ΗΠΑ-Ιράν-κυρώσεις: “Καμία ενέργεια” από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ

Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε στο Συμβούλιο Ασφαλείας ότι δεν θα προχωρήσει σε καμία ενέργεια μετά τη ανακοίνωση των ΗΠΑ πως «επανήλθαν» σε ισχύ οι διεθνείς κυρώσεις σε βάρος του Ιράν, διότι «θα φαινόταν πως υπάρχει αβεβαιότητα» για το ζήτημα. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο υποστήριξε χθες ότι πρακτικά «όλες» οι κυρώσεις του ΟΗΕ σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας επανήλθαν σε «ισχύ», μετά την εξαιρετική αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία της Ουάσινγκτον την 20ή Αυγούστου να ζητήσει να κινηθεί σχετική διαδικασία. Κατά την άποψη της αμερικανικής κυβέρνησης, αυτό συνεπάγεται επίσης ότι δεν θα εκπνεύσει η ισχύς του εμπάργκο στην πώληση συμβατικών όπλων σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, που τυπικά θα αρθεί τη 18η Οκτωβρίου.

Αλλά τα 13 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αντιτείνουν πως η κίνηση της Ουάσινγκτον είναι άκυρη και δεν επιφέρει κανένα νομικό αποτέλεσμα, καθώς ο Πομπέο επικαλέστηκε μια ρήτρα της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας, από την οποία οι ΗΠΑ αποχώρησαν μονομερώς το 2018. «Θα φαινόταν πως υπάρχει αβεβαιότητα για το εάν και κατά πόσον ή όχι η διαδικασία (…) κινήθηκε πράγματι και συνεπακόλουθα εάν (η αναστολή) των κυρώσεων (…) συνεχίζεται ή όχι», ανέφερε ο Γκουτέρες σε επιστολή του προς το ΣΑ που περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς.

Ο ΟΗΕ δεν μπορεί «να ενεργήσει σαν μην υπάρχει αβεβαιότητα», πρόσθεσε. Αξιωματούχοι του ΟΗΕ παρέχουν διοικητική και τεχνική υποστήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την εφαρμογή των κυρώσεων και ο Γκουτέρες διορίζει ανεξάρτητους ειδικούς για την επιτήρησή της. Ο ΓΓ ξεκαθάρισε πως καθώς «εκκρεμεί να διασαφηνιστεί» το καθεστώς των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, δεν θα αναλάβει πρωτοβουλία για να χορηγηθεί τέτοια υποστήριξη. Η Ουάσινγκτον διατείνεται πως ήταν σε θέση να ενεργοποιήσει τη λεγόμενη ρήτρα snapback, την επαναφορά των κυρώσεων σε ισχύ, διότι η απόφαση του ΣΑ με την οποία υιοθετήθηκε το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης αναφέρει πάντα πως οι ΗΠΑ είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία.

Ο αμερικανός ΥΠΕΞ Πομπέο απείλησε ότι αν οποιοδήποτε κράτος μέλος του ΟΗΕ δεν εφαρμόσει τις κυρώσεις η Ουάσινγκτον θα προχωρήσει στη λήψη μέτρων σε βάρος του, θα φροντίσει να «λογοδοτήσει». Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να αναγκάσει το Ιράν να διαπραγματευθεί νέα συμφωνία. Ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας Ντμίτρι Πολιάνσκι αντέδρασε μέσω Twitter: «Είχαμε πει όλοι ξεκάθαρα τον Αύγουστο ότι η αμερικανική διεκδίκηση για την επανενεργοποίηση των κυρώσεων είναι παράνομη. Κουφή είναι η Ουάσινγκτον;».

Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία – στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ επί δεκαετίες – τόνισαν την Παρασκευή στο ΣΑ ότι οποιαδήποτε απόφαση ή ενέργεια για την επιβολή των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν ξανά δεν θα έχει «κανένα νομικό αποτέλεσμα». Ο πρεσβευτής του Ιράν στα ΗΕ Ματζίντ Ταχτ Ραβανσί από την πλευρά του σημείωσε χθες μέσω Twitter ότι «η παράνομη και ψευδής ‘προθεσμία’ των ΗΠΑ ήρθε κι έφυγε (…) Το να κολυμπούν ενάντια στα διεθνή ρεύματα το μόνο που θα τους φέρει είναι περισσότερη απομόνωση».