ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Μειωμένη ΑΟΖ και για Κρήτη ζητάει το αιγυπτιακό ΥΠΕΞ! – Ώρα για Μητσοτάκη-Σίσι

Η επίσκεψη Δένδια στο Κάιρο είναι αναμφισβήτητα κρίσιμη. Στην Αθήνα ελπίζουν ότι αυτή τη φορά θα υπερκεράσουν τις αιγυπτιακές επιφυλάξεις και θα καταστεί δυνατή η υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ των δύο χωρών, ή τουλάχιστον θα ανοίξει ο δρόμος προς αυτή την κατεύθυνση. Μία ματιά στον χάρτη δείχνει ότι μία τέτοια συμφωνία θα διεμβολίσει το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης που έχει μετατραπεί σε “θηλιά” στον λαιμό της Ελλάδας.

Για ποιον λόγο άραγε δεν έχει καταστεί μέχρι τώρα δυνατή η υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης με την Αίγυπτο, παρότι διεξάγονται εδώ και πολλά χρόνια σχετικές διαπραγματεύσεις; Είναι αληθές ότι μέχρι ένα χρονικό σημείο εκτός από τις επιφυλάξεις του Καΐρου υπήρχε και αμφιθυμία εκ μέρους της Αθήνας. Ναι μεν ήθελε μία τέτοια συμφωνία, αλλά ταυτοχρόνως φοβόταν ότι θα προκαλούσε την έμπρακτη αντίδραση της Άγκυρας. Εάν, όπως αναμενόταν, οι Τούρκοι έσπευδαν να πραγματοποιήσουν έρευνες εντός της οριοθετημένης πλέον ελληνικής ΑΟΖ, θα προκαλούσαν ελληνοτουρκική κρίση, αφού η Αθήνα δεν θα μπορούσε να μην προασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Η ελληνική αμφιθυμία κατέστη εκ των πραγμάτων άνευ αντικειμένου όταν η Άγκυρα έστειλε στον ΟΗΕ συντεταγμένες με τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και ακόμα περισσότερο όταν υπέγραψε το μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Τρίπολη. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, το καθεστώς Ερντογάν, μέσω της κρατικής εταιρείας πετρελαίων ΤΡΑΟ, προανήγγειλε τη διεξαγωγή ερευνών έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα στο τόξο Καστελλόριζο-Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη.

Τον τελευταίο καιρό, λοιπόν, η Αθήνα δίνει τα “ρέστα της” για να υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης με την Αίγυπτο. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, το αρχικό πρόβλημα ήταν εάν το νησιώτικο σύμπλεγμα του Καστελλορίζου θα έχει ή όχι πλήρη επήρεια σε ΑΟΖ. Το Κάιρο δεν αρνείται ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ, αλλά θεωρούσε ότι το Καστελλόριζο, λόγω μεγέθους, έπρεπε να έχει περιορισμένη επήρεια.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η Αθήνα εμφανίσθηκε ανοικτή ή να αποδεχθεί περιορισμένη επήρεια του Καστελλορίζου, ή η οριοθέτηση με την Αίγυπτο να είναι μερική, δηλαδή να αφορά τη θαλάσσια περιοχή δυτικότερα. Κι αυτό, επειδή και μία μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου (δεν θα περιλάμβανε τη θαλάσσια περιοχή του Καστελλορίζου) θα διεμβολίσει το μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης.

Δεν θέλει συμφωνία

Πάντα κατά τις ίδιες αξιόπιστες πληροφορίες, όταν η ελληνική πλευρά εμφανίσθηκε διατεθειμένη να κάνει βήμα πίσω, η αιγυπτιακή πρόβαλε νέα απαίτηση: και τα νησιά Ρόδος, Κάρπαθος, Κάσος και Κρήτη να έχουν μικρότερη επήρεια, για την ακρίβεια το 60% της ΑΟΖ να δοθεί στην Αίγυπτο και το 40% στην Ελλάδα! Αν και ορισμένοι παράγοντες εντός και εκτός υπουργείου Εξωτερικών εμφανίσθηκαν διατεθειμένοι να συζητήσουν μία τέτοια υποχώρηση(!), άλλοι πρόβαλαν ισχυρή αντίσταση.

Πολύ δικαιολογημένα υπογράμμισαν στον υπουργό πως μία τέτοια υποχώρηση δεν θα αφορούσε μόνο τη μοιρασιά της ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Θα ήταν ένα ισχυρό πολιτικό προηγούμενο και σε σχέση με την Τουρκία. Εάν η Ελλάδα αναγνωρίσει μειωμένη επήρεια στην Κρήτη και στη Ρόδο θα έχει αυτοϋπονομεύσει τη θέση της στο Αιγαίο και μελλοντικά στο Λιβυκό. Με άλλα λόγια, θα πρόκειται για πολιτικό αυτοχειριασμό.

Στην πραγματικότητα, το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών δεν ενδιαφέρεται πρωτίστως να αποσπάσει το 10% της ελληνικής ΑΟΖ σ’ εκείνη την περιοχή. Δεν θέλει συμφωνία οριοθέτησης με την Ελλάδα. Η διπλωματική γραφειοκρατία της Αιγύπτου θεωρεί ότι εάν υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης θα κλείσει οριστικά την πόρτα με την Τουρκία και δεν το θέλει. Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει, το Κάιρο έχει πρόβλημα με τον Ερντογάν όχι με την Τουρκία.

