Γεωπολιτικό πόκερ Πούτιν-Ερντογάν στις πλάτες των Κούρδων της Συρίας

Οι επιθέσεις των υποστηριζόμενων από την Τουρκία ισλαμιστών εξτρεμιστών μαχητών, εναντίον συριακών κουρδικών δυνάμεων προκάλεσαν την αντίδραση της Ρωσίας, η οποία ενισχύει την στρατιωτική της παρουσία στα φυλάκια στην περιοχή των συγκρούσεων. Η κίνηση της Μόσχας, που παρακολουθούσε τις εξελίξεις ερμηνεύεται ως μήνυμα προς τον Ερντογάν, ότι είναι παρούσα και ότι έχει άμεση δυνατότητα παρέμβασης.

Η Ρωσία έχει στείλει, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, περισσότερες στρατιωτικές αστυνομικές δυνάμεις στην περιοχή του αυτοκινητόδρομου Μ-4, όπου γίνονται οι μάχες μεταξύ τζιχαντιστών και Κούρδων. Η Μόσχα, τα πολεμικά αεροπλάνα της οποίας περιπολούν επίσης στην περιοχή, κάλεσε και τις δύο πλευρές να σταματήσουν να βομβαρδίζουν η μία την άλλη και να αποκλιμακώσουν την κατάσταση.

Η ανάπτυξη των δυνάμεων έγινε λίγο πριν την αυριανή επίσκεψη στη Ρωσία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπου θα έχει συνομιλίες με το Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ. Οι δύο υπουργοί αναμένεται να επικεντρωθούν στη συμφωνία για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ καθώς και στις εξελίξεις στο μέτωπο της Συρίας.

Η κυβέρνηση της Άγκυρας επιδιώκει να αποκτήσει τον έλεγχο του αυτοκινητόδρομου, για να δημιουργήσει έναν “αντί-κουρδικό διάδρομο” κατά μήκος της τουρκό-συριακής μεθορίου. Μια ενδεχόμενη κατάληψη της Αίν Ίσσα, θα κόψει τη σύνδεση μεταξύ των καντονιών Κομπάνι και Τζαζίρα. Η Τουρκία τις τελευταίες εβδομάδες έχει σταδιακά ενισχύσει τον εξοπλισμό στα στρατιωτικά φυλάκια που διατηρεί κοντα στην Αίν Ίσσα και τον Μ-4.

Η μη ρωσική αντίδραση στις επιθέσεις των ισλαμιστών εξτρεμιστών μαχητών, είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους Κούρδους. Ο Ριγιάντ Χαλάφ, ένας από τους διοικητές των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) δήλωσε στην κουρδική ιστοσελίδα Rudaw, ότι «υπήρξαν τουρκικές επιθέσεις πολύ κοντά στη ρωσική βάση στο Ain Issa και η Μόσχα δεν έκανε τίποτα», επισημαίνοντας ότι «στις συνομιλίες μας με τη συριακή κυβέρνηση, προσπάθησε (η Μόσχα) να μας πιέσει να παραδώσουμε στα εδάφη του Ain Issa στη συριακή κυβέρνηση».

Στρατηγική Πούτιν

Οι SDF αποτελούνται στην πλειοψηφία τους από τις κουρδικές Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ήττα του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Οι Κούρδοι της Ροζάβα γίνονται ολοένα και πιο ανήσυχοι, καθώς έχουν διαπιστώσει ότι η Τουρκία έχει τοποθετήσει στα στρατιωτικά φυλάκια που συνορεύουν με τις SDF, βαρύ οπλισμό, ραντάρ και τηλεχειριζόμενο εξοπλισμό παρακολούθησης.

Η συνεργασία Τουρκίας και Ρωσίας βάσει των εξελίξεων, φαίνεται να λειτουργεί σε βάρος των Κούρδων, που μετά την μείωση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων, στράφηκαν αναγκαστικά προς τη Μόσχα. Η απόφαση της Ρωσίας να αποκτήσει στρατιωτική βάση στην Αίν Ίσσα, θεωρήθηκε από τους Κούρδους ως ένδειξη προστασίας.

Η ρωσική κίνηση έγινε μετά από συμφωνία Μόσχας και SDF με στόχο να αποτρέψουν ή να περιορίσουν τις επιθέσεις από την Τουρκία και τον SNA κατά των Κούρδων μαχητών. Σύμφωνα με τη Συμφωνία του Σότσι που υπέγραψαν Μόσχα και Άγκυρα το 2019, η Τουρκία και το SNA δεν έχουν καμία αιτία να διεξάγουν επιχειρήσεις στην περιοχή. Ωστόσο, η Συμφωνία του Σότσι όριζε και την απόσυρση κουρδικών στρατιωτικών δυνάμεων σε απόσταση τουλάχιστον 30 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα, αλλά εξαιτίας της τοποθεσίας της Αίν Ίσσα αυτό δεν ίσχυσε ούτε.

Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από την Αίν Ίσσα, επέφερε σημαντικές αλλαγές, καθώς εγκαταστάθηκαν στη βάση τους ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις. Η συγκεκριμένη εξέλιξη έδωσε τη δυνατότητα σε ρωσικές και αλλά και συριακές κυβερνητικές στρατιωτικές δυνάμεις να αναπτυχθούν στον αυτοκινητόδρομο Μ4 και κοντά στα τουρκικά σύνορα.

Μόσχα και Δαμασκός

Ωστόσο, η Ρωσία αν και έχει παραδεχτεί, σύμφωνα με το Al-Monitor, τον κίνδυνο που διατρέχει η Αίν Ίσσα από τις τουρκικές επιθέσεις, ζήτησε από το SDF να αποσυρθεί από την πόλη και να παραχωρήσει τον στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο στη Δαμασκό. Το SDF αρνήθηκε, επισημαίνοντας ότι θα υπερασπιστεί τnν πόλη.

Η Μόσχα δεν επιθυμεί ανεξαρτησία των συριακών κουρδικών περιοχών. Tαυτόχρονα διατηρεί και μια αμφιλεγόμενη στάση σε μια αυτονομία τους εντός της Συρίας. Η ρωσική διπλωματία δεν θα υποστηρίξει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αν δεν έχει την πλήρη συγκατάθεση του καθεστώτος της Δαμασκού

Το κύριο κίνητρο της Μόσχας είναι να απομακρύνει τους Σύριους Κούρδους από τις ΗΠΑ, τον πιο στενό τους σύμμαχο, στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους. Το ερώτημα που εγείρεται είναι αν το έχει πετύχει. Η Μόσχα με τις τελευταίες κινήσεις δείχνει ότι επιδιώκει να ενισχύσει το καθεστώς της Δαμασκού, αφήνοντας τους Σύριους Κούρδους έρμαια στις τουρκικές διαθέσεις. Οι επιθέσεις των ισλαμιστών εξτρεμιστών μαχητών στην Αίν Ίσσα, εξυπηρετούν το ρωσικό στόχο, από τη στιγμή που η Μόσχα δεν αναλαμβάνει ρόλο, σε πολιτικό ή στρατιωτικό επίπεδο για τον τερματισμό τους.