Με την ουρά στα σκέλια ο Ερντογάν στη Λιβύη – Ρίχνει γέφυρες σε Μόσχα και Κάιρο

Σχολιάζοντας την παραίτηση του Σαράτζ, ο Ερντογάν δήλωσε «αναστατωμένος» από τις εξελίξεις, προσθέτοντας ότι η Τουρκία θα φροντίσει «να στραφούν τα πράγματα στη σωστή κατεύθυνση», χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Προφανώς, εννοεί να εξασφαλιστεί η επιρροή που είχε όλο το προηγούμενο διάστημα η Άγκυρα στην κυβέρνηση της Τρίπολης, απαραίτητη για τη διασφάλιση των τουρκικών συμφερόντων στη Λιβύη.

Τις ανησυχίες της τουρκικής κυβέρνησης επιβεβαίωσε ο σύμβουλος του Τούρκου προέδρου Ιμπραχήμ Καλίν, ο οποίος τόνισε πως οι τουρκολιβυκές συμφωνίες έχουν υπογραφτεί «με μία κυβέρνηση, όχι ένα πρόσωπο». Το σημείο αναφοράς για τις παράνομες διεκδικήσεις της Τουρκίας στη Μεσόγειο, είναι το τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, που είχε σπεύσει να υπογράψει ο Σαράτζ.

Όσο ο Λίβυος πρωθυπουργός παρέμενε υποτακτικός της Άγκυρας, όντας υπό πολιορκία από τις δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ, το ψευτομνημόνιο δεν κινδύνευε, όπως και η αμυντική συμφωνία που είχε επίσης υπογράψει “με τα δύο χέρια” ο Σαράτζ για να σωθεί. Όμως, αφότου έληξε η πολιορκία της Τρίπολης και τα σχέδια κατάληψης της Σύρτης, ο Σαράτζ επεδίωξε να περιορίσει την τουρκική επιρροή στην κυβέρνηση του, προχωρώντας σε καρατομήσεις ακραιφνών φιλότουρκων αξιωματούχων του επιτελείου του.

Είδαμε πως τελικώς η επίδειξη δύναμης του Λίβυου πρωθυπουργού κατέληξε σε αποτυχία, καθώς ο Σαράτζ υποχρεώθηκε να επαναπροσλάβει τον υπουργό Εσωτερικών Μπασαγκά, “εκλεκτό” των φιλοτουρκικών παραστρατιωτικών ομάδων και κυριότερο “δελφίνο”. Ο Λίβυος πρωθυπουργός αποδέχτηκε την πολιτική ήττα του, ανακοινώνοντας την επικείμενη παραίτηση του. Προφανώς η «σωστή κατεύθυνση» που αναφέρθηκε ο Τούρκος πρόεδρος θα είναι να αναλάβει ο Μπασάγκα πρωθυπουργός.

Επανάληψη του συριακού έργου

Όμως ταυτόχρονα, οι διαλυτικές τάσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης του (υπό παραίτηση) Σαράτζ, αποτελούν έναν “πονοκέφαλο” για την Τουρκία. Οι συμμορίες που εξόπλισε και χρηματοδότησε μπορεί να αποδείχτηκαν αποτελεσματικές στις μάχες κατά του Χαφτάρ, όμως η εμπλοκή τους στις φατριαστικές διαμάχες που μαίνονται στο εσωτερικό της λιβυκής κυβέρνησης, είναι αποσταθεροποιητικές για τα τουρκικά συμφέροντα.

Για αυτό και η Τουρκία φαίνεται να προσαρμόζει την στρατηγική της, προσπαθώντας να προσεγγίσει έτερους παράγοντες της λιβυκής σύγκρουσης και κύριους υποστηρικτές του αντιπάλου της, του στρατηγού Χαφτάρ, με πρώτη τη Ρωσία. Πολύ πριν την τελευταία δήλωση Τσαβούσογλου, περί κοινών ρωσοτουρκικών συνομιλιών για την επίτευξη εκεχειρίας στη Λιβύη, ήταν ο Ιμπραχήμ Καλίν που είχε αναφερθεί σε σχετικές συνομιλίες.

Αυτές τις συνομιλίες επιβεβαίωσε με νεότερες δηλώσεις του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος μάλιστα επεσήμανε πως μπορούν να οδηγήσουν «στην επανασύσταση της χώρας». Ο Σεργκέι Λαβρόφ επέκρινε το NATO για τις ευθύνες του στη λιβυκή σύγκρουση, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στον ρόλο της Τουρκίας και στους τζιχαντιστές που “κουβάλησε” από το Ιντλίμπ.

Η Τουρκία φαίνεται πως πλέον προσδοκά σε μία ρωσοτουρκική συνεργασία στη Λιβύη, κατά το πρότυπο της Συρίας, ασχέτως αν η τελευταία έχει ουκ ολίγες φορές δοκιμαστεί με πολεμικά επεισόδια στο Ιντλίμπ. Η Άγκυρα θεωρεί πως η Μόσχα δεν θα πιέσει, για παράδειγμα, να ακυρωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο, παρά τη ρητορική της ρωσικής διπλωματίας υπέρ του δικαίου της θάλασσας. Μην ξεχνάμε πως μπορεί η Μόσχα να αναφέρεται στην «εδαφική ακεραιότητα» της Συρίας, αλλά ήταν αυτή που είχε επιτρέψει την κατάληψη του Αφρίν από τον τουρκικό στρατό και τους τζιχαντιστές συμμάχους του.

Γέφυρες με Αίγυπτο

Σύμφωνα μάλιστα με ανάλυση του Al-Monitor η Τουρκία κάνει απόπειρες να προσεγγίσει έναν έτερο πρωταγωνιστή της λιβυκής σύγκρουσης, την Αίγυπτο. Η ίδια ανάλυση σημειώνει επιπλέον, πως ακόμα και ο Μπασάγκα επιδιώκει “γέφυρες” με την ηγέτιδα δύναμη του αραβικού κόσμου.

Δεν μοιάζει εξάλλου καθόλου τυχαία η “ομοβροντία” δημοσιευμάτων που είδαμε τελευταία από τουρκικά μέσα ενημέρωσης, που καλούσαν την Αίγυπτο να υπογράψει συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, στα πρότυπα του τουρκολιβυκού μνημονίου. Τα ίδια δημοσιεύματα μέμφονταν τα Εμιράτα, ότι «δωροδοκούν» το καθεστώς Σίσι, για να μην υπογράψει σχετική συμφωνία!

Όπως έδειξε η σκληρή ανακοίνωση της αιγυπτιακής κυβέρνησης, που ανέφερε πως «η Τουρκία μοιράζει πράγματα που δεν τις ανήκουν», τα ανατολίτικα κόλπα της γείτονος δεν μοιάζει να έχουν αποτέλεσμα. Ο Τούρκος πρόεδρος όμως εντυπωσιάζει πραγματικά, καθώς συνεχώς αναπροσαρμόζει τη θέση του στο λιβυκή σύγκρουση.

Πότε φορά τη “στολή εκστρατείας”, ανακοινώνοντας πολεμικά σχέδια την κατάληψη της Σύρτης και πότε το κοστούμι του “ειρηνοποιού”, προσπαθώντας να καλοπιάσει μισητούς του αντιπάλους, όπως την Αίγυπτο. Το σίγουρο είναι πως, σε αντίθεση με τον Σαράτζ, η Τουρκία δεν έχει σκοπό να παραιτηθεί από ότι θεωρεί πως έχει μέχρι τώρα εξασφαλίσει.