Πίσω από αυτό το επιχείρημα έχουν οχυρωθεί και οι κύκλοι στο αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών που έχουν διαύλους επικοινωνίας με το πολιτικό σκέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας κι αυτό είχε φανεί και την περίοδο της κυβέρνησης Μόρσι. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, μάλιστα, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σούκρι, με τον οποίον διαπραγματεύεται ο Δένδιας, ως διπλωμάτης καριέρας ο ίδιος, επηρεάζεται αποφασιστικά από τη γραφειοκρατία του υπουργείου του, με αποτέλεσμα να μην βλέπει, ή ίσως και να μην θέλει να δει τη “μεγάλη εικόνα”.

Η “μεγάλη εικόνα”

Η “μεγάλη εικόνα” είναι ότι το καθεστώς Σίσι δεν είναι ένας οποιοσδήποτε τρίτος στην ελληνοτουρκική διένεξη. Αυτό συνέβαινε μέχρι την ανοικτή επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη. Όπως είναι γνωστό, η αποστολή μεγάλου αριθμού τζιχαντιστών, Τούρκων στρατιωτικών και τεράστιων ποσοτήτων οπλικών συστημάτων ανέτρεψε την πορεία του εκεί πολέμου.

Η υπό κατάρρευση κυβέρνηση Σαράτζ όχι μόνο σταθεροποιήθηκε, αλλά και πέρασε στην αντεπίθεση, καταλαμβάνοντας εδάφη και παίρνοντας το πάνω χέρι στις συγκρούσεις. Απειλεί, μάλιστα, να καταλάβει την περιοχή της Σύρτης και τις εκεί πετρελαιοπηγές, από τις οποίες εξάγεται το 80% του λιβυκού πετρελαίου. Αν συμβεί αυτό, η πλευρά του Χαφτάρ θα κινδυνεύσει με κατάρρευση.

Μία τέτοια εξέλιξη θα φέρει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα (μέσω του καθεστώτος Σαράτζ) στα σύνορα της Αιγύπτου, γεγονός που αναπόφευκτα θα τροφοδοτήσει τα εντός της Αιγύπτου παράνομα, αλλά ισχυρά δίκτυά της. Με άλλα λόγια, το καθεστώς Σίσι θα αντιμετωπίσει πρόβλημα αποσταθεροποίησης, δεδομένου ότι φουντώνει παραλλήλως η κοινωνική δυσαρέσκεια λόγω της πανδημίας και της οξείας οικονομικής κρίσης.

Το μπαλάκι σε Μητσοτάκη-Σίσι

Ειδικά μετά την ξεκάθαρη απόρριψη από Ερντογάν και Σάρατζ της πρωτοβουλίας του Καΐρου για εκεχειρία, τα ζωτικά συμφέροντα του καθεστώτος Σίσι το ωθούν σε μία αντιτουρκική θέση. Αυτή με τη σειρά της θα έπρεπε να το ωθεί σε αναζήτηση συμμαχίας με την Ελλάδα, που αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα με την Τουρκία. Αντ’ αυτού, η Αίγυπτος συμπεριφέρεται σαν να είναι ένας τρίτος που δεν επηρεάζεται άμεσα από τις εξελίξεις στο ελληνοτουρκικό μέτωπο.

Ενδεικτικό της διστακτικότητας του Καΐρου είναι και το γεγονός ότι στο μέτωπο της Λιβύης αποφεύγει να αναλάβει δράση υπέρ του Χαφτάρ, ελπίζοντας ότι θα το κάνουν για λογαριασμό του οι Ρώσοι. Μπορεί και οι Ρώσοι να μην θέλουν η Λιβύη να μετατραπεί σε τουρκικό προτεκτοράτο, αλλά έχουν τις δικές τους ισορροπίες με την Άγκυρα. Τα συμφέροντα και οι προτεραιότητές τους, λοιπόν, δεν ταυτίζονται με της Αιγύπτου.

Τούτων δοθέντων, εάν κι αυτή τη φορά ο Δένδιας αποτύχει να μεταπείσει τον Αιγύπτιο ομόλογό του, η Αθήνα οφείλει να αλλάξει τακτική. Αντί το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να συζητάει για τις απαράδεκτες απαιτήσεις του αιγυπτιακού διπλωματικού κατεστημένου (μέρος του είναι και ο υπουργός Σούκρι) ας προσπαθήσει η Αθήνα να το παρακάμψει. Αυτό πρακτικά μπορεί να γίνει εάν οι συνομιλίες για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταφερθούν στο επίπεδο Μητσοτάκη-Σίσι, αλλά ενταγμένες σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο.

Στο σημείο που έχουν φθάσει τα πράγματα, όπως είχα προ καιρού προτείνει σε άρθρο μου, η Αθήνα οφείλει να αναλάβει την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση μίας μεσογειακής (και στρατιωτικής) συμμαχίας με αντιτουρκικό πρόσημο, έστω κι αν δεν θα λέγεται αυτό ευθέως. Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν άμεσο και ζωτικό συμφέρον να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, βάζοντας στο παιχνίδι και τη Γαλλία, με σκοπό να συγκροτήσουν ένα τρίγωνο, με το οποίο θα συνδεθούν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το Ισραήλ και βεβαίως τα Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία.