Τι πρέπει να γνωρίζει ο Σταϊκούρας για την επιβίωση των επιχειρήσεων

Δυστυχώς για τη χώρα, οι αλλεπάλληλες προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για το μέγεθος της ύφεσης το 2020 κατέρρευσαν, ανερχόμενες πλέον στο 10% συν. Ο προϋπολογισμός προβλέπει για το 2021 ανάπτυξη 4,8%, που όμως αμφισβητείται από τον ΟΟΣΑ που την περιορίζει στο 0,9%.

Ως αθεράπευτα αισιόδοξοι θα θεωρήσουμε πως ένα 2% είναι εφικτό, μόνο που αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ανάκαμψη σχήματος V και μάλλον προμηνύει ανάκαμψη τύπου ανεστραμμένου L, με όρθια την κάτω πλευρά και ξαπλωμένη την μεγάλη πλευρά του γράμματος! Θα μας σώσουν το πρόγραμμα Πισσαρίδη και τα 32 δισ. ευρώ; Μάλλον όχι, γιατί το πρόγραμμα, όπως και τα μνημόνια, αγνοεί τις βασικές δομές της ελληνικής οικονομίας.

Αντί θα επιχειρήσει μέσω αυτών την ανάπτυξη, την επιδιώκει με την εκθεμελίωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, δήθεν χάριν της ανταγωνιστικότητας. Για την κατανόηση της δομής της ελληνικής παραγωγής θα ήταν καλό οι αρμόδιοι να αφιερώσουν μισή ώρα για να παρακολουθήσουν την ανάλυση του οικονομολόγου Αρίστου Δοξιάδη στο Friedrich Naumann Foundation, στις 12-4-2013, με θέμα «Lazy Greeksand Workaholic Germans: Notions of “the Other” in the Two Cultures».

Πράγματι στην Ελλάδα οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με προσωπικό μέχρι 10 άτομα κυριάρχησαν, αλλά μετά το μακελειό της δεκαετίας των μνημονίων, το μίγμα έχει αλλάξει, υπέρ των ανέργων. Και έρχεται με τον τρόπο του ο ΣΕΒ, το ΙΟΒΕ και διάφορες μελέτες να υποστηρίξουν “κομψά” πως η πλειονότητα των νέων επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν τα τελευταία χρόνια έγιναν όχι από «επαγγελματίες επιχειρηματίες» (;), επειδή «δεν είχαν άλλη διέξοδο». «So what?», που θα έλεγε κι ο Μάλις Ντέιβις!

Δηλαδή, τι να κάνανε; Πεντακόσιες χιλιάδες φύγανε στο εξωτερικό και ήταν οι καλύτεροι! Να περιμένανε μέχρι το 2030, που θα έχει ολοκληρωθεί η μετάβαση στο μοντέλο της υψηλής ανταγωνιστικότητας και θα είναι το 95% υπάλληλοι με 450-600 ευρώ σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους; Δύσκολο, αφήστε που τότε θα πάψει να είναι και το χρέος βιώσιμο…

Η απασχόληση ως δομικό πρόβλημα

Το τέρας της ανεργίας ήταν πάντα ο μεγάλος κρυφός φόβος των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων. Ο πληθωρισμός και το χρέος ήταν μεν στο προσκήνιο, αλλά ήταν η απασχόληση που καθοδηγούσε τα πράγματα. Λογικά και συνταγματικά, ενισχύει τη ζήτηση και την ρευστότητα και κυρίως διατηρεί την κοινωνική ειρήνη. Η πολιτική αυτή εκφράστηκε σε όλα τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και τα ΕΣΠΑ, αλλά δεν απέδωσε ούτε τα προσδοκώμενα στην απασχόληση, ούτε στην ανταγωνιστικότητα.

Πρώτος έντρομος ο Ανδρέας Παπανδρέου έφτιαξε τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων, αντί να αφήσει τις τράπεζες να καθαρίσουν το παιγνίδι, με αποτέλεσμα να αποτύχει, καθώς είχε ταυτόχρονα εκτινάξει το βιομηχανικό κόστος με τα δύο 25άρια τοις εκατό που έδωσε (δικαίως) αύξηση στους μισθούς. Ο μακαρίτης ο Κουτσόγιωργας είχε πει με το κλείσιμο του ΟΑΕ πως «θα μας είχε κοστίσει λιγότερο αν είχαμε όλα αυτά τα χρόνια τους εργαζόμενους στο ταμείο ανεργίας»…

Ήδη από τον περασμένο Μάιο, όταν έληγε το πρώτο lockdown, προειδοποιούσαμε ότι παρά την αδήριτη αναγκαιότητα για νέες θέσεις εργασίας και συντήρηση των υφιστάμενων, υποστηρίξαμε πως αυτές δεν πρέπει να είναι το βασικό κριτήριο επιλεξιμότητας των επενδύσεων. Αντιθέτως, πρέπει να είναι η ποιότητα και η παραγωγικότητα των θέσεων εργασίας που θα σημαίνει σαφή στροφή προς τις επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου και τεχνολογίας. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει.

