Χωρίς γεωπολιτική ενηλικίωση οι εξοπλισμοί είναι στείροι

Η απροκάλυπτη χρήση ισχύος εκ μέρους της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ με σκοπό να επιβάλει όχι μόνο τις παράνομες έρευνες, αλλά και παράνομες γεωτρήσεις, δεν ήταν απλή πρόκληση. Είχε σκοπό και εν μέρει κατάφερε να ακρωτηριάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας ώστε να πάψει να θεωρείται κανονικό κράτος. Το ίδιο έπραξε και εναντίον δυνάμει ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και τις εξίσου παράνομες έρευνες του Oruc Reis. Χωρίς γεωπολιτική ενηλικίωση, ο Ελληνισμός είναι καταδικασμένος σε υποχώρηση.

Στην πραγματικότητα, η Κυπριακή Δημοκρατία δέχθηκε τη δεύτερη μετά την εισβολή μεγάλης κλίμακας επίθεση που απειλεί την κρατική της υπόσταση. Αυτό που συμβαίνει στην Κύπρο αποτελεί μια από τις σοβαρές επιθέσεις εναντίον ανεξάρτητου κράτους μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όσο πιο σύντομα το κατανοήσουμε τόσο καλύτερα για τον Ελληνισμό. Κι αυτό, επειδή τόσο το κυπριακό όσο και το ελλαδικό σύστημα εξουσίας είναι βυθισμένα σε μια ληθαργική “ψυχραιμία”. Δεδομένων των τουρκικών προκλήσεων, αναρωτιέται κανείς τι περισσότερο πρέπει να γίνει για να χάσουν την “ψυχραιμία” τους.

Αθήνα και Λευκωσία δείχνουν να προσμένουν πως κάποιος τρίτος θα έλθει για να βάλει την Τουρκία στη θέση της. Όμως, αυτή είναι μια μάλλον ανεδαφική ελπίδα. Όπως ο γράφων έχει υποστηρίξει σε παλαιότερο άρθρο του, οι ΗΠΑ έχουν κάνει μια τεράστια γεωπολιτική επένδυση στην Τουρκία, η σημασία της οποίας έχει μεγαλώσει και δεν έχει μικρύνει τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό, λόγω της μετάλλαξης του “βαθέος εσωτερικού” της Ευρασίας που προκαλεί η ανάπτυξη του κινεζικού “Δρόμου του Μεταξιού” (One Belt One Road).

Γι’ αυτόν και για άλλους λόγους, το πιθανότερο είναι ότι η Ουάσιγκτον, στον ορατό χρονικό ορίζοντα ναι μεν θα πιέζει την Άγκυρα, αλλά θα αποφύγει να συγκρουστεί μετωπικά μαζί της. Αν η προσμονή σε μια αμερικανική αποφασιστική παρέμβαση υπέρ των ελληνικών συμφερόντων είναι ανεδαφική, η πίστη στην ευρωπαϊκή στήριξη αγγίζει τα όρια της αυτοτύφλωσης. Η ΕΕ ως σύνολο στερείται ολοκληρωτικά των δομών που θα της επέτρεπαν να λειτουργήσει αποφασιστικά υπέρ της Κύπρου και της Ελλάδας, ακόμη και αν το ήθελε. Πολύ περισσότερο που δεν το θέλει, αφού πολλά κράτη-μέλη, με πρώτη τη Γερμανία, είναι και απρόθυμα και αδύναμα να προσφέρουν κάτι καλύτερο από λεκτική συμπαράσταση.

Η μετάλλαξη του Δικαίου της Θάλασσας

Ούτε, όμως, η Αίγυπτος ή το Ισραήλ θα στηρίξουν αποφασιστικά την Κύπρο. Ναι μεν έχουν επενδύσει σε μια συμμαχία με τη Λευκωσία, πλην όμως πολύ δύσκολα θα έπαιρναν την απόφαση να εμπλακούν σε επικίνδυνη πολεμική σύγκρουση με την Τουρκία για να σώσουν την Κύπρο, τη στιγμή μάλιστα που η ίδια δεν κάνει τίποτε για να σώσει τον εαυτό της. Ακόμη πιο ανεδαφική είναι η άποψη ότι επειδή η Τουρκία παραβιάζει με ωμό τρόπο το Διεθνές Δίκαιο, η Κύπρος, με κάποιον τρόπο, θα δικαιωθεί. Όμως, όπως ο γράφων έχει υποστηρίξει και σε παλαιότερο άρθρο του, το Δίκαιο της Θάλασσας είναι μια δυναμική έννοια που διαρκώς εξελίσσεται και όχι μια παγιωμένη κατάσταση.

