοπλες δυνάμεις και τον κρατικό προϋπολογισμό (χωρίς ξεκάθαρο σχέδιο, κλειστά κέντρα που δεν επιδοτούνται από την ΕΕ), χωρίς να έχει λυθεί και το πρόβλημα της ενσωμάτωσης στις τοπικές κοινωνίες.

Η ανάγκη για μία συνεκτική εθνική στρατηγική, αποτελεί το άλφα και το ωμέγα για την επίτευξη των στόχων της ανάπτυξης και της ασφάλειας στο εσωτερικό. Έτσι, το ενεργειακό ζήτημα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ο τουρκικός αναθεωρητισμός και το προσφυγικό-μεταναστευτικό αποτελούν τα κεντρικά θέματα αυτής της στρατηγικής.

Οι άξονες μιας εθνικής στρατηγικής

Οι άξονες μίας συνεκτικής στρατηγικής θα πρέπει να περιλαμβάνουν:

Πρώτον, ενεργητική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική (εντός των υπερεθνικών οργανισμών, ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ και με διμερείς, τριμερείς ή πολυμερείς επαφές και συνεργασίες).

Δεύτερον, προετοιμασία, αποφασιστικότητα και ορθή χρήση στο σωστό χρόνο, όλων των διπλωματικών εργαλείων, αποφεύγοντας κατά το δυνατόν λάθη και παραφωνίες (ενεργειακές συμφωνίες, EastMed, επιβολή κυρώσεων, χρήση βέτο, ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ, προσφυγή σε διεθνή διαιτησία).

Τρίτον, επικαιροποίηση και διαρκή προσαρμογή του αποτρεπτικού σχεδιασμού. Απαιτείται η επιλογή ενδεδειγμένων ασκήσεων σε συμβολικές περιοχές, η ορθή επικοινωνιακή διαχείριση κρίσεων, η αγαστή συνεργασία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, η ηθική, υλική υποστήριξη και ανάταξη του φρονήματος των Ενόπλων Δυνάμεων και η ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών.

Τέταρτον, συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, σε όλα τα επίπεδα και αρραγές μέτωπο στα κρίσιμα αυτά εθνικά ζητήματα. Τέλος, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο, δεν επιτρέπονται έστω και τα παραμικρά λάθη ή παραλείψεις σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας. Θα πρέπει να κοιτάζουμε τη μεγάλη εικόνα, χωρίς μικροπολιτικές αυταπάτες.