Στο ΕΣΠΑ Αττικής, Κυκλάδων κ.ά. το κριτήριο στήριξης των επιχειρήσεων παραμένει η διατήρηση της απασχόλησης, με την αναστολή ή με άλλους τρόπους. Κατανοητό, αλλά ως πότε; Όλη η προσπάθεια της κυβέρνησης εξαντλείται στην συμπίεση των μισθών, στην αποσάθρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και τώρα στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Να δούμε τι θα αποδώσουν αυτές οι επιλογές. Αυτό που προς το παρόν ξέρουμε είναι ότι τα λεφτά πάνε στους μεγάλους και στις ξένες αλυσίδες που έχουν δυνατά e-shop και φέρνουν εισαγόμενα, αυτό φάνηκε ήδη στο ισοζύγιο. Τώρα, τι να σκεφτεί ο κόσμος με τον τσαμπουκά του Praktiker;

Χωρίς αμφιβολία ο υπουργός Οικονομικών και καθηγητής Χρήστος Σταϊκούρας έχει σώσει την παρτίδα, με τον δημοσιονομικό συντηρητισμό του και την επιστημοσύνη του. Τι να πρωτοπληρώσει όμως; Την άμυνα, τους άνεργους, τα χρεωμένα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις; Πώς; Με τι; Έχει και τα υπόλοιπα υπουργεία που δεν αποδίδουν… Δανείζεται για να δανείσει! Οι τράπεζες πάντως δίνουν με κρατική εγγύηση 100.000 και πάνω στους δικούς τους. Σε αυτούς που θέλουν λιγότερα, δεν δίνουν και ζητούν 8,5% και της Παναγιάς τα μάτια!

Τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα μάτια σας!

Τι θα γίνει όμως με τα νέα χρέη; Οι παρατάσεις και η κατάτμηση των δόσεων, συν τους τόκους, δεν θα βγάλει πουθενά. Πρέπει να απαντηθεί και η επισήμανση της αντιπολίτευσης πως από τα 24 δισ. ευρώ που υποστηρίζει η κυβέρνηση ότι έχουν γίνει για την αντιστάθμιση των ζημιών από την ύφεση του κορονοϊού «έχουν δαπανηθεί από το κράτος μόλις 6,7 δισ., τα μισά εκ των οποίων είναι δάνεια», σύμφωνα με την Έφη Αχτζιόγλου.

Η “Καθημερινή” σε πρόσφατη ανάλυση επισημαίνει με παραδείγματα ότι τα μέτρα στήριξης που έχουν ληφθεί περιορίζουν, αλλά δεν εκμηδενίζουν τις ζημίες. Σε ένα από αυτά για μία κλειστή επιχείρηση με 4224 ευρώ πάγια μηνιαία έξοδα, υποτιμημένα κατά την γνώμη μας, η στήριξη που παίρνει είναι 1424 ευρώ. Δηλαδή, μπαίνει μέσα 2800 ευρώ το μήνα! Αν δεν αγαπήσει η κυβέρνηση τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις νέες και τις πολύ μικρές και τις εποχικές, θα “κοκκινίσουν” τα πάντα! Θα δημιουργηθούν κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, που δεν θα μαζεύονται με ένα ανασχηματισμό.

Η στήριξη όλων αυτών θα βοηθήσει να αποφευχθεί μια γενικότερη κρίση, που δεν πρέπει να συμβεί με τα εθνικά θέματα ανοιχτά. Και να βοηθήσει η κυβέρνηση, όχι μόνο για να επιβιώσουν, αλλά και να αναπτυχθούν. Χρειάζεται όμως ριζοσπαστική προσέγγιση του προβλήματος. Πρώτον, αυτή η ιστορία μήνα-μήνα, με τις προθεσμίες για τα επιδοτούμενα ενοίκια, για τις 120 δόσεις, που είναι και δεν είναι με τα κριτήρια που διευρύνονται, αλλά δεν αλλάζουν, δεν επιτρέπουν κανένα προγραμματισμό για το πώς μπορεί να χειριστεί τις δαπάνες του ο μικρομεσαίος. Ενοποιείστε, λοιπόν όλες τις ρυθμίσεις χρονικά!

Τι νόημα έχει να μετατεθούν και να ρυθμιστούν οι υποχρεώσεις μετά το Μάρτιο του 2020, όταν υπήρχε πρόβλημα με τα χρέη και τις ρυθμίσεις του 2019; Για την εστίαση, η ενίσχυση στα ενοίκια έως τον Ιούνιο θα ήταν κρίσιμη βοήθεια. Για τα ελληνικά κρασιά η επιβολή ΦΠΑ 13%, αντί 24%, θα ήταν επίσης καταλυτικής σημασίας. Το άρθρο 107 της Συνθήκης της Λισαβόνας που προβλέπει απελευθέρωση των κρατικών ενισχύσεων όταν υπάρχει “failure market” δεν είναι μόνο για τις τράπεζες και την Aegean. Είναι και για τους άλλους!

Για την εργασία, αυτό το σύστημα που πρέπει να ξέρεις μια βδομάδα πριν πόσες υπερωρίες και υπερεργασίες θα χρειαστείς, ή που θα πρέπει στις 12.00 τα μεσάνυχτα να δηλώσεις στην “ΕΡΓΑΝΗ” κάποια ώρα παραπάνω, είναι τουλάχιστον εξουθενωτικό και οπωσδήποτε εκτός επιχειρηματικής ευελιξίας. Γραπτές συμφωνίες αποδοχών πακέτο μαζί, με τις ασφαλιστικές εισφορές, δηλωμένες στην “ΕΡΓΑΝΗ”, θα δώσουν λύση σε πολλά θέματα. Και εκείνο το “Εξοικονομώ”, αν δεν έχεις, δεν παίρνεις, και αυτοί που το χρειάζονται δεν έχουν! Γενικά, μήπως θα ήταν καλύτερα να γίνονται διαγραφές χρεών, αντί για ενισχύσεις και νέα δάνεια; Όλα χρειάζονται άμεση επανεξέταση…