Η νέα φάση του ανταγωνισμού χερσαίων και ναυτικών δυνάμεων στην περιφέρεια της Ευρασίας, που αναμένεται να αποτελέσει τον βασικό παράγοντα διαμόρφωσης του διεθνούς συστήματος τα επόμενα χρόνια, οδηγεί χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία, αλλά και οι ΗΠΑ, σε μια εξαιρετικά διευρυμένη αντίληψη των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων στις θαλάσσιες περιοχές γύρω από αυτές και στην επιβολή των θέσεών τους στις μικρότερες χώρες.

Οι τελευταίες, ακόμη και αν δικαιωθούν στα διεθνή δικαστήρια, όπως έγινε με τις Φιλιππίνες, βλέπουν ότι η δικαίωσή τους μένει στα χαρτιά. Η πειρατική συμπεριφορά της Τουρκίας, λοιπόν, δεν είναι προϊόν της “παράνοιας” του Ερντογάν. Αποτελεί στοιχείο της δηλωμένης και μακρόπνοης στρατηγικής της Άγκυρας να εξελιχθεί σε έναν ανεξάρτητο πόλο ισχύος του διαμορφούμενου πολυπολικού διεθνούς συστήματος.

Η γεωπολιτική ενηλικίωση της Ελλάδας

Εν κατακλείδι λοιπόν, κανείς δεν πρόκειται να έλθει να σώσει ούτε την Κυπριακή Δημοκρατία, ούτε την Ελλάδα. Αν θέλουν να σωθούν και να μην οδηγηθούν σε γεωπολιτική απομείωση, που σε βάθος χρόνου θα μπορούσε να οδηγήσει και σε γεωπολιτική εξάλειψη, πρέπει να επενδύσουν στον εαυτό τους και στην άρρηκτη εθνική σχέση τους. Η Τουρκία δεν είναι ανίκητη. Σε κανένα επίπεδο. Η ισχύς της συμβαδίζει με δομικές αδυναμίες, αντιφάσεις και προβλήματα, ενώ οι φιλοδοξίες της προκαλούν αντιζηλίες, αντιπαλότητες και ανταγωνισμούς με πολλές χώρες, που την αποδυναμώνουν.

Η αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής πρέπει να εδράζεται σε έναν πυρήνα αποτρεπτικής στρατιωτικής ισχύος. Αυτό ακούγεται εξοργιστικά κωμικό σε όσους έχουν επιβάλλει στον εαυτό τους την άποψη ότι η Κύπρος δεν έχει την παραμικρή πιθανότητα σε περίπτωση στρατιωτικής εμπλοκής με την Τουρκία. Υπό προϋποθέσεις, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Και η βασικότερη προϋπόθεση είναι η ενιαία αμυντική ομπρέλα με την Ελλάδα.

Οι εξελίξεις στον χώρο της στρατιωτικής τεχνολογίας, τέχνης και επιστήμης επιτρέπουν πλέον σε μικρές χώρες, όπως είναι η Κύπρος, να αναπτύξουν πλέγματα αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2 / AD). Τα προϊόντα της λεγόμενης “Πυραυλικής Επανάστασης” επιτρέπουν την ανάπτυξη φθηνών πυραυλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς που μπορούν να προσβάλουν πολεμικά πλοία σε μεγάλες αποστάσεις από τις ακτές, στο πλαίσιο δικτυοκεντρικών αρχιτεκτονικών μάχης.

Το πρώτο και σημαντικότερο, όμως, είναι τόσο η Λευκωσία όσο και η Αθήνα να αφήσουν πίσω τους την παιδική περίοδο αναφορικά με την υψηλή στρατηγική και να πάψουν να πιστεύουν σε καλοκάγαθους γίγαντες που θα έλθουν για να τις σώσουν. Η μόνη λύση είναι να επενδύσουν από κοινού στον εαυτό τους, χωρίς ηττοπάθεια και χωρίς μεταφυσική ανάγνωση της ισχύος και των δυνατοτήτων της Τουρκίας. Όταν αυτό επιτευχθεί θα μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε για ρεαλιστική χάραξη εξωτερικής πολιτικής, καθώς και για διαμόρφωση αποτρεπτικών στρατηγικών έναντι του τουρκικού επεκτατισμού.