H παρακαταθήκη του Mr Greek yogurt

Greek yogurt! Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών ο άνθρωπος που ταξίδεψε τις δύο αυτές λέξεις στα πέρατα της οικουμένης, συστήνοντας και εκτός ελληνικών συνόρων μία από τις αρχαιότερες τροφές που γνωρίζει ο άνθρωπος. Η εταιρεία ΦΑΓΕ, αλλά και σύσσωμος ο επιχειρηματικός κόσμος αποχαιρετά τον Κυριάκο Φιλίππου, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του Γιάννη μετέτρεψαν ένα συνοικιακό γαλατάδικο σε έναν διεθνή επιχειρηματικό όμιλο. Κυρίως, όμως, πάντρεψαν τις λέξεις ελληνικό και γιαούρτι, αναδεικνύοντας την πρώτη σε επιθετικό προσδιορισμό ποιότητας και γνησιότητας.

Η δεκαετία του 1920 επιφυλάσσει πολλά δυσάρεστα γεγονότα που πλήττουν και τη μικρή Ελλάδα. Πόλεμοι, η Μικρασιατική καταστροφή, αλλά και το οικονομικό Κραχ του ’29. Παρ’ όλα αυτά, η περίοδος του Μεσοπολέμου χαρακτηρίζεται και από νέο αέρα. Η γαστρονομία και η διασκέδαση εισβάλλουν δυναμικά στην Αθήνα. Ο κόσμος πάει στον κινηματογράφο, παρακολουθεί θεατρικές επιθεωρήσεις, ακούει ραδιόφωνο και γραμμόφωνο, ενώ τα αυτοκίνητα μικραίνουν τις αποστάσεις των κέντρων διασκέδασης. Οι Αθηναίοι κάνουν βόλτες και απολαμβάνουν τα γλυκά τους σε ζαχαροπλαστεία, που κι αυτά ξεφυτρώνουν. Ένα τέτοιο κάνει την εμφάνισή του στην αρχοντική Πατησίων. Ο ιδιοκτήτης του είναι ο Αθανάσιος Φιλίππου.

Με καταγωγή από τον σημερινό Δάφνο και πρώην Βοστινίτσα της Φωκίδας, προερχόταν από παραδοσιακή οικογένεια βοσκών. Ο πατέρας του Γιάννης Φιλίππου είχε αποκτήσει πρόβατα και γελάδια. Εξού και διατηρούσε στα Πατήσια, κοντά στον Άγιο Λουκά, ένα βουστάσιο, που προμήθευε τα νοικοκυριά με φρέσκο γάλα. Το ζαχαροπλαστείο/γαλατάδικο ήταν ένα μεγάλο βήμα, το οποίο, όμως, στέφτηκε με ιδιαίτερη επιτυχία. Απέκτησε γρήγορα μεγάλη φήμη και πελάτες από διάφορες περιοχές της πόλης. Κάποια χρόνια αργότερα, άνοιξε και ένα ακόμα μαγαζί κοντά στο πρώτο.

Το όνομα ΦΑΓΕ από τα αρχικά Φιλίππου Αδελφοί Γαλακτοκομικές Επιχειρήσεις, άρχισε να λανσάρεται στην αγορά από το 1950, όταν ο Θανάσης Φιλίππου ξεκίνησε να πουλά τυποποιημένο βούτυρο. Με τον καιρό τα δύο παιδιά του Θανάση, Γιάννης και Κυριάκος, μεγαλώνουν και ασχολούνται με την οικογενειακή επιχείρηση. Ο Γιάννης αναλαμβάνει τη διανομή του γάλατος και του γιαουρτιού στην Αττική. Στήνει την πρώτη αλυσίδα χονδρικής διανομής για γιαούρτι και από τη δεκαετία του 70 τα προϊόντα της βρίσκονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ ολόκληρης της χώρας. Ο Κυριάκος που γεννήθηκε το 1939 ήταν άριστος μαθητής με κλήση στις θετικές επιστήμες. Μετά την φοίτησή του στο 8ο γυμνάσιο Πατησίων, πέρασε στο τμήμα Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Έκτοτε θα τον ακολουθεί το προσωνύμιο “χημικός”.

ΦΑΓΕ και εξαγωγές

Η συμβολή του στην επιχείρηση ήταν κομβική. Ανακάλυψε τον τρόπο αδρανοποίησης του γιαουρτιού, το οποίο έδωσε τη δυνατότητα τυποποίησης, αλλά και αύξησης της διάρκειας ζωής του. Έτσι, σχεδίασε ο ίδιος μηχανολογικά την σύγχρονη μέθοδο βιομηχανικής παραγωγής γιαουρτιού, και πέτυχε γι αυτήν του την εφεύρεση δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Το πρώτο εργοστάσιο της ΦΑΓΕ άνοιξε στο Γαλάτσι το 1964 και το 1975 μεταφέρθηκε το εργοστάσιο στη Μεταμόρφωση. Είναι η χρονιά που τυποποιείται για πρώτη φορά το γιαούρτι, το περίφηµο Total στις νέες εγκαταστάσεις. Τα επόμενα χρόνια, τα δύο αδέλφια δίνουν βάρος στις εξαγωγές.

Η εταιρεία αρχίζει με τη Βρετανία, την Ιταλία και φτάνει σήμερα να εξάγει τα προϊόντα της σε περισσότερες από 40 χώρες. Κατέκτησε, μάλιστα, και την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Στις ΗΠΑ, το γιαούρτι total ξεχωρίζει. Η αρχή πάντως δεν ήταν εύκολη. Τα δύο αδέλφια αναγκάζονται να στηθούν έξω από τα κεντρικά γραφεία μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ σε μία προσπάθεια να πείσουν τα διοικητικά της στελέχη για την αξία του προϊόντος τους. Η επιτυχία της ΦΑΓΕ και του Total δημιούργησε μία ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά.

Το 2012, η εταιρεία μετέφερε την έδρα της στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Λουξεμβούργο, προκειμένου να θωρακιστεί απ’ την ελληνική κρίση. Η γαλακτοβιομηχανία πλέον διατηρεί τρεις παραγωγικές εγκαταστάσεις –μία στις ΗΠΑ και δύο στην Ελλάδα και ετοιμάζεται, όπως αναφέρει στην οικονομική της έκθεση για το 2020, να δημιουργήσει μια ακόμη, υλοποιώντας επένδυση 170 εκατ. δολ. για να αυξήσει την παραγωγή της κατά 40.000 τόνους. Τα προϊόντα της βρίσκονται στα ράφια σε περίπου 300 σούπερ μάρκετ διεθνώς. Το 2020 οι πωλήσεις του ομίλου ήταν στα 521 εκατ. ευρώ. Το 85% περίπου ήταν στο εξωτερικό. Το ελληνικό γιαούρτι περιέχει τις ίδιες θερμίδες που περιέχει και κάποιο άλλο γιαούρτι του εξωτερικού αλλά περιέχει σχεδόν διπλάσια ποσότητα πρωτεϊνών και μισή ποσότητα υδατανθράκων.

Τρίτη γενιά

Το 2000 η τρίτη γενιά της οικογένειας Φιλίππου ανέλαβε τη διοίκηση της εταιρείας. Ο Κυριάκος Φιλίππου, όμως, ήταν δια βίου επίτιμος πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ΦΑΓΕ Ελλάδας ενώ υπήρξε ανώτερος εκτελεστικός διευθυντής της από το 1989 έως το 2005. Εργαζόταν πάντα με τον αδελφό του Γιάννη στο πλευρό του. Ο τελευταίος ήταν η καρδιά της ΦΑΓΕ και ο Κυριάκος το μυαλό. Η κόρη του Έλενα αποχαιρέτησε τον πατέρα της με μια συγκινητική επιστολή.

«Υπήρξε ένας αυθεντικός άρχοντας, δίκαιος και αξιοπρεπής, που με λίγα λόγια, αλλά σοφά, ενέπνεε την εμπιστοσύνη όλων όσοι τον γνώριζαν. Ήταν φυσικός ηγέτης, οραματιστής και καινοτόμος, μπροστά από την εποχή του. Η πρωτοποριακή και προοδευτική του σκέψη, αλλά και το θάρρος, το ήθος, η θέληση, η αισιοδοξία, και η πειθαρχία του ήταν ο πυρήνας της προσωπικότητας του και οι κινητήριες δυνάμεις της λαμπρής του πορείας. Υπήρξε βράχος ψυχραιμίας!»

»Ο θυμός, του άρεσε να λέει, είναι κακός σύμβουλος. Δούλεψε σκληρά και άοκνα στη ζωή του, με την πειθαρχία του επιστήμονα, την τόλμη του οραματιστή και την ψυχική δύναμη του αγωνιστή. Ένας άνθρωπος τόσο δημιουργικός, αλλά και τόσο ισορροπημένος, άγγιξε κι ενέπνευσε πολλές ζωές στον κόσμο- έναν κόσμο που ατένιζε πάντα με γενναιότητα για το παρόν και αισιοδοξία για το μέλλον».