Γιατί τσιμέντο στον Παρθενώνα, χάθηκε το μάρμαρο και η πέτρα;

Κάθε φορά που θα περπατήσει κάποιος στην Αθήνα, χωρίς δυσκολία θα αντικρίσει τον Παρθενώνα, το ναό που δεσπόζει πάνω από την πόλη. Από την ομορφιά του, θα χτυπήσεις τα δόντια σου, και θα ακουστούν τρεις στρογγυλές νότες! O Παρθενώνας ολοκληρώθηκε σε τρεις τετραετίες πράγμα σπάνιο για ένα τέτοιο πρότζεκτ.

Πιθανολογείται ότι εκεί δούλεψε και ο Σωκράτης ως γλύπτης. Άρα, ο Σωκράτης, μπορεί να μην άφησε γραπτά –ευτυχώς που υπήρξε αληθινός φίλος ο πολύτροπος Πλάτωνας, που από την άλλη όμως “εξαφάνισε” τον Δημόκριτο– μπορούμε όμως να ισχυριστούμε πως έχουμε ναό και λεπτεπίλεπτα γλυπτά στα οποία ίδρωσε και ο Σωκράτης ακόμη, ώστε να ολοκληρωθούν. Και δίπλα στα κομψοτεχνήματα αυτά έριξαν οπλισμένο σκυρόδεμα, λες και είναι καμία μάντρα σε γκρεμό. Και τα τσιμέντα έπεσαν στις μέρες της συντηρητικής κυβέρνησης που συνήθως, υπερηφανεύεται για την αρτιότητα των στελεχών της.

Τσιμεντένιες διαστρώσεις στον ολομάρμαρο Παρθενώνα; Δεν μπορεί, κάποιο κακόγουστο αστείο θα είναι. Πριν λίγο καιρό, στα γρήγορα-γρήγορα πάλι, η συντηρητική κυβέρνηση ήθελε εκ νέου να φωτίσει τον Παρθενώνα. Κι όμως, τώρα έχουμε τσιμέντο στον Παρθενώνα που είναι “ευγενικό υλικό”, ενώ το μάρμαρο και η πέτρα όχι. Έτσι δεν είναι; Να σκεφτεί κανείς ή να μην σκεφτεί το πόσο προφητικό ήταν άλλωστε το άρθρο του Ματθαίου Τσιμιτάκη στους New York Times, λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη για το τι θα σημαίνει για τη χώρα η συντηρητική στροφή. Η “ελληνική Δεξιά” πλέον βγάζει ανεπαρκείς και τους αρχαίους Έλληνες.

Ταυτόχρονα, η Νέα Δημοκρατία μαζί με το Κίνημα Αλλαγής (πρώην ΠΑΣΟΚ, που έχει αλλάξει αρκετές φορές όνομα και ΑΦΜ, και πολλά στελέχη του γαμπρίζοντας γίνονται πολιτικοί της συντηρητικής παράταξης) αντιμετωπίζουν τις αρχαιότητες στην Ελλάδα όπως “τα προϊόντα στα ράφια”. Και αποφασίζουν, μετά από ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο της Ελλάδας (“μικτή ομάδα γηροκομείου”) να τα δανείζουν κιόλας στο εξωτερικό για πενήντα χρόνια. Αστείο δεν ακούγεται; Πράγματα απίστευτα έχουν συμβεί.

Λακούβες της ιστορίας

Μέσα στο ελληνικό φαντασιακό πάντως, η αρχαία Ελλάδα και ο Ιερός Βράχος της Ακροπόλεως με τον Παρθενώνα, τα γλυπτά του και τις Καρυάτιδες, κατέχει μία εξέχουσα θέση. Θέση κορυφαία κατέχει και μέσα στην ιστορία της “κυρίαρχης” Δύσης. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης που ήξερε –σαν ένας “αρχαίος Έλληνας στο Παρίσι”– έλεγε πως «δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι Έλληνες πηγαίνουν στην Αγία Σοφία και δεν ανεβαίνουν στην Ακρόπολη».

Μα τώρα εκεί, οι Έλληνες συντηρητικοί κατάφεραν ρίχνοντας τσιμέντο, να κάνουν τέτοια βεβήλωση σε ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του παγκόσμιου πολιτισμού. Τι και αν η ιδεολογία τους θέλει να αφήνει τα πράγματα ως έχουν, αλλάζει το πλαίσιο, όταν θέλεις να παραδίδεις στα γρήγορα έργα βιτρίνας.

