Από τη Σκύλα στη Χάρυβδη

του Θοδωρή Καρναβά*  – 

Το τελευταίο διάστημα κυριάρχησαν στην εσωτερική οικονομική – επιχειρηματική επικαιρότητα δύο υποθέσεις. Η διένεξη της κυβέρνησης με την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός για την επένδυση στις Σκουριές και το ζήτημα της λειτουργίας των καινοτόμων πλατφορμών ανεύρεσης ταξί, με πιο άμεσα θιγόμενη την υπηρεσία Beat (πρώην TaxiBeat).

Είναι χαρακτηριστική της ένδειας πολιτικού διαλόγου στη χώρα η δημόσια συζήτηση και για τις δύο αυτές υποθέσεις. Ουσιαστικά, οι περισσότεροι δημοσιολογούντες χωρίστηκαν σε δύο παρατάξεις. Από τη μία οι (αυτο)προσδιοριζόμενοι (νεο)φιλελεύθεροι που ήθελαν η επένδυση στις Σκουριές να προχωρήσει με κάθε τίμημα και να μην υπάρξει καμία ρύθμιση στη λειτουργία των καινοτόμων πλατφορμών ανεύρεσης ταξί.

Από την άλλη οι του ευρύτερου αριστερού χώρου, που πρακτικά ζητούσαν να σταματήσει τελείως η δραστηριότητα της Ελληνικός Χρυσός, ως περιβαλλοντικά επιζήμια και οικονομικά ανώφελη. Επίσης, χλεύαζαν την αξία των καινοτόμων τεχνολογικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη της οικονομίας.

Δύο στρατόπεδα

Ουσιαστικά διάλογος δεν έγινε, διότι για να υπάρξει τέτοιος είναι ανάγκη οι συμμετέχοντες να ακούνε τα επιχειρήματα του άλλου. Σχηματοποιώντας τα πράγματα, οι μεν θέλουν οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς κανένα έλεγχο, οι δε ουσιαστικά θεωρούν την όποια επιχειρηματική δραστηριότητα ξεπούλημα της χώρας.

Οι μεν αρνούνται ότι στην περίπτωση των Σκουριών μάλλον υπάρχουν συμβατικές υποχρεώσεις της εταιρείας που, όπως φαίνεται, δεν έχουν τηρηθεί. Στην δε περίπτωση των ταξί έχει παρατηρηθεί εκτροπή από τη νόμιμη δραστηριότητα των διαδικτυακών εταιρειών, ο οποίες έφτασαν να καθορίζουν το ύψος του κόμιστρου.

Οι δε αποδέχονται στα λόγια την ανάγκη επενδύσεων, αλλά ουσιαστικά θέτουν απαγορευτικούς όρους. Η Ελλάδα, όμως, χρειάζεται επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα αναστρέψουν το κύμα φυγής αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό, θα βελτιώσουν το ισοζύγιο πληρωμών και θα φέρουν έσοδα στο δημόσιο.

Αλλαγή νοοτροπίας

Στην Ελλάδα έχουμε δύο βασικά διαχρονικά προβλήματα στην πραγματική οικονομία, που πηγάζουν αμφότερα από έλλειμμα κοινωνικής αντίληψης και ιδεολογικές αγκυλώσεις. Από τη μία έχουμε διαχρονικό έλλειμμα πραγματικών επενδύσεων στον αντίποδα τοποθετήσεων και εξαγορών, που ουσιαστικά δεν κάνουν τίποτα άλλο από το μεταβιβάζουν πλούτο σε ξένα χέρια.

Αυτό οφείλεται στην απουσία παραγωγικής-επενδυτικής νοοτροπίας του εγχώριου, αλλά και του διεθνούς κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα. Σπάνια επανεπενδύει τα κέρδη του και που είναι κατά κανόνα απρόθυμο να ακολουθήσει στοιχειώδεις κανόνες και νομοθετημένες προδιαγραφές. Από την άλλη είναι μια εμπεδωμένη αντίληψη σε μέρος της κοινωνίας ότι όποιος επιχειρεί, απλώς εκμεταλλεύεται και κακομεταχειρίζεται την κοινωνία και τους φυσικούς πόρους.

Η Ελλάδα, ωστόσο, έχει ζωτική ανάγκη από επενδύσεις, οι οποίες θα παντρευτούν με τη δημιουργικότητα που πλεονάζει στη χώρα. Και βεβαίως οι νόμοι υπάρχουν για να τηρούνται, διότι αλλιώς θα χτίσουμε οικονομία και κοινωνία ζούγκλα. Η Ελλάδα χρειάζεται ανάπτυξη ευρωπαϊκού και όχι τριτοκοσμικού τύπου και έχει όλες τις αντικειμενικές προϋποθέσεις για να το επιτύχει.

* Δρ Ιατρικής, ερευνητής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια