Μήνυμα Μητσοτάκη-Μέρκελ στον Ερντογάν – Αναθεώρηση συμφωνίας, αν πέσουν οι τόνοι   

Στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες μεταφέρεται σήμερα το ενδιαφέρον των εξελίξεων για τη νέα μεταναστευτική κρίση, η οποία, όπως έδειξαν τα γεγονότα στον Έβρο, έχει μετατραπεί στα χέρια του Ερντογάν σε έναν υβριδικό πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Ο Τούρκος πρόεδρος θα έχει συναντήσεις με τους επικεφαλής των Ευρωπαϊκών Θεσμών, ενώ την ίδια ώρα στο Βερολίνο ο Μητσοτάκης συναντάται με την Μέρκελ.

Το τελευταίο εικοσιτετράωρο, παρότι έγιναν 1.646 απόπειρες παραβίασης των συνόρων, η κατάσταση στον Έβρο δεν έχει την “πολεμική” ένταση των προηγούμενων ημερών. Ειδικά της περασμένης Παρασκευής, όταν τουρκικό στρατιωτικό θωρακισμένο όχημα επιχείρησε να γκρεμίσει τον φράχτη, συμμετέχοντας σε μια απόπειρα παραβίασης των ελληνικών, και κατ’ επέκταση ευρωπαϊκών, συνόρων.

Μειωμένες είναι οι απόπειρες εισόδου και στα νησιά του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου, γεγονός στο οποίο συμβάλλουν πιθανότα και οι καιρικές συνθήκες, πέραν της εντολής του Ερντογάν προς το τουρκικό Λιμενικό να εμποδίζει τον απόπλου μεταναστών! Από την Παρασκευή, που δόθηκε η σχετική εντολή, σημειώθηκαν μόνον τρία περιστατικά, ένα στην Κω, όπου αποβιβάστηκαν με λέμβο 17 άτομα, και δύο στη Χίο, όπου αποβιβάστηκαν συνολικά 55 άτομα.

Μετά τους εκβιασμούς “διπλωματία”

Ο Τούρκος πρόεδρος ασκεί άλλωστε σήμερα “διπλωματία”, αφού βρίσκεται στις Βρυξέλλες για συνομιλίες με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την πρόεδρο της Κομισιόν. Ο Ερντογάν προσπάθησε να προκαταλάβει την ατζέντα, τονίζοντας τις προηγούμενες ημέρες ότι αυτές οι επαφές του θα αφορούν το σύνολο των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του μεταναστευτικού, αλλά και τις εξελίξεις στη Συρία. Οι επιθέσεις που εξαπέλυσε, ωστόσο, τις προηγούμενες ημέρες, κατηγορώντας, όχι μόνον της Ελλάδα, αλλά και την ΕΕ συνολικά για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, έχουν δημιουργήσει ένα “αρνητικό”, για αυτόν, κλίμα στους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έθεσε και αυτή του όρους της,  δηλώνοντας, λίγες ώρες πριν την συνάντηση, ότι η Τουρκία πρέπει να απομακρύνει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες από τα ελληνικά σύνορα, προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση. Πρόσθεσε επίσης ότι πρέπει να διασφαλιστεί το δικαίωμα στο άσυλο και να μεταφερθούν, ιδιαίτερα οι ανήλικοι, μετανάστες από τα ελληνικά νησιά. Δεν παρέλειψε, πάντως, να αναφέρει ότι χρειάζονται υποστήειξη και η Τουρκία και η Ελλάδα.

Ο Ερντογάν γνωρίζει βέβαια που πρέπει να απευθυνθεί για να πετύχει τους στόχους του και έτσι, με το πρόσχημα της ενημέρωσης για τις εξελίξεις στη Συρία, επικοινώνησε τις προηγούμενες ημέρες με την Μέρκελ, στην οποία έθεσε θέμα αναθεώρησης της Κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό-μεταναστευτικό.

Η Μέρκελ επέδειξε, άλλωστε, κραυγαλέα καθυστέρηση, όπως την κατηγορούν και στη Γερμανία, στο να καταδικάσει τα «απαράδεκτα» παιχνίδια του Ερντογάν με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες σε βάρος της Ελλάδας και της ΕΕ. Ανάλογη ήταν και η στάση του εκπροσώπου της, ο οποίος αρνήθηκε να  απαντήσει, αν ο Τούρκος πρόεδρος χρησιμοποιεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό και ως μοχλό πίεσης προς την Ευρώπη. Κάτι που έκανε όμως ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας.

Η γερμανική διγλωσσία και ο Μητσοτάκης 

Η διγλωσσία της γερμανικής κυβέρνησης δεν σταμάτησε πάντως, αφού η καγκελάριος δεν παραλείπει, σε κάθε δήλωσή της, να εκφράζει πέρα από την «στήριξη» της στην Ελλάδα και την «κατανόησή» της προς την Τουρκία, η «σηκώνει μεγάλο βάρος», φιλοξενώντας 3-4 εκατομμύρια πρόσφυγες. Ήδη από την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε μάλιστα, ότι αν οι Βρυξέλλες και η Άγκυρα δεν συμφωνήσουν, τότε το Βερολίνο θα προσφέρει βοήθεια μόνο του. Και σαν μια κίνηση “καλής θέλησης”, η Ομοσπονδιακή Βουλή ενέκρινε την εκταμίευση 32 εκατομμυρίων ευρώ, για την τεχνική αναβάθμιση της τουρκικής Ακτοφυλακής, προκειμένου να ελέγχει πιο αποτελεσματικά τις ενέργειες των διακινητών στο Αιγαίο!

Προφανώς οι Γερμανοί βουλευτές δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα από τις απειλές του Ερντογάν ότι θα “πνίξει” τα νησιά με μετανάστες, ούτε πληροφορήθηκαν ότι το τουρκικό τεθωρακισμένο με το οποίο επιχειρήθηκε η παραβίαση των ευρωπαϊκών συνόρων στον Έβρο έχει αγοραστεί από την Άγκυρα με 75% επιδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια. Δεν έλαβαν προφανώς υπόψη τους ούτε τογεγονός ότι αυτή η “αδύναμη” να φυλάξει τις ακτές της Τουρκία, ποντίζει γεωτρύπανα στην ΑΟΖ χώρας μέλους της ΕΕ και διαθέτει στρατό εισβολής σε τρία κράτη (Συρία, Λιβύη, Κυπριακή Δημοκρατία).

Μέσα σε αυτό το κλίμα, βρίσκεται από το πρωί στο Βερολίνο ο πρωθυπουργός, ο οποίος μίλησε στο Ελληνογερμανικό  Οικονομικό Φόρουμ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα υπερασπίστηκε τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα στον Έβρο και χαρακτήρισε έκφραση αλληλεγγύης την προσφορά ευρωπαϊκών χωρών για «εθελοντική» μετεγκατάσταση ανήλικων μεταναστών από τα ελληνικά νησιά. Επανέλαβε επίσης ότι η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν εκβιάζονται. Ο Ερντογάν όμως, με τους εκβιασμούς και των τελευταίων ημερών, έχει στηθεί ήδη στο γκισέ για να εισπράξει.

Σε ό,τι αφορά το αίτημα του Τούρκου προέδρου για αναθεώρηση της Κοινής Δήλωσης, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι αυτήν την κατεδάφισε ο ίδιος ο Ερντογάν. Πρόσθεσε επίσης ότι, η όποια αναθεώρηση θα πρέπει να συνοδευτεί με την απομάκρυνση των προσφύγων και μεταναστών από τα σύνορα, την επιστροφή στην Τουρκία όσων έχουν εισέλθει παρανόμως στα νησιά και την ελληνική ενδοχώρα και την αποδοχή από την Άγκυρα κοινών περιπολιών με την FRONTEX στα τουρκικά χωρικά ύδατα.

Η στήριξη της Μέρκελ

Το μεταναστευτικό και η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα ήταν τα κύρια θέματα και της συνάντησης του πρωθυπουργού με την καγκελάριο. Το γεγονός, ωστόσο, ότι η συνάντηση γίνεται στο περιθώριο του οικονομικού φόρουμ, από το οποίο η ελληνική κυβέρνηση έχει προσδοκίες, δημιουργεί κάποιες αμφιβολίες για το κατά πόσο η Μέρκελ θα αποδεχθεί τα ελληνικά δίκαια στο μεταναστευτικό. Από την άλλη, οι Γερμανοί, ειδικά στα χρόνια της κρίσης, έχουν δείξει πως όταν λένε “επενδύσεις στην Ελλάδα” εννοούν εμβάθυνση της εξάρτησης της Αθήνας από το Βερολίνο, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Η Μέρκελ, υπό την πίεση και των κομμάτων συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης στη Γερμανία, εξέφρασε επισήμως την πλήρη στήριξή της στην Ελλάδα, επαναλαμβάνοντας ότι η συμπεριφορά που επέδειξε η Τουρκία είναι “απαράδεκτη”. Παραλλήλως, παρά την «κατανόηση» προς την Άγκυρα για τον μεγάλο αριθμό προσφύγων που φιλοξενεί, προχώρησε και σε μια αιχμηρή τοποθέτηση ότι η Τουρκία «δεν μπορεί να περιμένει κατανόηση για το γεγονός ότι προσπαθεί να λύσει τα δικά της προβλήματα στην πλάτη των προσφύγων» ούτε με την πρόκληση αδιεξόδων στα ελληνικά σύνορα.

Εμφανίστηκε, ωστόσο, αισιόδοξη για τις συναντήσεις του Ερντογάν στις Βρυξέλλες, τονίζοντας ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα έχουν τώρα διαφορετική στάση. Ο Ερντογάν έφυγε πάντως άρον άρον από τις Βρυξέλλες και δεν παρέστη στην προγραμματισμένη κοινή συνέντευξη Τύπου, όπως συνηθίζει να κάνει όταν τα πράγματα δεν γίνονται όπως τα θέλει.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε ότι υπήρξε συμφωνία για τη δημιουργία μιας ομάδας τεχνικού πολιτικού διαλόγου. Στην ομάδα αυτή, έργο της οποίας θα είναι να εξηγήσει τις διαφορετικές ερμηνείες που υπάρχουν για την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας για το μεταναστευτικό, θα προΐστανται ο Ζοζέπ Μπορέλ και ο Μελβούτ Τσαβούσογλου. Ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε επίσης ότι η ΕΕ επικαιροποίησε τα ποσά που έχουν εκταμιευθεί και έχουν δεσμευθεί σε προγράμματα για τους πρόσφυγες.