Γιατί άραγε να συνέβη αυτό; Μήπως, όταν οι πολιτικοί πλουτίζουν ύποπτα, και οι πολίτες φτωχοποιούνται, όλο και θα υπάρχουν κάποιοι καλοθελητές που θα κάνουν τα στραβά μάτια για μερικά μεροκάματα. Ακόμη και αν είναι να μπαλώσεις τις “λακούβες της ιστορίας”, ή και τα κοιλώματα, που έχουν προκαλέσει τα δισεκατομμύρια βημάτων πάνω στις πέτρες και τα μάρμαρα στα μονοπάτια, δεν το κάνεις με τσιμέντο, αλλά με παρόμοια υλικά, ώστε και τα άτομα με ειδικές ανάγκες να έχουν πρόσβαση. Θα επιδιορθώσεις τα βαθουλώματα με κομμάτια από μάρμαρο και πέτρα. Όπως και όταν αποκαθιστάς ένα κομμάτι “αδύναμου” ή ραγισμένου πεντελικού μαρμάρου μίας κολώνας, με ακριβώς το ίδιο υλικό. Και από το ίδιο λατομείο!

 Δεν είναι ντροπή;

Είναι να θλίβεται κανείς και να στεναχωριέται. Καθότι είναι γνωστό, πως οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν το κάλος πρώτα για τον εαυτό τους και, κατά δεύτερον λόγο για τους άλλους “κτήμα ες αεί” όπως λέει και ο Θουκυδίδης. Δηλαδή και για όλους εμάς, και έτσι, μας άφησαν τόσα ανεπανάληπτα έργα τέχνης. Μα δεν είναι σήμερα ντροπή, εμείς, να καταστρέφουμε κάτι που δεν κατάφεραν να γονατίσουν οι σεισμοί και οι πόλεμοι;

Τα φαινόμενα πλημμύρας που ήδη παρατηρήθηκαν, εν καιρώ, θα επιφέρουν ζημιά στα θεμέλια καθώς οι διαμορφωθείσες επιφάνειες είναι μη διαπερατές, και θα επηρεάσουν την στατικότητα του κορυφαίου μνημείου. Και είναι τραγικό να γνωρίζει κανείς, πως ο συνολικός όγκος των ομβρίων υδάτων του βράχου αποσύρεται μέσα από μόλις τρεις υδρορροές. Πώς πάρθηκε η απόφαση για ρίψη τσιμέντου σε έναν τέτοιο χώρο και κανείς κρατικός “κυφήνας” δεν αναφώνησε, μα αυτό είναι τρέλα;

Μα κανείς δεν σκέφτηκε, πως η χώρα θα γίνει διεθνώς ρεζίλι αν αυτό βγει προς τα έξω; Δεν είναι καθόλου οργανωμένη η πολιτεία μας; Και το Βρετανικό Μουσείο θα έχει τώρα ως άλλοθι, τους διαδρόμους σε γκρι σκυρόδεμα, ώστε ποτέ να μην επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Είναι γνωστό πως στο τέλος της Οδύσσειας, τα Πνεύματα του Αχιλλέα και του Αγαμέμνονα βρίσκονται κάτω στον Άδη. Ίσως τώρα, στη θέση τους, να βρίσκονται ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης και ο ένας να παροτρύνει τον πόνο του άλλου, τονίζοντας πως οι απόγονοι με τις απερισκεψίες τους, δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων.

Καταδικασμένοι

Έτσι εμείς σήμερα, που είμαστε “καταδικασμένοι” να ζούμε στη σκιά του Παρθενώνα, μην μπορώντας να δημιουργήσουμε κάτι ανώτερό του, τουλάχιστον ας τον σεβαστούμε όπως είναι. Μετά το μέγα σκάνδαλο με τα τσιμέντα στον Παρθενώνα, θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί η υπουργός πολιτισμού αλλά και σύσσωμη η κυβέρνηση. (Παραιτήθηκε μόνο ο Κυριάκος Κατζουράκης από το Δ.Σ. του Μουσείου Ακρόπολης, αφήνοντας πίσω μία μοναδική επιστολή για την αρχοντιά του τόπου μας που σιγά-σιγά χάνεται.)

Ο Ιερός Βράχος της Ακρόπολης και ο ναός του Παρθενώνα, είναι, όπως η σφραγίδα με βουλοκέρι για την ύπαρξη της Ελλάδας μέσα στον παγκόσμιο πολιτισμό. Και στον ίδιο βράχο, το καλοκαίρι, τα τζιτζίκια δίπλα στα παχύφυτα οι αθάνατοι, για έναν τουρίστα, μπορεί να θυμίζουν τον ήχο από τα μονοθέσια αυτοκίνητα της Formula 1. Για εμάς τους Έλληνες όμως, κάθε καλοκαίρι, αυτός είναι ο ήχος-ωδή του Αθάνατου Πνεύματος που σύμβολο του παντοτινό είναι ο τέλειος, με καμπυλωτές ευθείες Παρθενώνας.